Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Szymanowski (spr.)

Sędziowie: SO del. Tomasz Madej

SA Barbara Orechwa-Zawadzka

Protokolant : Ewa Daniluk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 czerwca 2018 r. w B.

sprawy z odwołania W. J.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o zapłatę odsetek

na skutek apelacji wnioskodawczyni W. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łomży III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 19 lutego 2018 r. sygn. akt III U 365/17

oddala apelację

SSO del. Tomasz Madej SSA Marek Szymanowski SSA Barbara Orechwa –Zawadzka

Sygn. akt III AUa 361/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lutego 2017r. Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Oddział (...) w Z. przyznano W. J. prawo do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 01.11.2015r. ustalając jednocześnie należność za czas od 1.11.2015r. do 28.02.2017r. w wysokości 3.128,55 zł (netto).

W odwołaniu od tej decyzji W. J. zakwestionowała ją podnosząc, iż w zaniżonej wysokości została naliczona suma odsetek za zwłokę. Wskazując na powyższe odwołująca się wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej dodatkowo kwoty 209,90 zł tytułem odsetek.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wskazując na prawidłowe wyliczenie odsetek w kwocie 141,25zł, z tytułu zwłoki oraz wypłacenie ich odwołującej w dniu 8.03.2017 r.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2018r. Sąd Okręgowy w Łomży odwołanie oddalił. W. J. (ur. (...)) od 22 maja 1996 r. posiadała

prawo do emerytury rolniczej przyznane jej wyrokiem Sądu Wojewódzkiego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z 5 lutego 1997 r. Decyzją Prezesa KRUS z 7 grudnia 2007 r. od 1 stycznia 2008 r. przyznana jej została emerytura w wysokości dotychczas pobieranej renty. W okresie od 1 października 2009 r. do 30 listopada 2013 r. wnioskodawczyni miała przyznane prawo do dodatku pielęgnacyjnego. Kolejny wniosek o ustalenie prawa do dodatku pielęgnacyjnego W. J. złożyła 10 listopada 2015r. Komisja lekarska KRUS w orzeczeniu z 14 stycznia 2016 r. uznała, iż stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni powoduje całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, nie powoduje jednak niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Wyrokiem z 21 lutego 2017 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku sygn.. akt III A Ua 818/16 zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Łomży III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 maja 2016 r. sygn. akt III U 63/16 w pkt 1 w ten sposób, że przyznał W. J. dodatek pielęgnacyjny na stałe oraz stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o przyznaniu prawa do świadczenia.

W wykonaniu powyższego wyroku decyzją z 28.02.2017r. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Oddział (...) w Z. przyznała W. B. prawo do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 01.11.2015r. ustalając jednocześnie należność za czas od 1.11.2015r. do 28.02.2017r. w wysokości 3.128,55 zł (netto) oraz odsetki w kwocie 141,25zł (akta KRUS) i taka kwota została jej wypłacona.

Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t. jedn. Dz. U.1998r. Nr 7 poz. 25 z późn. zm.) w sprawach nie uregulowanych w ustawie stosuje się przepisy o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie zaś z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137, poz. 887, z późn. zm.) jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

W celu ustalenia wysokości kwot z tytułu uzyskanego prawa do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 01.11.2015r. ustalając jednocześnie należność za czas od 1.11.2015r. do 28.02.2017r. oraz wysokość odsetek Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego księgowego (k. 44-56). Biegła wyliczyła, iż od należnej odwołującej z tytułu wyrównania dodatku pielęgnacyjnego kwoty 3.128,55 brutto, odsetki wynosiły 141,24 zł, przy przyjęciu, że wypłata zaległego świadczenia nastąpiła 8.03.2017r., a przy przyjęciu, że w dniu 9.03.2017 - 141,84zł (k.56).

Sąd Okręgowy uznał, iż przedmiotowa opinia sporządzona została w sposób rzetelny i czytelny oraz przy zastosowaniu właściwych metod rachunkowych. Uprawnionym jest więc oparcie się przez Sąd na dokonanych w opinii wyliczeniach. Żadna ze stron nie kwestionowała powyższej opinii. Odwołująca nie kwestionowała daty przekazania jej należnego świadczenia wskazanej na 8.03.2017r., stąd należało ocenić, iż organ rentowy prawidłowo wyliczył i wypłacił na rzecz odwołującej kwotę 141,25zł z tytułu zwłoki w wypłacie dodatku pielęgnacyjnego, co uzasadniało zdaniem Sądu Okręgowego na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. oddalenie odwołania.

Powyższy wyrok zaskarżyła apelacją odwołują, która w całości zarzucając:

1.  niewyjaśnienie przez Sąd Okręgowy wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie

2.  niewłaściwą ocenę dowodów w sprawie, czym Sąd Okręgowy przekroczył granice

swobodnej oceny dowodów, gdyż powyższa ocena jest wręcz sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, oraz sprzeczna z wykładnią prawa.

Wskazująca na powyższe skrząca wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Okręgowy lub wyjaśnienie okoliczności przez Sąd II instancji.

W uzasadnieniu apelacji zarzucon0 ponadto obrazę art. 64 pkt 1,2,3 oraz art. .69 Konstytucji RP , a nadto art. 328 §2 k.p.c. i art. 233§1 k.p.c., art. 5. k.c. Wynika z niego też , iż skarżąca uważa ze przysługiwać jej powinny odsetki od odsetek.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje

Apelacja podlegała oddaleniu

Sformułowane zarzuty są nietrafne, a w części niezrozumiałe, zarzucając bowiem niewyjaśnienie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, skarżąca okoliczności tych nie wskazała, a zarzucając niewłaściwą ocenę dowodów nie wskazała dowodów, które z nich zostały przez Sąd - jej zdaniem - wadliwe ocenione. W sprawie przy tym stan faktyczny, który przyjął Sąd Okręgowy za podstawę orzeczenia nie był sporny, co w sytuacji, gdy ustaleń tych skarżąca nie podważała - to nie było możliwe w zasadzie naruszenie przez Sąd art. 233 §1 k.p.c. Brak sporu co do okoliczności faktycznych w sprawie z reguły czyni zbędnym rozbudowywanie konstrukcji uzasadnienia, stąd być może sporządzone przez Sąd Okręgowy uzasadnienie wydaje się skarżącej za niewystarczające, mimo że spełnia ono minimalne wymogi art. 328 § 2 k.p.c.

Dla porządku przypomnieć zatem trzeba, iż w zakresie okoliczności faktycznych mających znaczenie w sprawie, że wniosek ubezpieczonej o ustalenie prawa do dodatku pielęgnacyjnego na dalszy okres złożony 10 listopada 2015 r. skutkował uznaniem przez komisja lekarską KRUS w orzeczeniu z 14 stycznia 2016 r. iż jest ona całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym, ale nie jest niezdolną do samodzielnej egzystencji. W następstwie czego decyzją z dnia 20.01.2016r. rolniczy organ rentowy odmówił przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego. W wyniku odwołania Sąd Okręgowy w Łomży wyrokiem z dnia 31 maja 2016r. przyznał odwołującej dodatek o pielęgnacyjny od dnia 1 listopada 2015 r. nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydanie decyzji. Wyrok ten zmienił w 21 lutego 2017 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku (III A Ua 818/16) w ten sposób, że przyznał W. J. dodatek pielęgnacyjny na stałe oraz stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o przyznaniu prawa do świadczenia. Poza sporemu było w sprawie, iż w wykonaniu powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego decyzją z 28.02.2017 r. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Oddział (...) w Z. przyznał ubezpieczonej prawo do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 01.11.2015r. ustalając jednocześnie należność za czas od 1.11.2015r. do 28.02.2017r. w wysokości 3.128,55 zł (netto) oraz odsetki w kwocie 141,25zł (akta KRUS) i taka kwota została jej wypłacona. W toku postępowania przed Sądem Okręgowym w niniejszym sprawie poprawność wyliczenia odsetek ustawowych za opóźnienie oceniła biegła, która wyliczyła przy przyjęcie wypłat świadczenia w dniu 8 marca 2017r.

Jak się zdaje w istocie rzeczy podstawą apelacji są nie tyle zarzuty procesowe, które się nie potwierdziły tylko mylne rozumieniu instytucji odsetek za opóźnienie w prawie ubezpieczeń społecznych, która to instytucję skarżąca traktuje podobnie jak odsetki w prawie cywilnym, a nie jest to uzasadnione.

