Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Alicja Sołowińska

Sędziowie: Teresa Suchcicka

Bożena Szponar - Jarocka

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 października 2019 r. w B.

sprawy z odwołania J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rekompensatę

na skutek apelacji wnioskodawcy J. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 czerwca 2019 r. sygn. akt V U 924/18

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od J. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Teresa Suchcicka Alicja Sołowińska Bożena Szponar – Jarocka

Sygn. akt III AUa 406/19

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 17 września 2018 roku odmówił J. P. prawa do rekompensaty, ponieważ wnioskodawca nie wykazał 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy, jako pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił zatrudnienia w B. Kombinacie Budowlanym od 25 czerwca 1971 roku do 18 października 1971 roku i od 02 listopada 1973 roku do 17 maja 1992 roku w charakterze montera konstrukcji żelbetowych, ponieważ wnioskodawca nie przedstawił świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionego przez pracodawcę. Zdaniem organu rentowego praca montażysty płyt żelbetowych nie jest pracą w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. P., zarzucając błędne ustalenia w zakresie braku wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat. W uzasadnieniu odwołania J. P. podnosił, iż zakład pracy nie istnieje, dlatego nie wystawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Dla potrzeb dowodowych przedłożył całą dokumentację dotyczącą zatrudnienia z Archiwum. Pracował na stanowisku montera konstrukcji żelbetowej po szkole (...), był też zastępcą brygadzisty, a potem brygadzistą. Praca odbywała się w systemie dwuzmianowym, wykonywana była zawsze na wysokościach.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 5 czerwca 2019 r. oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że organ rentowy decyzją 20 sierpnia 2018 roku przyznał J. P. emeryturę od 01 lipca 2018 roku. Jednocześnie decyzją z 17 września 2018 roku odmówił mu przyznania rekompensaty z uwagi na niewykazanie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy w uzasadnieniu decyzji wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił, aby wykonywał prace montera konstrukcji metalowych na wysokości podczas zatrudnienia w B. Kombinacie Budowlanym od 25 czerwca 1971 roku do 18 października 1971 roku i od 2 listopada 1973 roku do 17 maja 1992 roku.

J. P. od 25 czerwca 1971 roku do 18 października 1971 roku oraz od 01 listopada 1973 roku do 17 maja 1992 roku był zatrudniony w B. Kombinacie Budowlanym, najpierw jako uczeń (...), a potem monter konstrukcji żelbetowych. Służbę wojskową odbywał od 27 października 1971 roku do 16 października 1973 roku. Pracodawca nie wystawił odwołującemu świadectwa pracy w szczególnych warunkach, bowiem aktualnie nie istnieje. W aktach osobowych wnioskodawcy znajduje się świadectwo pracy w szczególnych warunkach wydane odwołującemu 21 marca 2000 roku przez Urząd Miejski – Archiwum (czyli podmiot nieuprawniony do dokonania tego rodzaju czynności) potwierdzające prace odwołującego przy montażu konstrukcji metalowych Wykaz A, dział V, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 07 lutego 1983 roku (k. 38 akt osobowych). Świadectwo pracy tej treści, wydane przez nieuprawniony podmiot nie mogło być zdaniem Sądu Okręgowego dowodem w niniejszej sprawie. Ponadto wnioskodawca nigdy w spornym okresie nie wykonywał czynności montera konstrukcji metalowych, tylko montera konstrukcji żelbetowych, na co wskazują angaże w aktach osobowych, zeznania wnioskodawcy oraz świadków (k. 84 akt sądowych). J. P. prace powyższe wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w różnych – skrajnych warunkach pogodowych oraz na wysokości. Powyższe okoliczności są bezsporne i zostały potwierdzone zeznaniami świadków: K. B., G. R., W. M. (k. 34-35 akt sądowych), a także treścią dokumentacji zawartej w załączonych aktach osobowych, jak również zeznaniami wnioskodawcy. Poza sporem pozostawał fakt przyznania i wypłaty odwołującemu prawa do renty od 18 maja 1992 roku (k. 19 akt rentowych), a obecnie jej wypłaty w zbiegu z emeryturą od 01 lipca 2018 roku (decyzja z 20 sierpnia 2018 r. ustalająca uprawnienie do wypłaty świadczeń w zbiegu).

