Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2012r.

Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku,

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący : SSA Maria Jolanta Kazberuk

Sędziowie : SO del. Dorota Radaszkiewicz (spr.)

: SA Alicja Sołowińska

Protokolant : Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2012 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek apelacji wnioskodawcy J. S.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 27 marca 2012 r. sygn. akt V U 194/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 534/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20.01.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wykonując wyrok Sądu Apelacyjnego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku odmówił J. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004r. Nr 120, poz. 1252) oraz ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z uwagi na nieudowodnienie przez niego wymaganego okresu ubezpieczenia.

Z decyzją tą nie zgodził się wnioskodawca J. S., który w odwołaniu wniósł o uznanie okresów pracy w gospodarstwie rolnym, które nie zostały uznane przez pozwany organ rentowy- tj. od 1.03.1970r. do 5.02.1987r. z wyłączeniem okresów od 5.03.1980r. do 30.09.1981r. oraz od 1.09.1983r. do 30.06.1984r.

Wyrokiem z dnia 27 marca 2012r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku oddalił odwołanie.

Sąd I Instancji ustalił, iż odwołujący urodzony (...) na dzień rozwiązania stosunku pracy ( tj. 15.05.2010r.) legitymował się przed organem rentowym okresami ubezpieczenia w wymiarze 33 lat, 9 miesięcy i 14 dni.

Pierwszy wniosek o świadczenie przedemerytalne odwołujący złożył do organu rentowego w dniu 29.12.2010r. i w związku z tym wnioskiem wydana została w dniu 14.03.2011r. decyzja odmawiająca prawa do świadczenia, a odwołanie J. S. zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 29.06.2011r., zaś wniosek w przedmiocie uznania pracy w gospodarstwie rolnym od 1.03.1970r. do 24.02.1971r. został przekazany do ZUS celem rozpoznania.

Wyrok Sądu Okręgowego i poprzedzająca go decyzja organu rentowego z dnia 4.03.2011r. zostały uchylone i sprawa została przekazana organowi rentowemu do ponownego rozpoznania.

Okres pracy w gospodarstwie rolnym od 1.03.1970r. do 24.02.1971r. był przedmiotem rozpoznania przez organ rentowy i wydana została ponownie decyzja z dnia 20.01.2012r. o odmowie prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że wymieniony wyżej okres (od 1.03.1970r. do 24.02.1971r.) nie został uznany przez organ rentowy w świetle zaświadczenia Urzędu Miejskiego, w którym stwierdzono, że ojciec odwołującego nie był w posiadaniu gospodarstwa rolnego.

Sąd ponadto ustalił, że w przedmiotowej sprawie odwołujący J. S. twierdził, że w gospodarstwie rolnym swego ojca pracował w ogólnym okresie 1970-1988. Wykonywał tam wszelkie prace polegające na uprawie ziemi, koszeniu siana, przy trzodzie chlewnej i praca ta zajmowała mu ponad 4 godziny dziennie. Pracę na gospodarstwie rolnym ojca wykonywał również w okresie nauki w technikum oraz studiów na Politechnice B.. Przesłuchany w sprawie świadek B. Ż. potwierdził te okoliczności.

Sąd ustalił również, że właścicielem gospodarstwa była M. R., a ojciec odwołującego gospodarstwo to kupił w 1971r., to jednakże w jego posiadanie wszedł wcześniej i już w 1970r. odwołujący na tym gospodarstwie pracował, także w okresie nauki w 1971r. Świadkowie przesłuchani w sprawie VU 347/11 potwierdzili w swoich zeznaniach jedynie, że odwołujący pracował w gospodarstwie rolnym ojca, nie podali zaś szczegółów, ani dokładnie okresów tej pracy.

