Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Alicja Sołowińska

Sędziowie: Bożena Szponar - Jarocka

Teresa Suchcicka

Protokolant: Patrycja Śledziewska

po rozpoznaniu na rozprawie 27 maja 2021 r. w B.

sprawy z odwołania D. C.

przy udziale zainteresowanego Z. M. prowadzącego usługi remontowo-budowlane (...) w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 3 grudnia 2020 r. sygn. akt IV U 1212/19

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz adw. J. D. (1) 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Bożena Szponar – Jarocka Alicja Sołowińska Teresa Suchcicka

Sygn. akt III AUa 73/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, że D. C. nie podlega jako pracownik u płatnika składek (...) Z. M. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 22 listopada 2018 r.

W uzasadnieniu decyzji Zakład podniósł, że z uwagi na krótki okres świadczenia pracy przed dniem powstania niezdolności do pracy, umowa o pracę łącząca ubezpieczonego i płatnika została uznana za zawartą wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a więc jest pozorna.

Od powyższej decyzji odwołanie wywiódł D. C., wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, iż podlega jako pracownik u płatnika składek (...) Z. M. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 22 listopada 2018 r.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Zainteresowany Z. M. poparł na rozprawie stanowisko organu rentowego.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 3 grudnia 2020 r. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że D. C. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek Usługi (...) Z. M. w P. od 22.11.2018 r. oraz zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz adwokata J. D. (2) kwotę 110,70 zł. tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd ustalił, iż D. C. w dniu 22 listopada 2018 r. zawarł umowę o pracę z płatnikiem składek Z. M. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) na czas określony, tj. do 31 maja 2019 r. w pełnym wymiarze czasu, z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 2.100,00 zł. Do pracy tej zgłosił się ze skierowaniem z Powiatowego Urzędu Pracy w S., pozytywnie przeszedł proces rekrutacji a także orzeczeniem lekarskim z listopada 2018 r. został uznany za zdolnego do pracy na stanowisku robotnika budowlanego. Wcześniej, w okresie od 16 czerwca 2000 r. do 21 listopada 2018 r., z krótkimi przerwami, odwołujący zarejestrowany był w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. jako bezrobotny. Ubezpieczony cierpi na przewlekłe alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych. Z tego powodu był wielokrotnie hospitalizowany: w maju 2018 r., w czerwcu 2018 r., w sierpniu 2018 r. oraz od 27 listopada 2018 r. Wszystkie te pobyty odbywały się w trybie planowym, w celu oceny leczenia i uzyskania wyników badań.

Na podstawie dokumentacji medycznej Sąd Okręgowy wskazał, iż skarżący na dzień 27 listopada 2018 r. miał zaplanowaną wizytę w Klinice (...) w O., na podstawie skierowania. Przy przyjęciu stwierdzono u niego ogólny dobry stan zdrowia, jednak z zaostrzeniem choroby płuc i zmniejszeniem tolerancji na wysiłek fizyczny. Ze szpitala został wypisany w dniu 30 listopada 2018 r. wraz z wystawionym dalszym zwolnieniem lekarskim i poleceniem odbycia kontroli za 3 miesiące.

W celu ustalenia, czy w momencie zawierania umowy o pracę z płatnikiem składek, odwołujący był zdolny do podjęcia i wykonywania pracy Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy specjalistów pulmonologii i medycyny pracy. Z opinii biegłych sądowych wynika, iż skarżący, pomimo istniejącej jednostki chorobowej w postaci alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, w chwili podejmowania zatrudnienia u płatnika składek był zdolny do wykonywania każdej pracy fizycznej.

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy pismem z dnia 15 czerwca 2020 r., wskazując, iż skoro ubezpieczony przebywał na zwolnieniu lekarskim od 13 lutego 2018 r. do 2 listopada 2018 r. oraz po 27 listopada 2018 r., to w okresie od 2 listopada do 22 listopada 2018 r. wątpliwe jest, aby był w pełni zdolny do pracy fizycznej.

Sąd Okręgowy na rozprawie w dniu 26 listopada 2020 r., oddalił wniosek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłego z zakresu pulmonologii.

Na podstawie wyciągu z (...) Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący od 8 lipca 2019 r. do 30 września 2019 r. prowadził własną działalność gospodarczą Usługi Budowlane (...).

