III AUa 99/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Białymstoku z 2024-06-05
- Tytuł:
- Sąd Apelacyjny w Białymstoku z 2024-06-05
- Data orzeczenia:
- 5 czerwca 2024
- Data publikacji:
- 12 lutego 2025
- Data uprawomocnienia:
- 4 lipca 2024
- Sygnatura:
- III AUa 99/24
- Sąd:
- Sąd Apelacyjny w Białymstoku
- Wydział:
- III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
- Przewodniczący:
- sędzia Sławomir Bagiński
- Protokolant:
- Aneta Rogowska
- Hasła tematyczne:
- Zwrot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia
- Podstawa prawna:
- Art. 136 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.1251 t.j. ze zm.)
- Teza:
- Art. 136a ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.1251 t.j. ze zm., dalej bez oznaczenia) modyfikuje treść art. 134 ust. 1 pkt 1, tylko w odniesieniu do sytuacji śmierci emeryta lub rencisty. Jego umieszczenie po art. 136, w art. 136a, którego ustęp pierwszy określa zasady obliczenia m. in. niezrealizowanego świadczenia oznacza też, że modyfikuje treść art. 136a ust. 1. Jednak modyfikuje o tyle tylko, że jeżeli emerytura została wypłacona emerytowi (do rąk własnych, czy do rąk pełnomocnika ale przed śmiercią emeryta) to wtrzymanie wypłaty następuje od następnego miesiąca. Oznacza to zarazem, że nikt nie ma obowiązku zwrotu tego świadczenia w części świadczenia przekraczającego wyliczone na podstawie art. 136 ust. 1. Z tym, że wypłata świadczenia nie może być skutecznie zrealizowana do rąk pełnomocnika po śmierci uprawnionego, ani w stosunku do uprawnionego, ani w stosunku do członków rodziny określonych w art. 136. Członkom rodziny nie przysługuje bowiem prawo do świadczenia lecz prawo do „wypłaty niezrealizowanego świadczenia”. Uprawnienie to może być rozpatrzone i ustalone dopiero po złożeniu stosownego wniosku. Art. 136a ust. 1 i 2 nie modyfikuje art. 101. Z art. 136a ust. 1 wynika jednoznacznie, że emerytura w wypadku śmierci emeryta przysługuje za niepełny miesiąc (chyba, że śmierć nastąpiła ostatniego dnia miesiąca). Czyli art. 136a ust. 1 w swoisty sposób potwierdza treść art. 101. ust. 1. Art. 136a ust. 1 traciłby istotny sens gdyby uznawać, że mimo przysługiwania prawa za niepełny miesiąc należy wypłacić całe świadczenie. Całe świadczenie należy wypłacić do dnia śmierci ponieważ wypłaca się je za miesiące kalendarzowe. Po śmierci emeryta wstrzymanie wypłaty następuje od następnego miesiąca (art. 136a ust. 2), chyba, że emeryt zmarł przed wypłatą, wówczas wstrzymanie wypłaty następuje poczynając od miesiąca, za który przysługiwało świadczenie niedoręczone (art. 134 ust. 2 pkt 3). Aby wypłacić świadczenie musi żyć osoba, której to świadczenie można wypłacić. Żaden przepis ustawy emerytalnej nie tworzy prawa do świadczenia za okres po śmierci emeryta i rencisty. Takim przepisem nie jest też art. 138a. Nie ustanawia on prawa do świadczenia in concreto, nie ustanawia też prawa do wypłaty (realizacji) świadczenia. Reguluje zasady zwrotu świadczeń przekazanych na rachunek świadczeniobiorcy po jego śmierci.
Dodano:
,
Opublikował(a):
Barbara Chilimoniku
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Sławomir Bagiński
Data wytworzenia informacji:
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Sławomir Bagiński
Data wytworzenia informacji: