Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Teresa Suchcicka

Sędziowie: Dorota Elżbieta Zarzecka

Barbara Orechwa - Zawadzka

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 maja 2020 r. w B.

sprawy z odwołania A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lutego 2020 r. sygn. akt III U 1010/19

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, że prawo do świadczenia przedemerytalnego A. G. przyznaje od dnia 10 lipca 2019 r.

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie.

Dorota Elżbieta Zarzecka Teresa Suchcicka Barbara Orechwa - Zawadzka

Sygn. akt III AUa 220/20

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z 13 listopada 2019 r., wydaną na podstawie przepisów ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 2173), odmówił A. G. prawa do świadczenia przedemerytalnego. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków do przyznania świadczenia, ponieważ nie posiada statusu osoby bezrobotnej w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe.

W odwołaniu od tej decyzji A. G. domagał się jej zmiany i przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. Wskazał, że spełnił wszystkie warunki do przyznania tego świadczenia, a jego gospodarstwo rolne nie przekracza 2 ha przeliczeniowych powierzchni do obliczenia podatku.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z 6 lutego 2020 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. G. prawo do świadczenia przedemerytalnego od 9 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że od 1 lutego 1994 r. do 31 grudnia 2018 r. A. G. (urodzony (...)) był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Usługowo-Handlowym (...) S. S. w S., w pełnym wymiarze czasu pracy. Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z winy pracodawcy, z powodu likwidacji stanowiska pracy zajmowanego przez odwołującego. Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy wyliczył odwołującemu bezsporny staż ubezpieczeniowy, wynoszący 37 lat 9 miesięcy i 7 dni, w tym 2 miesiące okresów nieskładkowych. Postępowanie co do spornych okresów zatrudnienia jest w toku w sprawie o sygnaturze akt III U 122/20.

Z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w S. z 9 lipca 2019 r. wynikało, że od 7 stycznia 2019 r. do 6 stycznia 2020 r. odwołujący był zarejestrowany jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku dla bezrobotnych. W tym okresie odwołujący nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ani zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. 9 lipca 2019 r. A. G. złożył wniosek o świadczenie przedemerytalne. Do wniosku dołączył m.in. zaświadczenie Urzędu Gminy F. z 9 lipca 2019 r., z którego wynikało, że na terenie tej gminy posiada on gospodarstwo rolne o powierzchni 5,2333 ha, w tym 2,0056 ha przeliczeniowych do dochodu. Przychodowość roczna za 2017 r. według GUS z 1 ha przeliczeniowego wynosi 3 399 zł.

Z zaświadczenia KRUS z 28 grudnia 2018 r. wynikało, że A. G. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 stycznia 1984 r. do 31 grudnia 1989 r. i od 1 kwietnia 1991 r. do 31 marca 1994 r. W decyzji Wójta Gminy F. w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego na 2019 r. wskazano dwie wartości hektarów przeliczeniowych gospodarstwa rolnego (...): powierzchnia przeliczeniowa ogółem wynosiła 2,0056 ha, a powierzchnia przeliczeniowa do podatku – 1,7458 ha. W decyzjach wydanych na 2013 r. i 2015 r. powierzchnia gruntów ogółem oraz opodatkowanych jest taka sama, jak w decyzji z 2019 r. Inne są wartości hektarów przeliczeniowych, gdyż wskazane są 1,8678 ha przeliczeniowe do dochodu i 1,6080 ha przeliczeniowe do podatku. Nie występuje wartość hektarów przeliczeniowych ogółem, jak w decyzji z 2019 r.

Pismem z 19 lipca 2019 r. organ rentowy zwrócił się do Powiatowego Urzędu Pracy w S. o wyjaśnienie wątpliwości związanych z posiadaniem przez odwołującego gospodarstwa rolnego o powierzchni ponad 2 ha przeliczeniowych i jednocześnie jego statusem osoby bezrobotnej. PUP wszczął postępowanie administracyjne, a 25 października 2019 r. wydał decyzję o odmowie uznania A. G. za osobę bezrobotną. Decyzja ta została zaskarżona. Wojewoda (...) decyzją z 13 grudnia 2019 r. uchylił zaskarżoną decyzję Starosty (...) z 25 października 2019 r. i odmówił uchylenia ostatecznej decyzji Starosty (...) z 8 stycznia 2019 r. w sprawie uznania A. G. za osobę bezrobotną i przyznania prawa do zasiłku.