Zgodnie z art. 52 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz.U.2017.2336 j.t.) do przyznawania świadczeń z ubezpieczenia i do ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy regulujące przyznawanie i wypłatę odpowiednich świadczeń przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin. Istotne znaczenie ma tu zatem art. 118 ust 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U.2017.1383 j.t.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Wobec rozbieżności w rozumieniu pojęcia ,, wyjaśnienia ostatniej okoliczności’’ ustawodawca zaczął doprecyzowywać tę regulację. I tak z dniem 1 lipca 2004r. dodał ust. 1a. , w którym określił, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego ( zmianę dokonaną art.1 pkt 27 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw Dz.U.2004.121.1264). A następnie kolejną zmianą dokonaną z dniem z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dniem 1 kwietnia 2009 r. ( Dz.U.2009.42.338) uzupełnił ust.1a. nadając aktualne brzmienie temu przepisowi: ,, W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. ‘’

Ta druga zmiana była skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r. ( sygn. akt P 11/07 opubl. Dz. U. z 2007 r., Nr 175, poz. 1235; pełny tekst orzeczenia wraz z uzasadnieniem OTK Z.U. z 2007 r., Nr 8A, poz. 97.). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie stwierdzał wprawdzie niezgodności art. 118 ust.1a w zaskarżonym brzmieniu ani z art. 32 ust.1 ani z art. 45 ust.1 Konstytucji, ale tylko gdy przepis ten jest rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy. Ten wyrok interpretacyjny Trybunału Konstytucyjnego spowodował, że nawet bez zmiany ustawy zaskarżony przepis uzyskał nową treść normatywną, spełniającą wymogi konstytucyjne.

W doktrynie i orzecznictwie (w tym Trybunału Konstytucyjnego) przyjmuje się, iż potrzeba "wyjaśnienia okoliczności niezbędnych do wydania decyzji" polegać może, między innymi, na:

- przedłożeniu przez wnioskodawcę brakujących dowodów lub złożeniu stosownego oświadczenia (o ile zaniedbano uczynić tego we wniosku);

- rozstrzyganiu ( wyjaśnianiu) z wnioskodawcami, pracodawcami (płatnikami składek), urzędami oraz innymi podmiotami wątpliwości powstałych przy analizie dokumentacji, zwłaszcza dotyczącej przebiegu zatrudnienia i wysokości zarobków, ocenie rozbieżności występujących w materiale dowodowym,

- uzyskaniu orzeczenia lekarza orzecznika w sprawach świadczeń, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, rachunkowym wyliczeniu wysokości świadczenia ( por. wyrok SN z 8 stycznia 1991 r., sygn. akt II URN 120/90 oraz K. Antonów, M. Bartnicki, Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz, Warszawa 2007, s. 402).

W świetle art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zdanie drugie nie ulega wątpliwości, iż uwzględniając odwołanie i przyznając prawo do świadczenia, sąd orzekający z urzędu powinien rozstrzygnąć, czy organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji ( wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2010 r., II UK 330/09, LEX nr 604220). Brak zawarcia takiego rozstrzygnięcia może czynić zasadnym wystąpienie z wnioskiem o uzupełnienie wyroku w trybie art. 351 §1 k.p.c. Zgodnie bowiem z wyrokiem SN z 28.04.2010r. (II UK 330/09 LEX nr 604220) Sąd przyznający prawo do świadczenia ma obowiązek zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno stwierdzającego taką odpowiedzialność, jak i jej brak. Jeżeli zatem w sentencji wyroku zmieniającego decyzję i przyznającego prawo do świadczenia brak będzie takiego orzeczenia, stronie będzie przysługiwał wniosek o uzupełnienie wyroku w tym zakresie (art. 351 § 1 k.p.c.). W sytuacji, gdy żadna ze stron w przewidzianym terminie takiego wniosku nie złoży, wykluczone będzie skuteczne zaskarżenie wyroku co do tego przedmiotu, bo wówczas środek zaskarżenia jako skierowany przeciwko orzeczeniu nieistniejącemu musi być uznany za niedopuszczalny (art. 370 k.p.c.). Przyjmuje się w orzecznictwie i to trafnie, bo taka należy rozmienić sens orzekania sądu o odpowiedzialności organu, że orzeczenie stwierdzające odpowiedzialność organu rentowego (lub jej brak) w trybie art. 118 ust. 1a zdanie drugie ustawy o emeryturach i rentach pełni funkcję prejudykatu w sprawie o (ewentualną) wypłatę odsetek za opóźnienie w przyznaniu lub wypłacie świadczenia. Jeżeli zatem takie rozstrzygnięcie zostanie podjęte, to kwestia ta nie może być przedmiotem postępowania dowodowego i odmiennych ustaleń faktycznych oraz ocen prawnych w kolejnym procesie o odsetki od przyznanego (wypłaconego) świadczenia (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r., I UZP 2/11, OSNP 2011 nr 19-20, poz. 255 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2010 r., II UK 330/09, LEX nr 604220; wyrok SN z dnia 3 grudnia 2013 r. I UK 188/13 OSNP 2015/2/26, LEX nr 1448695). Z taką sytuacją mamy do czynienia w sprawie niniejszej, bowiem Sąd Apelacyjny sprawie III AUa 818/16 stwierdził odpowiedzialność rolniczego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji ( k. 90 tych akt) . W sprawie zatem ustaleniu podlegała tylko kwota należnych z tego tytułu odsetek. Z regulacją art. 118 ust.1a. koresponduje art. 85 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U.2017.1778 j.t.) , w myśl którego jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Jak wcześniej wspomniano ponieważ sama zasada odpowiedzialności rolniczego organu rentowego została przesądzona w poprzednim postępowaniu , to skupić się należy na wyjaśnieniu, co oznacza obowiązek organu wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego, bowiem skarżąca mylnie intepretuje to odesłanie jako odwołanie się do wykładni zasad rządzących odsetkami w sprawach cywilnych wywodząc z nich nawet prawo do odsetek od odsetek. Trzeba tu wskazać, iż przepisy prawa ubezpieczeń społecznych stanowią odrębna gałąź prawa, a stosowanie innych regulacji pochodzących z innych gałęzi prawa wymaga wyraźnego odesłania, a nawet te przepisy do których jest odesłanie należy stosować ściśle w granicach tego odesłania. Oznacza to na tle art. 85 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2017.1778 j.t.) odsyłającego do odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego, że odesłanie to dotyczy tylko wysokość odsetek, a nie zasad na jakich one przysługują, te wynikają z norm prawa ubezpieczeń społecznych. Trzeba zauważyć, iż regulacja w zakresie odsetek poza wysokością jest pełna, a szczegółowe postanowienia dotyczące wypłaty zawiera nadto Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych ( Dz.U.1999.12.104 ) wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z § 2. 1. rozporządzenia odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń, z uwzględnieniem ust. 2-5. Przy czym zgodnie z §2 ust.4 rozporządzenia okres opóźnienia w wypłaceniu świadczeń okresowych liczy się od dnia następującego po ustalonym terminie ich płatności.