Sąd I instancji wskazał, że rekompensata stanowi odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej (art. 2 ust. 5 ustawy o emeryturach pomostowych). Przy czym, na podstawie art. 21 ust. 1 tej ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat. Równocześnie, stosownie do art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy emerytalnej.

Oceniając charakter czynności wykonywanych przez odwołującego na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych, Sąd badał, czy odpowiadają one zakresowi nazwy montera konstrukcji metalowych (wymienionemu w dziale V wykazu A, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 07 lutego 1983 roku oraz zarządzeniu nr 16 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 10 grudnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy w układzie pracy nadzorowanym przez Ministra Budownictwa i (...), na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wzrostu emerytury (Dz.U. MB 1984.1.1). Sąd wskazał, że zgodnie z wymaganiami określonymi w Wykazie A, Dział V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych), poz. 5 za, za pracę w warunkach szczególnych mogą być uznane prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości. Prace te powinny być jednocześnie wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2.1, R.R.M.). Natomiast zgodnie z Polską Normą (...)-1 Konstrukcja (budowlana) jest to uporządkowany zespół połączonych części, zaprojektowany w celu zapewnienia określonego stopnia sztywności. W zależności od rodzaju materiału zastosowanego w budowli, konstrukcje budowlane mogą być: kamienne, ceglane, betonowe, żelbetowe, metalowe (stalowe, aluminiowe), drewniane itp.

Odwołujący się wykonywał wyłącznie czynności związane z montażem konstrukcji żelbetowych, z wyłączeniem prac spawalniczych (prace w warunkach szczególnych – Wykaz A, Dział XIV, poz. 12, R.R.M.), prac zbrojarskich i betoniarskich (prace w warunkach szczególnych – Wykaz A, Dział V, poz. 4 R.R.M.) oraz prac obsługi dźwigów wykorzystywanych w procesie transportu płyt żelbetowych do miejsca montażu na budynku/ budowli (prace w warunkach szczególnych Wykaz A, Dział V, poz. 3 R.R.M.). Poza sporem było, że odwołujący w spornym okresie czasu nie wykonywał pracy przy montażu konstrukcji budowlanych. Dlatego zarządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 10 grudnia 1983 roku nie mogło stanowić podstawy prawnej oceny charakteru czynności wnioskodawcy na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych.

Zdaniem biegłego opracowującego opinię na potrzeby niniejszego sporu istnieją podstawowe różnice występujące przy montażu konstrukcji stalowych i żelbetowych. Przy montażu konstrukcji stalowych jako materiał używana jest stal, występuje ona przede wszystkim przy wznoszeniu hal produkcyjnych na wysokości, w przestrzeni otwartej, przy koniecznym zabezpieczeniu montażystów w tej przestrzeni, na wysokości (liny i inne zabezpieczenia). Przy montażu płyt żelbetowych na wysokości stosuje się żelbet jako materiał, w przestrzeni zamkniętej (k. 38-40, 86-88 akt sądowych). Dlatego w ocenie biegłego, zgodnie z wymaganiami określonymi w Wykazie A, Dziale V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych), poz. 5, Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, za pracę w warunkach szczególnych można uznać (pod warunkiem wykonywania jej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku) jedynie prace przy montażu konstrukcji metalowych (stalowych) na wysokości. Prace przy montażu konstrukcji żelbetowych (w budownictwie) nie zostały wymienione jako wykonywane w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania Rozporządzenia Rady Ministrów. Również prace wykonywane na wysokości w budownictwie nie są wymieniane bezpośrednio jako realizowane w warunkach szczególnych. Prace budowlane będące pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. są określone w Wykazie A, Dział V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych), poz. 1 – poz. 10 Rozporządzenia Rady Ministrów. Mając na uwadze powyższe, a także uwzględniając treść dokumentów znajdujących się w aktach sądowych na k. 72 – 83, a także zeznania odwołującego, zdaniem biegłego - praca na wysokości przy montażu konstrukcji metalowych (stalowych) nie jest tożsama z pracami wykonywanymi na wysokości przy montażu płyt/konstrukcji żelbetowych, ze względu (przede wszystkim) na różnice wskazane w tabeli nr 1 opinii k. 86-88.

