Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Alicja Sołowińska

Sędziowie: Teresa Suchcicka

Bożena Szponar - Jarocka

Protokolant: Magdalena Zabielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2021 r. w B.

sprawy z odwołania M. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ustalenie kapitału początkowego i wysokość świadczenia

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 października 2020 r. sygn. akt V U 1123/19

oddala apelację.

Sygn. akt. III AUa 855/20

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 7 czerwca 2019 r. wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 887) ponownie ustalił dla L. M. wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. w kwocie 71.062,09 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.108,81 zł ustaloną w decyzji z 22 marca 2019 r. o ustaleniu kapitału początkowego. Do ustalenia wartości kapitału początkowego uwzględniono 12 lat, 3 miesiące i 29 dni okresów składkowych oraz 5 miesięcy i 29 dni okresów nieskładkowych. Nie uwzględniono natomiast okresów: od 13 lutego 1973 r. do 10 lipca 1973 r., ponieważ na świadectwie pracy z (...) widnieje podpis osoby z dopiskiem w zastępstwie; od 31 grudnia 1976 r. do 19 stycznia 1977r. w Cukrowni (...), ponieważ nie jest to okres ubezpieczenia wskazany w art. 6 w/w ustawy (służba wojskowa od 9 stycznia 1975 r. do 30 grudnia 1976 r. - powrót do pracy 20 stycznia 1977 r.); od dnia 11 sierpnia 1982 r. do dnia 23 listopada 1982 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) z uwagi na błędną datę urodzenia w świadectwie pracy.

Następnie decyzją z dnia 18 czerwca 2019 r. wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. przyznał L. M. emeryturę od 1 lutego 2019 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Świadczenie emerytalne ustalono w wysokości 1143,86 zł zgodnie z treścią przepisu art. 26 w/w ustawy, przy uwzględnieniu kwoty składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 16.434,61 zł, kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 232.583,67 zł oraz średniego dalszego trwanie życia 217,70 miesięcy.

Powyższe decyzje zostały zaskarżone przez L. M., który wniósł o ich zmianę. Decyzję z dnia 7 czerwca 2019 r. zaskarżył w zakresie w jakim ZUS przy ustalaniu wartości kapitału początkowego nie uwzględnił zatrudnienia w (...) od 13 lutego 1973 r. do 10 lipca 1973 r., zaś decyzję z dnia 18 czerwca 2019 r. w zakresie w jakim nie uwzględniono okresu pracy i opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze od 1 stycznia 1981 r. do 31 grudnia 1986 r. W uzasadnieniu wskazał, że nie miał wpływu na to kto i jaką pieczątkę stawiał na świadectwie pracy. Wskazał także, że zaświadczenie o pracy w rolnictwie i opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne rolników złożył w ZUS-ie w 1993 r.

Decyzją z dnia 5 lipca 2019 r. wydaną w wyniku ponownego rozpoznania sprawy, organ rentowy odmówił ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego, ponieważ przedłożone dowody nie wpływają na zmianę wartości kapitału początkowego. Ponadto w dniu 5 lipca 2019 r. ZUS wydał kolejną decyzję, którą odmówiono wnioskodawcy prawa do ponownego obliczenia emerytury.

Odwołujący zaskarżył również powyższe decyzje wskazując, że są dla niego krzywdzące bowiem za powyższy okres, tj. lata 1977-1980 organ przyjął najniższe wynagrodzenie, podczas gdy z dostarczonych kart wynagrodzeń wynika, że pracował w godzinach nadliczbowych, a zarobki nie były najniższe.

Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2019 r. odwołujący wskazał, że wnosi o ponowne przeliczenie kapitału początkowego i emerytury. Podniósł, że okresy składkowe i nieskładkowe zostały zaliczone nieprawidłowo. W szczególności podniósł, że nie zaliczono mu zatrudnienia w (...) od 13 lutego 1973 r. do 10 lipca 1973 r. oraz w zakładach nasiennych, tj. od 11 sierpnia 1982 r. do 23 listopada 1982 r., a za okres pracy w (...) od 6 października 1977 r. do 31 maja 1980 r. nie zaliczono wynagrodzenia. Ponadto ubezpieczony wskazał, że nie wie czy zaliczono mu okres opieki nad żoną W. M., na którą w latach 2011-2018 pobierał zasiłek pielęgnacyjny. Zdaniem skarżącego przy ustalaniu wartości kapitału początkowego ZUS niezasadnie przyjął najniższe zarobki z okresu zatrudnienia w (...) i Zakładach (...). Natomiast na rozprawie w dniu 18 sierpnia 2020 r. wnioskodawca poparł odwołanie i wniósł o doliczenie wskazanych okresów do kapitału początkowego oraz o zaliczenie okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników latach 1983-1986.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z 30 października 2020 r. zmienił zaskarżone decyzje z 7 czerwca 2019 r. i 5 lipca 2019 r. o numerze (...)-2019 w ten sposób, że ponownie ustalił L. M. kapitał początkowy przy uwzględnieniu współczynnika proporcjonalnego wynoszącego 56,72 % oraz okresów w ilości: składkowe – 13 lat, 9 dni (156 miesięcy) i nieskładkowe 5 miesięcy, 29 dni (5 miesięcy) oraz kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. wynoszący 74.573,29 złotych, zmienił zaskarżone decyzje z 18 czerwca 2019 r. i 5 lipca 2019 r. o numerze (...) w ten sposób, że ponownie obliczył L. M. wysokość emerytury przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 74.573,29 zł oraz przyznał L. M. zwiększenie za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1986 r., oddalił odwołanie L. M. od wszystkich zaskarżonych decyzji w pozostałej części, stwierdził, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Ustalenie wartości kapitału początkowego następuje poprzez obliczenie hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony otrzymałby w dniu 1 stycznia 1999 r., a następnie pomnożenie kwoty tej emerytury przez średnie dalsze trwanie życia osób
w wieku 62 lat, ustalone na dzień 1 stycznia 1999 r. Wysokość kwoty kapitału początkowego zależy od udowodnionych okresów składkowych
i nieskładkowych przebytych przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz podstawy wymiaru, która może być ustalona z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez wnioskodawcę z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 roku lub z 20 lat kalendarzowych, dowolnie wybranych przez wnioskodawcę z całego okresu podlegania ubezpieczeniu przed tym dniem (art. 174). Do podstawy wymiaru mogą być przyjmowane tylko te składniki wynagrodzenia, które stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Sąd Okręgowy powołał art. 26 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w myśl którego emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. Stosownie do art. 25 ust. 1 cytowanej ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Sąd I instancji wskazał, iż w rozpoznawanej sprawie sporna między stronami była kwestia związana z prawidłowością wyliczeń dokonanych przez ZUS odnośnie wysokości kapitału początkowego, w tym okresów podlegających zaliczeniu przy jego ustalaniu oraz wysokości wynagrodzenia przyjętych przez ZUS za sporne okresy zatrudnienia, a w konsekwencji sporna pozostawała także wysokość emerytury ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy, celem ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego odwołującego w najkorzystniejszym wariancie na podstawie kart wynagrodzeń oraz akt osobowych w przypadku stawki godzinowej przy przyjęciu normatywnego czasu pracy pracowników, a także przy zaliczeniu na podstawie dołączonych akt osobowych i kart wynagrodzeń stażu pracy w okresach wskazanych w odpowiedzi na odwołanie oraz ostatecznego wyliczenia kapitału początkowego w najkorzystniejszym wariancie - dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości (k. 49v akt sprawy).