W swojej opinii biegła z zakresu księgowości uwzględniła powyższe regulacje w szczególności przyjmując datę płatności świadczenia na 15 każdego miesiąca, okres opóźnienia poczynając od grudnia 2015 r ., datę wypłaty opóźnionego świadczenia w dniu 8 marca 2017r., oraz właściwą stopę odsetkowa w spornym okresie, co doprowadziło ją do takich samych wyliczeń w zakresie wysokości należnych odsetek jak w zaskarżonej decyzji. Opinia biegłej jest pełna i rzetelna i nie zachodziła potrzeba jej uzupełnienia, stąd Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 217 §3 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. wniosek o jej uzupełninie (k.97) oddalił na rozprawie apelacyjnej (k. 102).

Trudno dopatrzeć się zarzucanego naruszenia pozostałych norm, w szczególności regulacji konstytucyjnych art. 64 pkt 1,2,3, oraz art. 69 Konstytucji. Art. 64 Konstytucji dotyczy ochrony własności i choć prawo do świadczenia jest traktowane jako mienie rozumieniu art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonego w dniu 20 marca 1952 r. w Paryżu (Dz. U. z 1995r. Nr 36 poz. 175) to przyznanie prawa do odsetek zgodnie z przepisami ustawy za opóźnienie w innej wysokości, niż oczekiwała skarżąca, ale zgodnie z normami prawa obowiązującego w tym zakresie nie jest naruszeniem Konstytucji ani tegoż Protokołu. Trudno też dopatrzeć się sposobu, w jaki Sąd Okręgowy mógł naruszyć art. 69 Konstytucji, który stanowi, że osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej. Przepis ten nie zawiera bezpośredniej normy nadającej się do stosowania przez Sąd, lecz nakłada generalny obowiązek zabezpieczenia egzystencji niepełnosprawnych, który jest realizowany przede wszystkim ustawami zwykłymi

Równie chybiony jest zarzut naruszenia art. 5 k.c. odwołującego się do klauzuli generalnej w postaci zasad współżycia społecznego, bowiem przepis ten ze swej istoty jest przepisem obronnym i nie może stanowić podstawę roszczeń, a w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych z uwagi na sztywny charakter norm reagujących prawo do określonych świadczeń, przepis ten co do zasady nie ma zastosowania ( por. w tym zakresie : wyrok SN z dnia 16 czerwca 2011 r. III UK 214/10 LEX nr 1095955, wyroku SN z14 grudnia 2005 r., III UK 120/05 ,OSNP 2006 nr 21-22, poz. 338; wyrok SN 23 października 2006 r., I UK 128/06 ,OSNP 2007 nr 23-24, poz. 359 ).

W tym stanie rzeczy wniesiona apelacja podlegała oddaleniu na podstawi art. 385 k.p.c.