Sąd Okręgowy podkreślił, że warunkiem koniecznym do uzyskania pracowniczego ubezpieczenia społecznego jest istnienie faktycznego stosunku pracy. O ważności stosunku pracy świadczy to, czy oświadczenia woli zawarte w umowie o pracę łączącej strony nie zawierają wad, które powodowałyby ich nieważność bądź bezskuteczność. Z powyższych względów, na istnienie stosunku pracy nie składa się tylko zawarcie umowy o pracę, ale nade wszystko zamiar stron oraz faktyczne wykonywanie określonej w umowie pracy, na warunkach z umowy wynikających (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. III AUa 1432/12). Ponadto, treścią stosunku pracy jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudniania pracownika przy umówionej pracy i wypłacania mu wynagrodzenia za pracę. W przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarcza pracodawcy determinuje zatrudnienie. Przy ocenie pozorności umowy o pracę, racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 15 października 2019 r., sygn. akt III AUa 116/19).

Sąd I instancji zauważył, że w rozpoznanej sprawie wyjaśnienia wymagało, czy zawarta między ubezpieczonym a płatnikiem składek umowa o pracę była w rzeczywistości realizowana, czy stanowisko pracy nie zostało utworzone specjalnie dla odwołującego, bez racjonalnej, ekonomicznie uzasadnionej potrzeby oraz czy istniał między nimi stosunek podporządkowania i kierownictwa. Ponadto ważnym aspektem ustaleń było to, czy D. C. w momencie podpisywania umowy o pracę był w ogóle zdolny do jej wykonywania. Zainteresowany płatnik składek wskazał bowiem w procesie, że czuje się oszukany przez odwołującego.

Sąd zwrócił uwagę, iż umowa o pracę jest umową kauzalną w tym sensie, że istnieje, gdy jest zawierana jedynie wówczas, gdy występuje realna potrzeba zatrudnienia pracownika właśnie w oparciu o ten rodzaj umowy. Dodatkowo z kauzalnością zatrudnienia powiązany jest wymóg ekonomicznego uzasadnienia dla podjętej czynności. Owa kauzalność będzie wykluczona, gdy zostanie stwierdzone, iż „owo zatrudnienie„ zmierza de facto do pokrycia kosztów utrzymania tylko częściowo finansowanych w ramach wynagrodzenia za pracę, zaś zasadniczo - ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w formie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskiego, i to obliczanych od wysokiej podstawy wymiaru (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 28 kwietnia 2016 r. I UK 156/15, uzasadnienie SA w Gdańsku z dnia 14 lutego 2013 r. III AUa 1432/12).

Sąd Okręgowy na podstawie przedłożonych do sprawy dokumentów, prawdziwości których nie kwestionowała żadna ze stron postępowania, a także na podstawie zeznań świadków J. S., B. R. i P. R. i opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu pulmonologii oraz medycyny pracy jak i twierdzeń samych stron umowy przyjął, że odwołujący zatrudnił się w celu faktycznego świadczenia pracy i faktycznie ją wykonywał przez kilka dni. Wskazać należy, że odwołujący mimo przewlekłej choroby, nie miał przeciwskazań do pracy jako robotnik budowlany, a do płatnika składek został skierowany przez Urząd Pracy i obiektywnie przeszedł proces rekrutacji. Odwołujący się oraz płatnik składek nie znali się przed podjęciem zatrudnienia, nie są ze sobą również spokrewnieni. Miejsce pracy, które zajmował ubezpieczony istniało w firmie płatnika już wcześniej, zaś po ustaniu jego zatrudnienia obowiązki na chwilę obecną przejął sam jej właściciel, ale tylko z tego powodu, że jak wskazywał nie chce powtórzenia się takiej sytuacji jaka miała miejsce z powodem, albowiem potrzebował faktycznie pracownika do pracy.