Biegły w pierwszej kolejności wskazał, że ze świadectwa pracy z dnia 30 grudnia 1992 r. wystawionego przez (...) w B. wynika, że L. M. był zatrudniony w (...) w B. od dnia 13 lutego 1973 r. do dnia 10 lipca 1973 r. na stanowisku robotnika kwalifikowanego (k. 5 akt ZUS). Powyższe świadectwo pracy (pod stemplem imiennym - podpisane przez Naczelnik wz mgr inż. L. Z.) potwierdza okres składkowy w ilości 4 miesięcy i 26 dni. W ocenie biegłego jest to dokument autentyczny i stanowi wiarygodny dowód stwierdzający okres zatrudnienia odwołującego się. Potwierdził także, że dane dotyczące w/w świadectwa pracy są zgodne z zdigitalizowaną dokumentacją osobową odwołującego się, przesłaną przez Centralę (...) S.A. w W.. Dalej biegły wskazał, że na podstawie oryginału świadectwa pracy z dnia 23 listopada 1982 r. stwierdzono, że odwołujący był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w B. od 11 sierpnia 1982 r. do 23 listopada 1982 r. na stanowisku robotnika z wynagrodzeniem – wg. regulaminu wynagradzania pracowników (k. 21 akt emerytalnych). Biegły podkreślił, że w/w świadectwo spełnia warunki formalnego dowodu, z jedynym tylko zastrzeżeniem błędnego określenia miesiąca urodzenia, tj. w miejsce lutego winien być wpisany styczeń. Zdaniem biegłego jest to formalny błąd nie mający żadnego wpływu, na ustalenia faktu zatrudnienia. Natomiast okres zatrudnienia potwierdzony w/w świadectwem wynosi 3 miesiące i 14 dni. Biegły obliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia w wysokości 70,11% (701.09 zł : 10 lat) oraz stwierdził, że jest on niszy od wskaźnika przyjętego do ustalenia renty, tj. 90,82% (363,29 : 4 lata). Podstawa wymiaru kapitału początkowego została ustalona przez biegłego w wysokości 1.108,89 zł (90,82 % x 1220,89 zł), natomiast współczynnik proporcjonalny do osiągniętego (do 31 grudnia 1998 r.) wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 56,72 %. Do ustalenia współczynnika przyjęto: wiek wnioskodawcy w dniu 31 grudnia 1998 r. (po zaokrągleniu do pełnych lat) 45 lat, łączny staż ubezpieczeniowy (po zaokrągleniu w górę do pełnych lat) 14 lat. Biegły wskazał, że do ustalenia wartości kapitału początkowego należy uwzględnić okresy składkowe w wymiarze 13 lat i 9 dni (w tym uwzględnione przez ZUS w ilości 12 lat, 3 miesięcy i 29 dni, a także dodatkowe okresy składkowe przyjęte przez biegłego w wymiarze 4 miesięcy i 26 dni oraz 3 miesięcy i 14 dni), a także okresy nieskładkowe w wymiarze 5 miesięcy i 29 dni. Podsumowując biegły wskazał, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego odwołującego w najkorzystniejszym wariancie ustalonym na podstawie zgromadzonej dokumentacji wynosi 90,82 % tj. ustalony w decyzji o przyznaniu renty z tytułu niezdolności do pracy. Natomiast kapitał początkowy wnioskodawcy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 74.573,29 zł. W konsekwencji biegły wskazał, że jego zdaniem zaskarżona decyzja o ponownym ustaleniu kapitału początkowego z dnia 7 czerwca 2019 r. jest nie prawidłowa (k. 51-54 akt sprawy).

Sąd Okręgowy wskazał, iż oparł swoje ustalenia na dokumentacji zgromadzonej w sprawie i wyliczeniach zawartych w opinii biegłego z zakresu księgowości, które uznał za wiarygodne. Zdaniem Sądu ustalenia dotyczące wartości kapitału początkowego dokonane przez biegłego są rzetelne i zgodne z treścią dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy. Dokonane obliczenia i ustalenia zostały poparte szczegółowym i przekonującym uzasadnieniem. Co istotne żadna ze stron postępowania nie kwestionowała ustaleń w niej zawartych.