Sąd Okręgowy odwołał się do art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn. Dz.U z 2019 r., poz. 2173 ze zm.) i wskazał, że warunki z tych przepisów muszą zostać spełnione kumulatywnie, dlatego niezachowanie jednego z nich niweczy prawo do świadczenia przedemerytalnego. Odwołujący na dzień rozwiązania stosunku pracy z Przedsiębiorstwem Usługowo- Handlowym (...) S. S. w S., w którym był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, miał ukończony 60 lat. Wykazał bezsporny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 37 lat 9 miesięcy i 2 dni, czyli wyższym, niż wynika to przytoczonej wyżej podstawy prawnej (35 lat). Ponadto nadal posiadał status bezrobotnego, a w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił podjęcia zatrudnienia. 9 lipca 2019 r. uzyskał zaświadczenie z Urzędu Pracy i w tym dniu wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o świadczenie przedemerytalne. Z zaskarżonej decyzji wynikało, że przyczyną odmowy przyznania A. G. prawa do świadczenia przedemerytalnego było to, że jest on właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe.

Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska organu rentowego. Wskazał, że art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych nie uzależnia przyznania świadczenia przedemerytalnego od spełniania warunku, na który powołuje się organ rentowy. Wskazuje jedynie, że wnioskodawca powinien być zarejestrowany jako bezrobotny przez wymagany okres, nie może odmówić podjęcia zatrudnienia i złoży wniosek do organu rentowego w odpowiednim terminie. W dacie składania wniosku oraz w dacie wydania zaskarżonej decyzji A. G. spełniał te warunki. Ustalanie statusu osoby bezrobotnej nie leży w kompetencji organu rentowego. Sąd wskazał, że organ rentowy powziął wątpliwości co do tego, czy status bezrobotnego został właściwie przyznany odwołującemu, i wystąpił do Powiatowego Urzędu Pracy w S. o zbadanie tego. Wszczęto postępowanie administracyjne, które ostatecznie zakończyło się pozytywnie dla odwołującego. Zdaniem Sądu organ rentowy nie może skutecznie podważać prawomocnych decyzji innych organów, zwłaszcza gdy decyzja ta została poddana kontroli we właściwym trybie. Zgodnie z zaświadczeniem PUP, odwołujący przez wskazany okres był osobą bezrobotną, pobierającą zasiłek i ZUS jest związany tym dokumentem (por. wyrok Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. z 14 grudnia 2017 r., (...) SA/BK 722/17, Legalis nr 1700262).

Sąd zaznaczył, że w decyzjach podatkowych Wójta Gminy F. wskazywane są różne wartości hektarów przeliczeniowych gospodarstwa rolnego dla różnych celów. Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie zawierają jednoznacznego wskazania, które wartości powinny być przyjmowane przy ustalaniu statusu osoby bezrobotnej. W przypadku odwołującego przekroczenie 2 ha przeliczeniowych jest minimalne bądź nie występuje (powierzchnia przeliczeniowa ogółem - 2,0056 ha i powierzchnia przeliczeniowa do podatku - 1,7458 ha). Zgodnie z ogólną zasadą postępowania administracyjnego wątpliwości powinny być interpretowane na korzyść zainteresowanego. Świadczenie przedemerytalne, podobnie jak instrumenty, o których mowa w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, stanowią realizację normy zawartej w art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, nakazującej państwu aktywne wspieranie obywateli pozostających bez pracy nie z własnej woli i niemających innych środków utrzymania. Zdaniem Sądu trudno uznać, że dochód z posiadanego gospodarstwa rolnego pozwalał odwołującemu na utrzymanie na poziomie choćby minimalnym i z tego powodu pozbawić go prawa do świadczenia przedemerytalnego, przy spełnieniu pozostałych warunków do jego przyznania.

Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. złożył apelację od wyroku Sądu Okręgowego. Zaskarżył wyrok w całości i zarzucił:

1.  oparcie wyroku na błędnych ustaleniach faktycznych, tj.:

a)  A. G. w dniu złożenia wniosku o świadczenie przedemerytalne, tj. 9 lipca 2019 r., spełniał wszystkie warunki do uzyskania prawa do tego świadczenia,

b)  powierzchnia posiadanego przez niego gospodarstwa rolnego, w tym liczba hektarów przeliczeniowych przekraczająca w ocenie Sądu pierwszej instancji minimalnie powierzchnię 2 ha przeliczeniowych (2,0056 ha) nie ma znaczenia w tej sprawie z uwagi na funkcjonującą w obrocie prawnym decyzję administracyjną przyznającą odwołującemu status osoby bezrobotnej i prawo do zasiłku dla bezrobotnych,

c)  odwołujący spełniał warunki do uzyskania statusu osoby bezrobotnej i nie zachodziła negatywna przesłanka w postaci posiadania gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe, a do ustalenia spełnienia tego warunku należy przyjąć liczbę hektarów przeliczeniowych ustaloną dla celów podatku rolnego, a nie ustalenia dochodu z gospodarstwa.

