Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

POSTANOWIENIE

Dnia 11 grudnia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Leszek Kulik

po rozpoznaniu w sprawie wnioskodawcy D. K.

na skutek wniosku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 29 listopada 2023 sygn. akt III Ko 329/23

w przedmiocie przekazania sprawy do merytorycznego rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu

na podstawie art. 554 § 2b pkt 1 k.p.k., art. 44 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 558 k.p.k.

p o s t a n a w i a:

wniosku nie uwzględnić i sprawę zwrócić do merytorycznego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 29 listopada 2023 r. zwrócił się do Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z wnioskiem o przekazanie sprawy sygn. akt II Ko 329/23 dotyczącej wnioskodawcy D. K. do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu ustalając, iż stroną przedmiotowego postępowania jest Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesa Sądu Okręgowego w Olsztynie z którego działalnością wiąże się dochodzone roszczenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Analiza akt sprawy wskazuje, że nie występuje w niej sytuacja o jakiej mowa w art. art. 44 pkt 1 k.p.c., która daje podstawę do wystąpienia przez sąd właściwy do sądu nad nim przełożonego z wnioskiem o przekazanie jej do merytorycznego rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu.

W tym przypadku istotnie stroną postępowania jest Skarb Państwa jednak nie reprezentowany przez Prezesa Sąd Okręgowy w Olsztynie z którego działalnością nie wiąże się dochodzone roszczenie. Zgłoszone przez wnioskodawcę roszczenie związane jest z działalnością Sądu Rejonowego w Szczytnie.

Kwestia uprawnienia do reprezentowania Skarbu Państwa jest oparta na kryterium „zawinienia”. D. K. został tymczasowo aresztowany postanowieniem z dnia 21.11.2019 r., sygn. akt II Kp 267/19, wydanym przez Sąd Rejonowy w Szczytnie, który również postanowieniem z dnia 12.02.2020 r., sygn. akt II kp 37/20, przedłużył okres stosowania tego środka zapobiegawczego na dodatkowy okres 1 miesiąca. Postanowienie o przedłużeniu tymczasowego aresztowania zostało jednak zmienione postanowieniem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 28.02.2020 r., sygn. akt VII Kz 68/20, który uchylił areszt tymczasowy i zastosował wobec wnioskodawcy wolnościowe środki zapobiegawcze.

D. K. został oskarżony o popełnienie dwóch czynów kwalifikowanych z art. 280 § 1 k.k. i art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Wyrokiem z dnia 30 maja 2022 r., sygn. akt II K 95/20, Sąd Rejonowy w Szczytnie uniewinnił D. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu z punktu pierwszego aktu oskarżenia, zaś postępowanie karne w zakresie czynu z punktu drugiego umorzył. Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 27 października 2022 r., sygn. akt VII Ka 621/22, po rozpoznaniu apelacji prokuratora, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. Zastosowany wobec wnioskodawcy środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania nie został zaliczony na poczet kary w związku z wydaniem wobec niego prawomocnego wyroku w części uniewinniającego i w części umarzającego postępowanie w sprawie.

W tym przypadku sąd drugiej instancji po rozpoznaniu zażalenia uchylił postanowienie o zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania, a zatem organem właściwym do reprezentowania Skarbu Państwa jest prezes sądu pierwszej instancji. Powołany w przepisie art. 554 § 2b pkt 1 k.p.k. zwrot „stosowanie”, należy interpretować jako pierwsze i kolejne orzeczenie o stosowaniu środka zapobiegawczego. Takiego charakteru nie ma natomiast postanowienie sądu odwoławczego o uchyleniu środka zapobiegawczego. Natomiast jest nim postanowienie o utrzymaniu w mocy postanowienia o zastosowaniu lub przedłużeniu stosowania środka zapobiegawczego.

W sytuacji, gdy orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie jest prawomocny wyrok uniewinniający lub umarzający postępowanie o „właściwości” prezesa sądu reprezentującego Skarb Państwa o jakim mowa w art. 554 § 2b pkt 1 k.p.k. decyduje ostatnie prawomocne postanowienie o zastosowaniu albo przedłużeniu tymczasowego aresztowania. W sytuacji zatem, gdy wydał je sąd pierwszej instancji i nie zostało poddane kontroli odwoławczej wówczas organem reprezentującym Skarb Państwa jest prezes tego sądu. Natomiast prezes sądu drugiej instancji tylko wtedy, gdy po rozpoznaniu środka odwoławczego tymczasowe aresztowanie nie zostanie uchylone.

Zatem w zaistniałym układzie procesowym, choć sąd odwoławczy wydał orzeczenie kończące postępowanie w sprawie, to prezes tego sądu nie jest jednak właściwy do reprezentowania Skarbu Państwa właśnie dlatego, że środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania stosował sąd pierwszej instancji. Stanowisko to zostało również przyjęte w judykaturze i doktrynie (zob. wyrok SN z 19.05.2022 r., IV KK 477/20, LEX nr 3357622, Komentarz do kodeksu postepowania karnego pod red. Dariusza Świeckiego – teza 20 do art. 554 k.p.k.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł jak na wstępie.