Sąd I instancji wskazał, że wszyscy powołani świadkowie zeznali zgodnie, iż skarżący faktycznie realizował powierzone mu czynności zawodowe od 22 listopada 2018 r. Twierdzili, iż jako pomocnik budowlany głównie podawał cegły, deski i inne materiały budowlane. Swoje obowiązki wykonywał poprawnie, nie wspominał przy tym o problemach zdrowotnych. W poniedziałek, tj. 26 listopada 2018 r. nie pojawił się już w pracy. Zeznania świadków w tym zakresie potwierdził także sam odwołujący się oraz zainteresowany płatnik. Skoro zatem odwołujący przystąpił do wykonywania pracy będąc zdolnym do jej wykonywania i pracę tę faktycznie przez pewien okres wykonywał, to nie ma podstaw do zakwestionowania łączącej strony umowy o pracę, skoro zgodną wolą obu stron tego stosunku prawnego było zawarcie umowy o pracę i jej kontynuowanie. Zatrudnienie odwołującego było ekonomicznie uzasadnione, gdyż to stanowisko pracy istniało w firmie płatnika już wcześniej, zaś fakt długotrwałego zarejestrowania w Urzędzie Pracy oraz zgłaszanie się na większość skierowań do pracy przez odwołującego świadczy o tym, iż realnie potrzebował zatrudnienia i był gotów je podjąć. Istnienie stosunku podporządkowania i kierownictwa między stronami umowy o pracę potwierdzają m.in. określone godziny świadczenia pracy tj. od 7:00 do 15:00, w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę i polegające na wykonywaniu obowiązków przez niego powierzonych. Okoliczności te potwierdzili wszyscy świadkowie, a także strony postępowania. Na dowód przedłożono również listy obecności.

Sąd Okręgowy podkreślił, iż odwołujący jako bezrobotny był zarejestrowany w tamtejszym Urzędzie Pracy i aktywnie poszukiwał zatrudnienia. Umowę o pracę zawarł prawidłowo, gdyż zgodnym zamiarem stron tego stosunku prawnego było jej faktyczne wykonywanie. Zainteresowany potrzebował pracownika, zaś odwołujący, który był zdolny do pracy, także fizycznej oraz dyspozycyjny czasowo - zatrudnienia. Skarżący w związku z przewlekłą chorobą stale poddawał się leczeniu, w trakcie którego uzyskał poprawę swojego stanu zdrowia, także w chwili zawierania umowy o pracę czuł się dobrze i sądził zatem, zgodnie z opiniami lekarskimi, iż będzie w stanie wykonywać pracę wymagającą wysiłku fizycznego. W dniu 27 listopada 2018 r. miał odbyć rutynowe oraz zaplanowane badania i wrócić do pracy po dniu 30 listopada 2018 r. W dniu 26 listopada 2018 r. nie przyszedł już do pracy, ponieważ poczuł się gorzej. Po przyjęciu do Kliniki (...) wykryto u niego zaostrzenie choroby i przedłużono okres zwolnienia lekarskiego. Sąd wskazał ponadto, że niezdolność ubezpieczonego do pracy nie jest permanentna, gdyż po zakończeniu zatrudnienia u płatnika składek prowadził on własną działalność gospodarczą, również w branży budowlanej. Był zatem na powrót zdolny do pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego łącznie oceniony materiał dowodowy wskazuje, iż stosunek pracy łączący D. C. z płatnikiem składek Z. M. nie był stosunkiem pozornym, czy też zawartym przez odwołującego bez faktycznego zamiaru po jego stronie świadczenia pracy, a więc z pobudek naruszających zasady współżycia społecznego i z tego powodu taka umowa jest nieważna, na co wskazał na ostatniej rozprawie pełnomocnik pozwanego. W ocenie sądu na podstawie oceny całokształtu materiału dowodowego taki wniosek jest nieuprawniony.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono, poprzez zasądzenie od pozwanego organu rentowego na rzecz adwokata reprezentującego odwołującego kwotę 110,70 zł, w tym podatek od towarów i usług, na podstawie § 2 w zw. z § 15 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 r., poz. 18).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik organu rentowego zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  naruszenie prawa materialnego:

a)  art. 58 § 2 k.c. w zw. z art. 300 oraz art. 22 § 1 k.p., poprzez ich niezastosowanie i uznanie, iż w stosunku między zainteresowanym, a ubezpieczonym zaistniał stosunek pracy, podczas gdy ze względu na fakt, iż czynność prawna jest niezgodna z zasadami współżycia społecznego, powinno to skutkować uznaniem jej za nieważną,

b)  art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.), poprzez ich zastosowanie, podczas gdy w przypadku prawidłowego ustalenia, iż nie doszło do nawiązania stosunku pracy, nie powinny one mieć zastosowania, a p. D. C. nie powinien być objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.