Sąd Okręgowy podkreślił, że praca na wysokości, a także w zmiennych warunkach atmosferycznych sama w sobie nie jest zatrudnieniem w szczególnych warunkach, w rozumieniu obowiązujących przepisów (uchwała Sądu Najwyższego z 13.02.2002r. III RP 30/02, OSNAPiKG 2002 nr 10, poz. 243).

Mając na uwadze powyższe ustalenia, wskazywane przepisy oraz poglądy judykatury, jak również treść opinii biegłego, Sąd I instancji ocenił, że wnioskodawca nie udowodnił co najmniej 15-letniego zatrudnienia uprawniającego do przyznania rekompensaty. Z tego powodu na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił.

Apelacje od wyroku złożył J. P., zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przeprowadzenie dowolnej w miejsce swobodnej oceny całokształtu materiału dowodowego, wbrew zasadom logiki, skutkującej przyjęciem, iż odwołujący się nie wykonywał prac przy montażu konstrukcji budowlanych, co stoi w oczywistej sprzeczności z innymi poczynionymi w sprawie ustaleniami, znajdującymi odzwierciedlenie w treści uzasadnienia;

2.  art. 278 § 1 k.p.c. poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie w sprawie przedmiotowej dowodu z opinii biegłego z zakresu BHP, który dokonał oceny charakteru wykonywanej przez odwołującego się pracy na podstawie materiału dowodowego zebranego przez Sąd przy uwzględnieniu przepisów prawa, wchodząc tym samym w zakres kognicji Sądu, a następnie wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o sporządzoną przez biegłego opinię, w sytuacji gdy w sprawie przedmiotowej nie zachodził wypadek wymagający wiadomości specjalnych, a przeto zasięgnięcia przez Sąd opinii biegłego;

oraz naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

3.  § 1 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, poprzez przeprowadzenie wadliwiej jego wykładni skutkującej przyjęciem, iż praca montera konstrukcji żelbetowych nie odpowiada zakresowi nazwy monter konstrukcji metalowych wymienionej w dziale V wykazu A. poz. 5 ww. Rozporządzenia, w sytuacji gry prawidłowa wykładnia tegoż przepisu winna prowadzić do wniosku, iż praca montera konstrukcji żelbetowych mieści się w zakresie nazwy pracy montera konstrukcji metalowych.

Odwołujący wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie odwołania, zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy, zgodnie z jego wnioskiem, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Białymstoku oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona.

Przedmiotem sporu w sprawie było prawo J. P. do rekompensaty, która w świetle art. 2 pkt 5 ustaw z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych stanowi odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Koniecznym warunkiem nabycia rekompensaty – zgodnie z art. 21 ust. 1 cyt. Ustawy jest wykazanie co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z niekwestionowanych przez odwołującego ustaleń Sądu I instancji bezsprzecznie wynika, że w okresie od 25 czerwca 1971 r. do 18 października 1971 r. i od 2 listopada 1973 r. do 17 maja 1992 r. J. P. był zatrudniony w B. Kombinacie Budowlanym na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych. Prace na tym stanowisku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w różnych warunkach pogodowych oraz na wysokości. Zakres wykonywanych przez J. P. czynności w ramach stanowiska montera konstrukcji żelbetowych Sąd I instancji ustalił na podstawie jego zeznań, a także zeznań świadków, którzy razem z nim pracowali oraz akt osobowych.

W sytuacji gdy Sąd Okręgowy podzielił stanowisko odwołującego, iż w okresie zatrudnienia w B. Kombinacie Budowlanym wykonywał on czynności przypisane montażyście konstrukcji żelbetowych stale i pełnym wymiarze czasu pracy, kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma wykładnia nazwy prac określonych w wykazie A dział V poz. 5 stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Według skarżącego Sąd I instancji dokonał wadliwej wykładni skutkującej przyjęciem, że praca montera konstrukcji żelbetowych nie odpowiada zakresowi nazwy monter konstrukcji metalowych wymienionej w dziale V wykazu A poz. 5, w sytuacji gdy prawidłowa wykładnia przepisu prowadzi do wniosku, że praca montera konstrukcji żelbetowych mieści się w zakresie nazwy pracy montera konstrukcji metalowych. W konsekwencji okres pracy odwołującego w B. Kombinacie Budowlanym na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych jest na podstawie wykazu A dział V poz. 5 załącznika do Rozporządzenia okresem pracy w szczególnych warunkach. Wzmocnieniem tego stanowiska według skarżącego jest Zarządzenie nr 16 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 10 października 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszej emerytury. Zarządzenie w dziale V pkt 5 określa, że prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości wykonywane są na następujących stanowiskach: monter urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości, monter konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości, cieśla wykonujący prace na wysokości.

