Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Barbara Orechwa-Zawadzka

Sędziowie: Sławomir Bagiński

Marek Szymanowski

Protokolant: Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 czerwca 2020 r. w B.

sprawy z odwołania B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Ł.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji wnioskodawczyni B. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 29 listopada 2019 r. sygn. akt III U 868/19

oddala apelację.

S. B. O. M. S.

Sygn. III AUa 65/20

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. Wydział (...) Umów Międzynarodowych w Ł., powołując się na ustawę z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018r. poz. 1270 ze zm.), rozporządzenie (WE) 883/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE-L 166 z 30.04.2004r. ze zm.) i rozporządzenie (WE) 987/2009 z dnia 16.09.2009r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) 833/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 z dnia 30.10.2009), decyzją z 31.07.2019r., wydaną w stosunku do B. B., z urzędu dokonał rozliczenia dopłaty do minimum od 01.08.2019r. tj. od najbliższego terminu płatności.

W uzasadnieniu wskazał, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji tych składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Taka wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 1270 ze zm.). Świadczenie jest przyznane od 01.08.2019r. w kwocie 1.004,57zł i jest niższe od najniższej emerytury, która wynosi 1.100zł. Emerytura nie została podwyższona, gdyż wnioskodawczyni nie udowodniła 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Dalej wskazał, że decyzją wydaną po zakończeniu postępowania z włoską instytucją ubezpieczeniową w zakresie weryfikacji okresów ubezpieczenia na terenie W. dokonał rozliczenia dopłaty do minimum. Włoska instytucja ubezpieczeniowa potwierdziła 2 lata i 9 miesięcy okresów składkowych. Z uwagi na to, że wnioskodawczyni łącznie nie udowodniła 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych w Polsce i zagranicą dopłata do minimum nie przysługuje.

Sąd Okręgowy w Suwałkach, który rozpoznawał odwołanie B. B. od tej decyzji, wyrokiem z dnia 29 listopada 2019r. oddalił odwołanie.

Z ustaleń tego sądu wynika, że organ rentowy podjął działania w celu ustalenia stażu ubezpieczeniowego odwołującej się. Na podstawie zaświadczenia włoskiej instytucji ubezpieczeniowej na formularzu E 205 I z 20.06.2013r. organ rentowy przyjął, iż okres ten wynosi 247 tygodni (57 miesięcy, czyli 4 lata 9 miesięcy). W zaświadczeniu tym została również wskazana ilość 143 tygodni. Z wyjaśnień organu rentowego wynikało, że pierwsza wartość czyli 247 tygodni dotyczy „prawa” natomiast druga ilość – 142 tygodni do wysokości. Treść tej informacji pozostawała w sprzeczności z informacją pozyskaną przez organ rentowy w formie formularza E 210 IT z 12.12.2012r., w której wskazano, że odwołująca się nie przebyła 156 tygodni ubezpieczenia na terenie W.. Natomiast z informacji z 20.06.2013r. wynikało, że było ich aż 247. Po raz pierwszy organ rentowy wstąpił do włoskiej instytucji ubezpieczeniowej z wnioskiem o wyjaśnienie tych rozbieżności pismem z dnia 09.12.2013r. (k. 203 akt rentowych ).

Organ rentowy oczekiwał na odpowiedź włoskiej instytucji ubezpieczeniowej, ale przy ustaleniu prawa do emerytury od 05.01.2018r., jak wynika z karty przebiegu zatrudnienia (k. 47/48 akt emerytalnych), uwzględnił okres 4 lat 9 miesięcy z tytułu podlegania włoskiemu ubezpieczeniu. Ogólny staż ubezpieczeniowy odwołującej się wyniósł 20 lat 8 miesięcy 18 dni .Organ rentowy uwzględnił w całości okresy pobierania przez odwołującą się zasiłków socjalnych z Urzędu Gminy w P. (od 01.01.2017r. do 01.05.2017r.) i (...) w P. (od 01.05.2017r. do 04.01.2018r.) w sumie 1 rok i 4 dni.

Decyzją z dnia 11.10.2018r. przyznane odwołującej się prawo do emerytury, z uwagi na wykazanie przez nią co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, zostało podwyższone o dopłatę do minimum. W decyzji tej organ rentowy wskazał, że warunek posiadania przez odwołującą się okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 20 lat został przez nią spełniony po uwzględnieniu okresów zagranicznych i dało to możliwość ustalenia dopłaty do minimum, jako różnicy pomiędzy kwotą najniższej polskiej emerytury, a kwotą stanowiącą sumę świadczenia polskiego i świadczenia zagranicznego.

Ponadto pismem z dnia 15.11.2018r. organ rentowy poinformował odwołującą się, że skompletował i przekazał do włoskiej instytucji ubezpieczeniowej jej wniosek o emeryturę z włoskiego ustawodawstwa z informacją o odroczeniu ustalenia prawa do emerytury włoskiej. W dniu 20.02.2019r. włoska instytucja ubezpieczeniowa wydała decyzję odmawiającą przyznania odwołującej prawa do emerytury z włoskiego ustawodawstwa, jako powód podając, że nie zostały przesłane do nich potwierdzenia polskich okresów ubezpieczenia. Organ rentowy poinformował odwołującą o tym fakcie zaznaczając, iż jest to błędna decyzja, ponieważ odwołująca odroczyła ustalenie uprawnień do włoskiej emerytury. Zakład wskazał również, że włoska instytucja ubezpieczeniowa potwierdziła 33 miesiące czyli 143 tygodnie stażu ubezpieczenia na terenie W., który jest uwzględniany zarówno dla celów ustalenia prawa jak i wysokości świadczenia (pismo k. 129/130).