2.  naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy:

a)  art. 205 ¹² § 2 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. wyrażające się zaniechaniem przeprowadzenia dowodu z opinii nowego zespołu biegłych wnioskowanego przez organ rentowy, który pozwoliłby na jednoznaczne ustalenie czy skarżący w dniu 22.11.2018 r. był osobą zdolną do świadczenia pracy fizycznej na stanowisku pracownika budowlanego, czym dodatkowo naruszył zasadę równości stron w postępowaniu opierając korzystne dla strony rozstrzygnięcie na niewyjaśniającej wątpliwości opinii korzystnej dla niego i odmawiając przeprowadzenia dowodu z opinii nowego zespołu biegłych

b)  art. 233 § 1 k.p.c. wyrażające się przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów poprzez zaniechanie zebrania wszechstronnego materiału dowodowego, który pozwoliłby na jednoznaczne ustalenie czy w dniu 22.11.2018 r. był osobą zdolną do świadczenia pracy fizycznej na stanowisku pracownika budowlanego,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy, polegający na błędnym ustaleniu, iż odwołujący się w dniu 22.11.2018 r. był osobą zdolną do świadczenia pracy fizycznej na stanowisku pracownika budowlanego, podczas gdy stan zdrowia skarżącego nie pozwala na uznanie, iż w momencie podjęcia zatrudnienia był on osobą zdolną do świadczenia pracy fizycznej na stanowisku pracownika budowlanego.

Wskazując na powyższe zarzuty pełnomocnik wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w całości tj. o oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie,

2.  powołanie oraz przeprowadzenie dowodu z opinii nowego zespołu biegłych z zakresu pulmonologii oraz medycyny pracy, na okoliczność stanu zdrowia skarżącego w chwili podjęcia zatrudnienia tj. w dniu 22.11.2018 r., czy istniejący wtedy stan zdrowia pozwalał na świadczenie pracy fizycznej na stanowisku pracownika budowlanego,

3.  zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik D. C. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od organu rentowego zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, które nie zostały uiszczone ani w całości ani w części.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje

Apelacja jest niezasadna.

Sąd I instancji przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne.

W szczególności nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Dla skuteczności zarzutu obrazy tego przepisu konieczne jest wykazanie rażącego naruszenia dyrektyw oceny dowodów wskazanych w przywołanym przepisie, czyli wykazania, że ocena sądu jest rażąco sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania czy doświadczenia życiowego i dlaczego. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dałoby się wysunąć wnioski odmienne. Apelujący nie wykazał skutecznie, aby ocena Sądu I instancji co do tego, że umowa o pracę była skutecznie między stronami zawarta i nie jest nieważna z powodu sprzeczności z zasadami współżycia społecznego czy pozorności – była rażąco wadliwa i w rezultacie dowolna.

Zgodnie z zebranym materiałem dowodowym Sąd I instancji prawidłowo ustalił okoliczności związane z zawarciem przez D. C. i Z. M. umowy o pracę i co istotne fakt rzeczywistego wykonywania przez D. C. obowiązków pracowniczych wynikających z umowy i pracę od 22 listopada 2018 r. W świetle zeznań świadków nie budzi wątpliwości, iż odwołujący stawiał się na wyznaczone miejsce pracy i faktycznie pracował na budowie wykonując zlecone mu zadania. Był pracownikiem budowlanym głównie podawał cegły, deski i inne materiały. Fakt wykonywania pracy przez odwołującego w tym potrzeba zatrudnienia pracownika wynika też z zeznań pracodawcy Z. M..

Jest poza sporem w sprawie, iż obowiązki pracownicze D. C. wykonywał kilka dni, gdyż z powodu złego stanu zdrowia w dniu 26 listopada 2018 r. nie stawił się do pracy, a od 27 listopada miał zaplanowane badania. Jednakże z tego faktu nie można wyprowadzić wniosku o pozorności zatrudnienia ani też o jego sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Istotne jest, że Sąd I instancji na podstawie opinii biegłych lekarzy z zakresu pulmonologii medycyny pracy prawidłowo ustalił, że odwołujący był zdolny do podjęcia pracy robotnika budowlanego, pomimo tego, że stwierdzono u niego schorzenia, które wymagałyby leczenia i z powodu których leczył się w przeszłości. Opinia biegłych jednoznacznie wskazuje, że w wyniku wdrożonego w kwietniu 2018 r. leczenia stan zdrowia D. C. uległ długotrwałej poprawie i był on zdolny do każdej pracy fizycznej w czasie zawierania umowy o pracę Zdolność do pracy na stanowisku robotnika budowlanego potwierdził też lekarz medycyny pracy, który badał odwołującego przed przystąpieniem do pracy (k.23 akt rentowych).