Sąd I instancji nie podzielił takiego poglądu uznając, że monter konstrukcji żelbetowych nie jest stanowiskiem odpowiadającym monterowi konstrukcji metalowych i dlatego uznał, że J. P. w spornym okresie nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach określonej w Dziale V pkt 5 załącznika A do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.

Sąd Apelacyjny podziela w całości stanowisko Sądu Okręgowego w tym przedmiocie. Przypomnieć należy, iż praca w szczególnych warunkach to wyłącznie praca wykonywana w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia. Uwzględnieniu zatem podlega jedynie taka praca, która jest wymieniona w wykazie. Decydujące znaczenie z punktu widzenia uprawnień emerytalnych czy jak w rozpoznawanej sprawie prawa do rekompensaty ma więc możliwość jej zakwalifikowania pod jedną z pozycji wspomnianego załącznika do rozporządzenia. Tylko praca na stanowiskach wymienionych w powołanym rozporządzeniu wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy uzasadnia uznanie jej za wykonywaną w szczególnych warunkach. Skoro praca na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych nie jest wymieniona w wykazie A załącznika do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r., to nie może być uznana za wykonywaną w szczególnych warunkach. Nie zmienia tego wykaz stanowisk zawarty w zarządzeniu nr 16 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 10 grudnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk sprawie pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Wymienione zarządzenie odróżnia stanowisko montera urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości od montera konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości. Oznacza to, że czym innym jest praca montera konstrukcji metalowych, a czym innym praca montera konstrukcji żelbetowych.

Przypomnieć należy, że określenie stanowisk w zarządzeniu nie ma znaczenia normatywnego. Zarządzenia nie należy traktować jako prawa. Sąd Najwyższy w wyroku z 25 lutego 2010 r. II UK 218/09 stwierdził, że „upoważnienie dla właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych wynikające z § 2 ust. 2 rozporządzenia nie stwarzało podstawy prawnej do wydawania aktów niepozostających w zgodności z powszechnie obowiązującym prawem, lecz obejmowało tylko ustalenie w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach i nie przewidywało możliwości wykroczenia poza wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach wymienione w załączniku do rozporządzenia. (…) Przepisy § 1 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia Rady Ministrów zobowiązujące ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralne związki spółdzielcze do ustalenia wykazów stanowisk pracy w podległych im zakładach nie dotyczą materii regulowanej art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach. Nie określają one bowiem ani wieku emerytalnego, ani rodzajów i stanowisk pracy, ani warunków przechodzenia na emeryturę. Przepisy te nie wkraczają w sferę praw podmiotowych pracownika, lecz stanowią dyrektywę dla organów zwierzchnich lub nadzorujących zakłady pracy do prowadzenia wykazów stanowisk pracy wymienionych w załączniku do rozporządzenia”

Podkreślić zatem należy, że „na tej podstawie wymienione podmioty mogły tylko wskazać, na których stanowiskach są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B, nigdy zaś ustanawiać nowych stanowisk pracy. (…) W. resortowe mają zatem charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Taki wykaz resortowy ułatwia identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach - w szczególności, jeśli w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wymienia się konkretnych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym (…). Innymi słowy, zarządzenia resortowe mogą mieć znaczenie jedynie w sferze dowodowej. Z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego czy centralny związek spółdzielczy w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może – w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową.” (wyrok SN w sprawie II UK 218/09).