W dniu 18.07.2019r. wpłynęło do organu rentowego pismo zawierające zaświadczenie wypełnione przez włoską instytucję ubezpieczeniową w formularzu E 205 I, którym potwierdzono staż ubezpieczeniowy odwołującej się na terenie W. od 01.01.2003r. do 31.12.2011r. w wymiarze 143 tygodni. Organ rentowy przyjął taki staż odwołującej się do liczenia okresów składkowych i nieskładkowych, ponieważ nie może, podobnie jak i Sąd, sam ustalać okresów ubezpieczenia w innym państwie członkowskim. Ustalenia okresów ubezpieczenia dokonują w stosownym trybie instytucje tych państw i do nich należy się o to zwracać.

Korekta stażu ubezpieczeniowego dotyczącej zatrudnienia odwołującej się na terenie W. obligowała organ rentowy do zmiany stażu odwołującej, co skutkowało ponownym ustaleniem ogólnego stażu ubezpieczeniowego. Nie ulega wątpliwości, że przy pierwotnie ustalonym stażu w ilości 20 lat 8 miesięcy 18 dni, konieczne było jego pomniejszenie o 2 lata, co powoduje, że odwołująca się traci ona prawo do dopłaty do emerytury minimalnej. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że stosownie do art. 5 ust. 2 tej ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Z decyzji o ustaleniu kapitału początkowego wynika, że odwołująca się miała 10 lat i 11 miesięcy okresów składkowych oraz 6 lat i 3 miesiące okresów nieskładkowych. Stąd okres pobierania zasiłku opiekuńczego od 01.01.2017r. do 05.01.2018r. nie spowoduje, że odwołująca się będzie miała łącznie 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Z tych względów Sad Okręgowy oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku złożyła B. B., zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wyniki sprawy, tj:

1)  naruszenie przepisu art.233§1 kpc. poprzez naruszenie ustaleń stojących w rażącej sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, polegające na błędnym uznaniu, iż staż pracy B. B. za granicą wynosi jedynie 33 miesiące.

2)  naruszenie przepisu art.233§1 kpc. poprzez dowolna, wybiórczą ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów i dokonanie wadliwego przeliczenia okresów składkowych i nieskładkowych, co spowodowało, że odwołująca nie ma łącznie 20 lat okresów ubezpieczenia.

Wskazując na powyższe skarżąca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu w obu przypadkach kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenie faktyczne i ocenę ponowną dokonaną przez Sąd I instancji.

Wnioskodawczyni udowodniła 10 lat 11 miesięcy i 17 dni okresów składkowych przepracowanych w Polsce i 6 lat 3 miesiące 3 dni okresów nieskładkowych, do których należy tez zaliczyć okres pobierania zasiłku opiekuńczego od 1 stycznia 2017r. do 5 stycznia 2018r.

Organ rentowy doliczył do polskich okresów ubezpieczenia okres podlegania ubezpieczeniom społecznym we W. w wymiarze 2 lata i 9 miesięcy. Ostatecznie włoska instytucja ubezpieczeniowa potwierdziła taki właśnie okres ubezpieczenia (k.145/146 akt. ZUS).

Należy podkreślić, iż ani organ rentowy ani Sąd orzekający nie mają kompetencji do samodzielnego ustalania okresów ubezpieczenia społecznego za granicą dla celów emerytalnych. Wiążące jest zatem zaświadczenie instytucji włoskiej o przebytym we W. okresie ubezpieczenia społecznego.

Należy podkreślić ,iż sposób liczenia przez skarżąca okresu nieskładkowego, który jest brany pod uwagę przy ustaleniu prawa do emerytury (w tym przypadku prawa do podniesienia kwoty emerytury do wysokości najniższej emerytury),jest błędny , bowiem zgodnie z art.5 ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustaleniu prawa do emerytury i renty oraz obliczeniu ich wysokości, okres nieskładkowy ustala się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. W przypadku skarżącej tak liczony okres nieskładkowy wynosi 3 lata 11 miesięcy i 27 dni. Uwzględniony zatem okres ubezpieczenia skarżącej to 11 lat 11 miesięcy i 21 dni okresów składkowych, 3 lata 11 miesięcy i 27 dni okresów nieskładkowych i 2 lata 9 miesięcy okresów ubezpieczenia społecznego we W..

Suma tych okresów nie sięga 20 lat wymaganych do tego, aby przysługującą emeryturę podwyższyć do kwoty najniższej emerytury na podstawie przepisu art. 87 ust.1 pkt.2 ustawy emerytalnej. Nie są podwyższone do kwoty najniższej emerytury przewidzianej w art. 85 ust2 ustawy emerytalnej świadczenia emerytalne kobiet, które po osiągnięciu wieku emerytalnego 60 lat, nie mają okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

S. B. O. M. S.