W tych okolicznościach wobec nie budzącej wątpliwości opinii biegłych lekarzy sądowych wspartej także orzeczeniem lekarza medycyny pracy, wniosek skarżącego odnośnie dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłych był niezasadny i powodowałby jedynie zbędne przedłużenie postępowania. Biegli należycie uzasadnili przyjętą ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy, zaś fakt iż opinia dla jednej ze stron jest niekorzystna nie uzasadnia wniosku o powołanie innych biegłych tych samych specjalności.

W apelacji skarżący podnosił, iż czynność prawna w postaci zawartej umowy o pracę z dnia 22 listopada 2018 r., jako niezgodna z zasadami współżycia społecznego z mocy art. 58 § 2 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jest nieważna. W tym kontekście organ rentowy podnosił, iż postępowanie D. C. w stosunku do pracodawcy było niezgodne z zasadami współżycia społecznego i uczciwego zachowania przez to, że nie poinformował pracodawcy o swoich schorzeniach. Zdaniem organu rentowego działanie ubezpieczonego zmierzało do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, kosztem innych uczestników systemu ubezpieczeń, co narusza zasadę solidaryzmu ubezpieczeń społecznych.

Wskazując na powyższy zarzut organ rentowy całkowicie pomija fakt, iż od 22 listopada 2018 r. D. C. zgodnie z zawartą umową o pracę przystąpił do wykonywania obowiązków pracowniczych i wykonywał je w warunkach podporządkowania do 26 listopada 2018 r. Pracodawca przyjmował pracę i co więcej jego zamiarem było zatrudnienie odwołującego. W tym stanie rzeczy nie można przyjąć ani pozorności umowy o pracę ani też, że czynność ta była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego bądź zmierzała do obejścia prawa.

Nawet jeżeli D. C. zamierzał skorzystać z zasiłków z ubezpieczenia społecznego, to nie jest to cel którego osiągnięcie jest sprzeczne z prawem. Skorzystanie z ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem jest legalnym celem zawierania umów o pracę, a nawet może być głównym motywem nawiązania stosunku pracy. Takiego zarzutu nie można postawić umowie o prace nienaruszającej art. 22 k.p., nawet gdy jej cel był dyktowany wyłącznie chęcią uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zauważyć przy tym należy, że wynagrodzenie za pracę, które było podstawą świadczeń z ubezpieczenia społecznego strony umowy ustaliły w minimalnej wysokości 2100 zł. Podkreślić należy, że dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy zasadnicze znaczenie ma nie to czy umowa o pracę została zawarta i czy jest ważna, lecz tylko to czy strony umowy pozostawały w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). O tym zaś, czy strony istotnie w takim stosunku pozostawały i stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych decyduje rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy wynikających z art. 22 § 1 k.p. Do cech charakterystycznych stosunku pracy zalicza się osobisty charakter tej pracy, jej odpłatność, podporządkowanie pracownika pracodawcy, świadczenie pracy na rzecz pracodawcy, ponoszenie przez pracodawcę ryzyka realizacji zobowiązania, a także dobrowolność wykonywania pracy.

Wobec nie budzącego wątpliwości faktu, mającego oparcie w zebranym materiale dowodowym, iż D. C. faktycznie wykonywał pracę wynikającą z umowy o pracę zawartej 22.11.2018 r. to rzeczywiście realizował stosunek pracy, który jest podstawą do objęcia ubezpieczeniem społecznym z mocy art. 6 ust.1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Sąd I instancji nie naruszył zatem tego przepisu, który stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne będące pracownikami.

Z wyżej wskazanych przyczyn apelacja jako niezasadna na mocy art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach zastępstwa procesowego za drugą instancję Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. sprawie opłat za czynności adwokackie.

Bożena Szponar-Jarocka Alicja SołowińskaTeresa Suchcicka