Praca montera konstrukcji żelbetowych różni się od pracy montera konstrukcji metalowych. Wykonanie konstrukcji metalowej na przykład wieży mostu czy hali polega na wykonaniu szkieletu który będzie służył wykonaniu budowli (np. szkielet metalowy wieżowca), bądź tez szkieletu, który będzie samą budowlą (most metalowy, wieża metalowa). W takiej pracy zagrożenie i potrzeba sprawności psychofizycznej jest inna niż przy montażu płyt żelbetowych. Montażu płyt żelbetowych w budownictwie mieszkaniowym dokonuje się kolejnymi kondygnacjami, następne montuje się kiedy wykonane jest już względnie jednolite i szczelne podłoże

Nazwa stanowiska wskazuje na rodzaj, zestaw wykonywanych czynności. Stanowiska określone w zarządzeniu mogą zatem dookreślać treść nazwy prac wskazanych w rozporządzeniu - mogą wskazywać na desygnat nazwy. Jednakże w niniejszej sprawie tych wątpliwości nie ma. Desygnatem nazwy montaż konstrukcji metalowych nie są czynności związane z montażem konstrukcji żelbetowych. Płyty żelbetowe nie są elementami metalowymi, lecz właśnie żelbetowymi. Żelbet jest to beton wzmocniony zbrojeniem stalowym (metalowym). Według Wielkiego Słownika Języka Polskiego ( (...) żelbet (synonimy: żelbeton, żelazobeton) to materiał budowlany, który powstaje w wyniku połączenia betonu z prętami stalowymi, stosowany w celu zwiększenia wytrzymałości danej konstrukcji. Żelbet pod względem wagowym i objętościowym składa się w większości z betonu. Nie można zatem uznać, że przy jego użyciu tworzy konstrukcję metalową.

(...) metalowe montuje się przy budowie hal produkcyjnych i magazynowych, mostów, wież, masztów, rusztowań lub innych tego typu budowli. Natomiast w odniesieniu budynków mieszkalnych budowanych z płyt żelbetonowych, odwołując się to potocznego doświadczenia, nie dochodzi do powstania konstrukcji metalowej stanowiącej szkielet budynku. Montuje się od razu płyty żelbetowe. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można utożsamiać montażu płyt żelbetowych z montażem konstrukcji metalowych na wysokości.

Sąd Apelacyjny nie podziela natomiast stanowiska sądów powszechnych kwalifikujących pracę montera konstrukcji żelbetowych jako pracę mieszcząca się w zakresie nazwy montaż konstrukcji metalowych. Podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wyrażone w wyroku z 30 maja 2017 r. w sprawie III AUa 1080/16, Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w wyroku z 15 listopada 2017 r. w sprawie III AUa 422/17 oraz Sądu Apelacyjnego w Lublinie w wyroku z 2 lutego 2017 r. w sprawie III AUa 891/16).

Odnośnie zarzutów odwołującego co do opinii biegłego z zakresu bhp zgodzić się należy, iż co do zasady dowód z opinii biegłego jest konieczny tylko w razie potrzeby uzyskania wiadomości specjalnych. Nie jest natomiast rzeczą biegłego ani ocena materiału dowodowego ani też kwalifikacji prawnej, gdyż są to kompetencje sądu. Opinia biegłego, tak jak każdy zebrany w sprawie dowód podlega ocenie Sądu z uwzględnieniem zasad określonych art. 233 § 1 k.p.c. Zdaniem Sądu Apelacyjnego opinia biegłego z zakresu bhp stanowi w rozpoznawanej sprawie istotny dowód pozwalający na rozróżnienie czynności wykonywanych na stanowisku montera konstrukcji metalowych i montera konstrukcji żelbetowych i w konsekwencji ocenę czy obowiązki odwołującego w spornym okresie stanowiły pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu Działu V pkt 5 załącznika A do rozporządzenia. Biegły mając na uwadze wykonywane przez J. P. czynności jednoznacznie stwierdził, że odpowiadały one montażyście konstrukcji żelbetowych, a nie konstrukcji metalowych. W tym zakresie opinia biegłego jest rzetelna i zasługuje na uwzględnienie.

W konsekwencji ustalając, iż odwołujący wykonywał obowiązki montażysty konstrukcji żelbetowych i przyjmując, że to stanowisko nie jest wymienione w Rozporządzeniu z 7 lutego 1983 r. jako praca w szczególnych warunkach Sąd I instancji słusznie uznał, że J. P. nie wykazał co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach i dlatego nie jest uprawniony do rekompensaty.

Apelacja jako niezasadna na mocy art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Apelacyjny orzekł na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Teresa Suchcicka Alicja Sołowińska Bożena Szponar-Jarocka