Z uwagi na powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje z dnia 7 czerwca 2019 r. i z dnia 5 lipca 2019 r. o numerze (...)-2019 w ten sposób, że ponownie ustalił L. M. kapitał początkowy przy uwzględnieniu współczynnika proporcjonalnego wynoszącego 56,72 % oraz okresów w ilości: składkowe - 13 lat, 9 dni i nieskładkowe 5 miesięcy, 29 dni oraz kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. wynoszący 74.573,29 zł - o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku oraz zaskarżone decyzje z dnia 18 czerwca 2019 r. i z dnia 5 lipca 2019 r. o numerze (...) w ten sposób, że ponownie oblicza się L. M. wysokość emerytury przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 74.573,29 zł oraz przyznaje L. M. zwiększenie za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1986 r. - o czym orzeczono w pkt II sentencji wyroku. Należy zaznaczyć, że przy wniosku o rentę L. M. 01 stycznia 1993 roku złożył zaświadczenie z Urzędu Gminy w T. Kościelnej o podleganiu ubezpieczeniu rolniczemu i opłacaniu składek w powyższym okresie (k.12), a ponadto, jak wynika z decyzji z 25 lutego 1993 roku o przyznaniu renty, a także z następnych decyzji rentowych wnioskodawcy przyznano część rolną świadczenia oraz zwiększenia o kwotę części składkowej emerytury rolniczej- 5,18 % ( k.107).

Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie L. M. od wszystkich zaskarżonych decyzji w pozostałej części, o czym orzeczono w pkt III wyroku.

Stosownie do treści art. 118 ust. 1a wyżej powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, Sąd orzekł o nieponoszeniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na konieczność przeprowadzenia obszernego postępowania dowodowego (pkt IV wyroku).

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy. Zaskarżył wyrok w punkcie 2 i zarzucił mu naruszenie przepisów prawa materialnego:

- art. 26a ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.) poprzez przyjęcie przez Sąd, iż wnioskodawcy przysługuje prawo do zwiększenia za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 1.01.1983 r. do 31.12.1986 r. w sytuacji, gdy brak jest dowodów potwierdzających fakt opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części ustalającej wysokość emerytury przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego na dzień 1.01.1999 r. w wysokości 74.573,29 zł wraz ze zwiększeniem za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okresy od 1.01.1983 r. do 31.12.1986 r. poprzez ustalenie wysokości emerytury bez zwiększenia rolnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, czyli w takim zakresie, w jakim nastąpiło zaskarżenie wyroku sądu pierwszej instancji. W sytuacji gdy dochodzi do częściowego zaskarżenia orzeczenia, sąd drugiej instancji kontroluje orzeczenie sądu pierwszej instancji i postępowanie przed nim jedynie w takiej części, w jakiej doszło do zaskarżenia. W pozostałym zakresie orzeczenie staje się prawomocne (art. 363 § 1 i 3 k.p.c.), chyba że objęte zostało apelacją wniesioną przez inny podmiot albo zachodzą wyjątki przewidziane ustawą (art. 378 § 2 w związku z art. 363 § 3 k.p.c.). Zgodnie z zasadą skargowości, o zakresie orzekania sądu w postępowaniu apelacyjnym decydują strony, wskazany więc w apelacji zakres zaskarżenia ma kluczowe znaczenie dla oznaczenia granic kognicji sądu drugiej instancji (art. 368 § 1 pkt 1 i art. 378 k.p.c.). W przedmiotowej sprawie apelację od wyroku sądu I instancji złożył organ rentowy, zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj. art. 26 a ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Ze względu na niezłożenie apelacji przez drugą stronę postępowania, Sąd Apelacyjny związany był granicami apelacji organu rentowego i tylko w tym zakresie rozpoznał sprawę.

Przedmiotem rozpoznania sprawy przez sąd drugiej instancji był wyrok Sądu Okręgowego w części dotyczącej ustalenia wysokości emerytury L. M. przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego na dzień 1.01.1999 r. w wysokości 74.573,29 zł wraz ze zwiększeniem za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okresy od 01.01.1983 r. do 31.12.1986 r. Organ rentowy zarzucił, iż Sąd I instancji naruszył art. 26a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez przyjęcie, że wnioskodawcy przysługuje prawo do zwiększenia wysokości emerytury za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 01.01.1983 r. do 31.12.1986 r. w sytuacji, gdy brak jest dowodów potwierdzających fakt opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji dokonał w sprawie prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o zebrany materiał dowodowy i na tej podstawie słusznie przyznał L. M. zwiększenie za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1986 r.