Na podstawie całokształtu dowodów zebranych w sprawie, Sąd Okręgowy w Białymstoku przyjął, iż jeżeliby uznać, że odwołujący pracował w gospodarstwie rolnym ojca w latach 1970, 1971 i następnych, to materiał ten nie wskazuje jednak w sposób nie budzący wątpliwości, iż czynności jakie wykonywał zajmowały mu co najmniej 4 godziny dziennie. Było to bowiem gospodarstwo rolne o powierzchni 1 ha, ojciec odwołującego hodował tam kilka świń i kury, nie prowadził hodowli krów czy koni. Uprawiane były warzywa, owoce. W ocenie Sądu Okręgowego trudno jest uznać, iż odwołujący, który się uczył, a potem codziennie pracował, w wymaganym ustawowo wymiarze czasu pracy, bez względu na porę roku pracował tam, tym bardziej, że pracował w nim również jego ojciec. Zatem była to jedynie pomoc ojcu przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego, a nie praca w nim. Odwołujący ponadto przedstawił jedynie dowód opłacania przez ojca składek na ubezpieczenie społeczne rolników za lata 1982 i 1983, w sytuacji gdy za domowników obowiązek ten istniał od 1.01.1983r., nie przedstawił też dowodu na opłacanie składek przez ojca na Fundusz Emerytalny (...) po 1.07.1977r.

Sąd przyjął ostatecznie, że ponad uznany już w postępowaniu przed organem rentowym okres ubezpieczenia w wymiarze 33 lat, 9 miesięcy i 4 dni, nie można po przeprowadzeniu postępowania w sprawie niniejszej uznać dodatkowych okresów.

Dlatego też na podstawie art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych Sąd I Instancji ustalił, że nie można wnioskodawcy przyznać prawa do świadczenia, którego się domagał i z mocy art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c. odwołanie ubezpieczonego oddalił.

Wyrok ten w całości zaskarżył apelacją J. S., zarzucając Sądowi błędne zastosowanie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., wynikające z błędnej oceny materiału dowodowego oraz zarzucając :

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w postaci przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów z uwagi na brak wszechstronnego rozważenia dowodów oraz bezzasadne pominięcie dowodów, które prowadzą do odmiennych wniosków.

Wskazując na powyższe postawy apelacji, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie odwołania i uznanie poszczególnych okresów pracy w gospodarstwie rolnym nieuznanych przez ZUS i przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego, wynikające z 40 letniego okresu pracy – potwierdzonego i uznanego wcześniej przez pracodawcę odwołującego – (...) S.A.

Apelujący zakwestionował uprawnienie sądu do ponownego badania wszystkich okoliczności sprawy, wskazując że pewnych okoliczności – np. wymiaru czasu pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym, organ rentowy dotychczas nie kwestionował, a mimo to sąd badał tę okoliczność. Wskazał ponadto, iż jego były pracodawca na użytek ustalania prawa do nagrody jubileuszowej uwzględnił mu 40- letni okres pracy, w tym okres pracy w gospodarstwie rolnym. Dlatego też nie rozumie, dlaczego dla organu rentowego nie było to wystarczające. Ponadto oczekiwał obiektywizmu od sądu rozpatrującego sprawę. Podniósł, że w świetle uzasadnienia sądu - nawet przy ewentualnym dostarczeniu przez niego dowodów potwierdzających wymagany okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników przez jego ojca - to i tak sąd nie uznałby mu tego okresu do okresu ubezpieczenia.

Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył, co następuje :

Apelacja J. S. nie jest zasadna, albowiem zaskarżony wyrok jest zgodny z prawem. Istotne jednak dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy były inne okoliczności.

Sąd Okręgowy dokonując w sprawie ustaleń podniósł m.in., że gospodarstwo rolne ojca wnioskodawcy, w którym wnioskodawca pracował, było gospodarstwem rolnym o powierzchni 1 ha.

Tymczasem z zaświadczenia z dnia 21.04.2010r. Urzędu Miejskiego w B. (k.23 akt ZUS plik założony dnia 29.12.2010r.) wynika, że F. S. zamieszkały W B. przy ul. (...) w okresie od 25 lutego 1971r. do 12 października 1988r. posiadał gospodarstwo rolne na terenie miasta B. (rejon ul. (...)) o pow. 0,9222 ha.

W kolejnym zaświadczeniu ( z dnia 9 czerwca 2010r.) zostało to również potwierdzone. Wynika bowiem z niego, że są to jedynie nieruchomości rolne. Powierzchnia gospodarstwa jest również potwierdzona w dowodach wpłaty dołączonych do akt sprawy przez samego odwołującego, jak i wynika z jego twierdzeń (k.17 akt VU 347/11).