2.  mające wpływ na wynik postępowania naruszenie przepisów proceduralnych polegające na naruszeniu przepisów, tj.:

a)  art. 327 ¹ § 1 pkt 2 k.p.c. polegające na niewłaściwym zastosowaniu tego przepisu i niewyjaśnienie podstawy prawnej wydanego wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, które wiązało się z tym, że Sąd pierwszej instancji ograniczył się do zacytowania i przywołania przepisów art. 2 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych i powoływał się na niedopuszczalność kwestionowania przez ZUS spełnienia warunku posiadania statusu osoby bezrobotnej pobierającej zasiłek i związanie ZUS decyzją Powiatowego Urzędu Pracy w tym zakresie bez wskazania podstawy prawnej statuującej taki zakaz oraz na fakt związania organu rentowego decyzją innego organu administracyjnego;

b)  art. 11 k.p.c., art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c., art. 231 k.p.c. i art. 234 k.p.c. poprzez nieprawidłową wykładnię, a w konsekwencji ich nieprawidłowe zastosowanie polegające na uznaniu, że organ rentowy w postępowaniu o ustalenie prawa do świadczenia przedemerytalnego jest związany decyzją Powiatowego Urzędu Pracy przyznającą status osoby bezrobotnej i prawo do zasiłku dla bezrobotnych i nie ma prawa prowadzić w tym zakresie ustaleń i kwestionować tej decyzji;

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art. 7 ust. 1 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych polegające na niezasadnym jego niezastosowaniu i przyznaniu odwołującemu prawa do świadczenia od dnia złożenia wniosku, a nie od dnia następnego po złożeniu wniosku;

b)  art. 11 pkt 1 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 w zw. z art. 134 ust. 1 pkt 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 lit. d w zw. z art. 71 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy polegające na niewłaściwej wykładni i zastosowaniu ww. przepisów polegające na uznaniu, że status osoby bezrobotnej i prawo do zasiłku dla bezrobotnych, a w konsekwencji prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która jest posiadaczem gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe ustalone do dochodu, o ile przekroczenie to jest niewielkie, tj. wynosi kilkadziesiąt metrów, ale powierzchnia tego gospodarstwa ustalona do podatku nie przekracza 2 ha przeliczeniowych. Błędna wykładnia tego przepisu polegała też na uznaniu, że o uzyskaniu statusu osoby bezrobotnej, prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz świadczenia przedemerytalnego decyduje powierzchnia gospodarstwa rolnego ustalona w hektarach przeliczeniowych na potrzeby podatku rolnego, a nie do dochodu z tego gospodarstwa, mimo że brzmienie powyższego przepisu tego na to nie wskazuje;

c)  art. 2 ust. 1 pkt 3 lit. d w zw. z art. 71 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy polegające na niewłaściwej wykładni i zastosowaniu tego przepisu, skutkująca tym, że mimo że z treści przepisu nie wynika, aby liczba hektarów przeliczeniowych ustalana powinna być tak jak na potrzeby podatku rolnego, a nie jak na potrzeby ustalenia dochodu z gospodarstwa, Sąd pierwszej instancji przyjął, że decydująca jest w tym zakresie liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na potrzeby podatku rolnego jako korzystniejsza dla odwołującego.