Zgodnie z art. 26a ust. 1 wyżej przytoczonej ustawy wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny (...), Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) i ubezpieczenie emerytalno – rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek.

Z treści uzasadnienia apelacji wynika, że organ rentowy, mając na uwadze powyższy przepis, zwrócił się do KRUS o wydanie zaświadczenia potwierdzającego fakt opłacania przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Podniósł, że z pisma KRUS z 03.04.2019 r. i 03.01.2020 r. wynika, że L. M. nie figuruje w ewidencji KRUS i nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników. Wskazał również, że pismem z 27.03.2019 r. Wójt Gminy T. poinformował KRUS, że nie posiada dokumentów potwierdzających podlegania ubezpieczeniu i opłacania składek na (...). Zdaniem organu rentowego brak jest dowodów potwierdzających fakt opłacania składek w okresie od 01.01.1983 r. do 31.12.1986 r.

Takiego stanowiska organu rentowego Sąd Apelacyjny nie podziela. W aktach rentowych odwołującego L. M. znajduje się oryginalne zaświadczenie wydane przez Urząd Gminy T. z 04.01.1993 r., w którym zaświadczono, iż L. M. podlegał i opłacał składkę na (...) od osób jako domownik od 01.01.1983 r. do 31.12.1986 r. w gospodarstwie rolnym ojca i matki. (k. 12 akt rentowych). Kopię powyższego zaświadczenie wnioskodawca załączył do odwołania od decyzji ZUS (k. 5) Należy zwrócić uwagę, iż organ rentowy nie kwestionował prawdziwości tego dokumentu ani nie podważał zawartej w nim treści.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, bowiem przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują w tym względzie żadnych ograniczeń w postępowaniu przed sądami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 r., II URN 3/95; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97).

Dane zawarte w złożonym przez odwołującego dokumencie - zaświadczeniu z 4.01.1993 r. wystawionym przez Urząd Gminy w T. (k. 12 akt rentowych) stanowią dowód opłacania przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Zdaniem Sądu Apelacyjnego dane zawarte w w/w dokumencie zasługują na wiarę. Stanowią pewny dowód o podleganiu i opłacaniu składki na (...) od 1.01.1983 r. do 31.12.1986 r. Ten dokument stanowi podstawę do uznania, że L. M. w spornym okresie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników.

Dodatkowo podkreślić należy iż przy ustalaniu wysokości renty odwołującego na podstawie wskazanego wyżej zaświadczenia z Urzędu Gminy w T. przyznana została część rolna świadczenia. Wówczas, tj. w 1993 r., organ rentowy nie kwestionował wskazanego w zaświadczeniu okresu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne jak i autentyczności samego zaświadczenia. Stwierdzony aktualnie przez wójta gminy T. brak dokumentów co do podlegania i opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze w okresie do 31 grudnia 1986 r. w sytuacji gdy wnioskodawcy wydano zaświadczenie w 1993 r. co do podlegania i opłacania składek w okresie od 1 stycznia 1993 r. do 31 grudnia 1986 r. nie może skutkować negatywnymi konsekwencjami. Dowodem podlegania ubezpieczeniu rolniczemu, co najmniej w 1983 r. stanowi też decyzja z 1 czerwca 1983 r. przyznająca L. M. jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej jakiemu uległ 17 marca 1983 r. (k. 96).

W tej sytuacji przyjęcie przez Sąd Okręgowy, iż odwołującemu przysługuje prawo do zwiększenia wysokości emerytury za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 01.01.1983 r. do 31.1.2.1986 r. zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy nie naruszył wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego.

Z przyczyn wyżej wskazanych na mocy art. 385 k.p.c. apelacja podlegała oddaleniu.