Mając na uwadze powyższe, zważywszy na treść art. 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity - Dz.U.2009.153.1227) w związku z przepisami ustawy z dnia 30.04.2004r. oświadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004r., Nr 120,poz. 1252) – art. 7 ust. 3 tej ostatniej ustawy, nie można uznać do jakichkolwiek uprawnień ( emerytalnych czy świadczenia przedemerytalnego) okresów pracy na nieruchomościach rolnych, które nie spełniają warunku ustawowego gospodarstwa rolnego.

Warunkiem zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16

roku życia jest bowiem to, aby grunty rolne spełniały ustawowe przesłanki

gospodarstwa rolnego

Ustawa z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z

2008r., Nr 50, poz. 291 – t.j.) w artykułach wstępnych(art. 5-6) określa co jest

gospodarstwem rolnym i za gospodarstwo rolne uważa się grunty obejmujące

obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego.

Gospodarstwo, na którym pracował ojciec wnioskodawcy – F. S. i według twierdzeń odwołującego pracował również i on - tego przymiotu nie miało.

Zatem spornego pomiędzy stronami okresu pracy w nieruchomości rolnej ojca wnioskodawcy (miejskiej) nie można było odwołującemu zaliczyć do stażu ubezpieczeniowego, od którego zależy nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego (art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 30.04.2004r.) .

W tym kontekście wszystkie zarzuty apelacji są chybione i niezasadne. Nie ma bowiem znaczenia dla sprawy ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy - w części dotyczącej pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym ojca z uwagi na normatywne uregulowania, określające co tym gospodarstwem rolnym jest.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów apelacji, należy podnieść, iż odwołujący zaskarżył określoną decyzję organu rentowego, rozstrzygającą o prawie do określonego świadczenia (świadczenia przedemerytalnego), która została wydana w wykonaniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, na mocy którego został uchylony wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 29.06.2011r. i poprzedzająca go decyzja organu rentowego a sprawa została przekazana organowi rentowemu do ponownego rozpoznania (akta ZUS).

Zaskarżona w niniejszym postępowaniu ponowna decyzja organu rentowego dotyczyła odmowy prawa do świadczenia przedemerytalnego. Zatem słusznie pozwany organ rentowy badał ponownie istnienie przesłanek do przyznania świadczenia przedemerytalnego, a praca w gospodarstwie rolnym i okres tej pracy były jedynie jedną z okoliczności poddanych ocenie przy ustalaniu prawa do świadczenia. Zważyć bowiem należy, że poprzednia decyzja organu rentowego z dnia 14.03. (...). i następnie wyrok Sądu Okręgowego Białymstoku z dnia 29.06.2011r. zostały uchylone w całości.

W sposób nieuprawniony więc apelujący podnosi, iż pewnych okoliczności – np. w zakresie wymiaru świadczonej pracy w gospodarstwie rolnym itp. sąd okręgowy nie mógł już analizować, skoro okoliczności te wcześniej nie były podnoszone przez strony.

Zakres sądowego rozpoznania sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest bowiem treścią zaskarżonej decyzji. Skoro zaś decyzją z dnia 20.01.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wykonując wyrok Sądu Apelacyjnego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku odmówił J. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego, to sąd rozpoznający odwołanie od tej decyzji miał obowiązek przeanalizowania, czy wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki z art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych do jego przyznania i co za tym idzie, czy zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodna z prawem.

Generalnie Sąd Okręgowy, dokonując analizy tych przesłanek zasadnie uznał, iż odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 20.01.2012r. podlegało oddaleniu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie doszło do zarzucanego apelacją naruszenia art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c. jak również do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., albowiem choć Sąd Okręgowy zasadniczo skupił się na ustaleniu wymiaru czasu pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym ojca, to z uwagi na podniesioną już okoliczność dotyczącą tego, iż grunty rolne F. S. nie były gospodarstwem rolnym w ujęciu normatywnym – to zarzut ten nie ma znaczenia dla sprawy.

Dlatego też apelacja odwołującego podlegała oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c.