Wskazując na te zarzuty, organ rentowy wniósł o zwrócenie się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym, czy organ rentowy, który nie mając przymiotu strony w postępowaniu o przyznanie statusu osoby bezrobotnej oraz ustalenie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, nie mógł kwestionować wydanej w jego toku decyzji administracyjnej, jest uprawniony do badania we własnym zakresie spełnienia przesłanki posiadania statusu osoby bezrobotnej i pobierania zasiłku dla bezrobotnych przez wymagany okres w sprawie z wniosku o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego oraz czy dla uzyskania statusu osoby bezrobotnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a w konsekwencji prawa do zasiłku dla bezrobotnych, decydująca powinna być liczba hektarów przeliczeniowych ustalona na potrzeby podatku rolnego, czy też liczba hektarów przeliczeniowych przyjmowana do ustalenia dochodu z tego gospodarstwa? Organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny ustalił i rozważył:

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy znalazły należyte oparcie w materiale sprawy, dlatego Sąd Apelacyjny przyjął je za własne. Sąd Apelacyjny zaakceptował też stanowisko Sądu pierwszej instancji co do tego, że należało przyznać A. G. prawo do świadczenia przedemerytalnego. Sąd Okręgowy błędnie jednak wskazał datę, od której należało przyznać to świadczenie, o czym mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Apelacyjny nie przedstawił Sądowi Najwyższego zgłoszonego przez organ rentowy zagadnienia prawnego, ponieważ nie istniały wątpliwości co do tego, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do samodzielnego ustalenia, że dana osoba nie spełnia warunków do uznania jej za bezrobotnego w rozumieniu ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zakres zadań ZUS został określony w art. 83 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ale do nich nie należy wydawanie decyzji o uznaniu lub odmowie uznania danej osoby za bezrobotną oraz utracie statusu bezrobotnego. To zadanie należy do samorządu powiatowego w zakresie polityki rynku pracy na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 14 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a wykonują je powiatowe urzędy pracy wchodzące w skład powiatowej administracji zespolonej, jak wynika z art. 9 ust. 2 tej ustawy. Ponadto to starosta, a nie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, pozbawia bezrobotnego statusu bezrobotnego w wypadkach określonych m.in w art. 33 ust. 4 tej ustawy.

Starosta (...) decyzją z 8 stycznia 2019 r. uznał A. G. za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r. i przyznał mu od tego dnia prawo do zasiłku. Decyzją z 25 października 2019 r. Starosta (...) uchylił decyzję Starosty (...) z 8 stycznia 2019 r. w sprawie uznania A. G. za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r. i przyznania mu od 7 stycznia 2019 r. prawa do zasiłku, a także odmówił uznania A. G. za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r. Decyzję tę poprzedzało postępowanie wyjaśniające wszczęte na skutek pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. o posiadaniu przez odwołującego gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe. Ostatecznie jednak Wojewoda (...) decyzją z 13 grudnia 2019 r. uchylił decyzję Starosty (...) z 25 października 2019 r. i odmówił uchylenia ostatecznej decyzji Starosty (...) z 8 stycznia 2019 r. Jak wynikało z decyzji Wojewody (...), w sprawie nie zaistniały żadne nowe okoliczności pozwalające na wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją Starosty (...) z 8 stycznia 2019 r. o uznaniu odwołującego za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r. i przyznania mu od tego dnia zasiłku. Wojewoda (...) wskazał, że informacje wynikające z przedłożonego podczas rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. zaświadczenia Urzędu Gminy F. z 7 stycznia 2019 r. o ogólnej powierzchni gospodarstwa rolnego odwołującego wynoszącej 5,2333 ha powierzchni przeliczeniowej do dochodu wynoszącej 2,0056 ha i powierzchni przeliczeniowej do podatku wynoszącej 1,7458 ha zostały również potwierdzone w kolejnych zaświadczeniach Urzędu Gminy F., co zdaniem Wojewody (...) oznaczało, że w momencie wznowienia postępowania przez Starostę (...) w sprawie zakończonej ostateczną decyzją z 8 stycznia 2019 r. nie wyszły na jaw żadne nowe okoliczności i nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi. Wojewoda (...) dodał też, że Starosta (...), wydając decyzję z 8 stycznia 2019 r., ustosunkował się do informacji o rozróżnieniu wielkości użytków rolnych będących w posiadaniu odwołującego na hektary przeliczeniowego do dochodu i hektary przeliczeniowe do podatku.

Wskutek tak przeprowadzonego postępowania administracyjnego decyzja Starosty (...) z 8 stycznia 2019 r. o uznaniu odwołującego za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r. pozostaje w mocy i jest wiążąca w sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie mógł zatem kwestionować statusu bezrobotnego odwołującego. Sąd Okręgowy jako sąd powszechny również nie był kompetentny do oceny, czy odwołujący spełnił przesłanki do uznania go za osobę bezrobotną i czy spełnił przesłanki do przyznania zasiłku dla bezrobotnych. Podważanie statusu bezrobotnego nie było i nie jest możliwe w postępowaniu przed sądem powszechnym, ponieważ kompetencje w tym zakresie ma jedynie właściwy organ administracji publicznej i sądy administracyjne. Potwierdza to stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z 4 czerwca 2009 r. (III CZP 28/09), zgodnie z którym decyzja podjęta przez organ administracji publicznej w sprawie należącej do kompetencji tej administracji wiąże sądy w postępowaniu cywilnym w zakresie objętym jej rozstrzygnięciem. W postępowaniu cywilnym sądy nie są władne badać prawidłowości podjęcia decyzji administracyjnej, w szczególności czy istnieją przesłanki, które w świetle przepisów prawa materialnego stanowiły podstawę jej podjęcia. Dzieje się tak niezależnie od treści uzasadnienia decyzji. Decyzja jest w zakresie objętym jej treścią – bez względu na motywy jej podjęcia wyrażone w uzasadnieniu – wyrazem stanowiska organu administracji publicznej wiążącym sądy w postępowaniu cywilnym. W tej sytuacji jeżeli Sąd Okręgowy nie mógł podważyć prawomocnej i ostatecznej decyzji organu administracyjnego o uznaniu odwołującego za osobę bezrobotną, to nie mógł naruszyć art. 2 ust. 1 pkt 3 lit. d w zw. z art. 71 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W sprawie nie było potrzeby zawieszania postępowania sądowego na podstawie art. 177 ust. 1 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego (zwanego dalej „k.p.c.”), ponieważ do rozstrzygnięcia sprawy nie było potrzeby wydania przez starostę ani wojewodę (jako organu wyższego stopnia od decyzji starosty w sprawach związanych z wykonywaniem zadań wynikających z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) kolejnej decyzji w sprawie statusu bezrobotnego odwołującego od 7 stycznia 2019 r., a wystarczające było oparcie się na już wydanej prawomocnej i ostatecznej decyzji Wojewody (...) z 13 grudnia 2019 r., z której wynikało, że odwołujący jest uznany za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r. Zarzut naruszenia tego przepisu nie był zatem zasadny.

Zarzut art. 11 k.p.c. również nie był zasadny. Przepis ten dotyczy związania sądu w postępowaniu cywilnym ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. Żadna ze stron nie powoływała się na istnienie skazującego wyroku karnego. Już z tego powodu zarzucanie tego przepisu było niezrozumiałe.

Ponadto, Sąd Okręgowy nie naruszył art. 231 ani art. 234 k.p.c., które dotyczą odpowiednio domniemania faktycznego i domniemania prawnego. Sąd Okręgowy nie musiał powoływać się na żadne z tych domniemywań w zakresie statusu bezrobotnego odwołującego, ponieważ istniała prawomocna i ostateczna decyzja Wojewody (...) z 13 grudnia 2019 r., z której wynikało, że odwołujący jest uznany za osobę bezrobotną od 7 stycznia 2019 r.

Status bezrobotnego odwołującego był jedyną sporną przesłanką w prowadzonym postępowaniu sądowym o ustalenia prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych. Odwołujący spełnił wszystkie pozostałe przesłanki wynikające z tych przepisów, czyli rozwiązanie z nim 31 grudnia 2018 r. stosunku pracy nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy, a także to, że do rozwiązania stosunku pracy z przyczyn pracodawcy odwołujący ukończył 60 lat i legitymował się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze co najmniej 35 lat. Bezsporne było również to, że na dzień wydania decyzji organu rentowego odwołujący był zarejestrowany jako bezrobotny, w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz złożył wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Oznaczało to, że Sąd Okręgowy zasadnie przyznał odwołującemu prawo do świadczenia emerytalnego. Błędnie jednak określił początkową datę przyznania świadczenia. Sąd Okręgowy przyznał świadczenie od 9 lipca 2019 r., tj. od daty złożenia przez odwołującego wniosku o jego przyznanie, natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 3 i 4. Odwołujący złożył wniosek o świadczenie 9 lipca 2019 r., dlatego w świetle tego przepisu należało przyznać prawo do niego od 10 lipca 2019 r., a nie od 9 lipca 2019 r. Z tego względu zmieniono wyrok Sądu Okręgowego w tym zakresie, orzekając o tym na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. (punkt I sentencji wyroku). Apelacja organu rentowego w pozostałym zakresie była niezasadna, dlatego podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. (punkt II sentencji wyroku).

Dorota Elżbieta Zarzecka Teresa Suchcicka Barbara Orechwa-Zawadzka