Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

Przewodniczący

Janusz Sulima (spr.)

Sędziowie

Alina Kamińska

Jerzy Szczurewski

Protokolant

Agnieszka Kurowicka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 223/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 12 września 2024 roku, sygn. akt II K 42/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Obraza prawa materialnego, tj.: 4 §1 k.k. w zw. z art. 85 §1 k.k. i art. 86 §1 k.k. poprzez zastosowanie ustawy Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym w dniu wyrokowania, tj. 12 września 2024 r., w sytuacji, gdy przepisy ustawy obowiązujące w dacie wydania pierwszego z jednostkowych wyroków w sprawie, tj. 22 maja 2014 roku były dla skazanego korzystniejsze, a tym sąd zobligowany był do ich zastosowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację ma obrońca skazanego, że należało w niniejszej sprawie zastosować przepisy obowiązujące przed 1 lipca 2015 roku. Decyduje o tym jednakże nie data wydania pierwszego wyroku, jak podniósł obrońca w apelacji, lecz daty popełnienia czynów, za które A. B. został skazany.

Ponieważ wydane wobec skazanego wyroki uprawomocniły się przed 24 czerwca 2020 roku, należało sięgnąć do ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2141). Zgodnie z art. 81 ust. 1 tejże ustawy przepisy Kodeksu karnego dotyczące kary łącznej należało stasować w brzmieniu sprzed wejścia w życie tej ustawy, jeżeli kary zostały prawomocnie orzeczone przed datą wejścia w życie tejże ustawy. Nie oznacza to jednakże, że w niniejszej sprawie należało zastosować przepisy obowiązujące od 1 lipca 2015 do 23 czerwca 2020 roku. Trzeba bowiem mieć na względzie, że jeden z wyroków skazujących uprawomocnił się przed 1 lipca 2015 roku, a przede wszystkim to, że czyny przypisane oskarżonemu zostały popełnione przez 1 lipca 2015 roku. Dlatego należało też sięgnąć do przepisów przejściowych zawartych w ustawie z dnia 20 lutego 205 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 roku, poz. 396). Stosownie zaś do art. 19 ust. 1 tejże ustawy przepisów rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu nadanym tą ustawą nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Przepis ten jednakże nie wyłączał całkowicie stosowania przepisu art. 4 §1 k.k. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało wypracowane stanowisko, że przepis art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wyłącza stosowanie art. 4 § 1 k.k. wyłącznie wtedy, gdy wszystkie kary objęte postępowaniem o wydanie wyroku łącznego zostały prawomocnie orzeczone do dnia 30 czerwca 2015 r. (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2022 roku, Lex nr 3436331). Tym samym skoro A. B. został skazany za czyny popełnione przed 1 lipca 2015 roku, należało ocenić, które przepisy dotyczące kary łącznej są dla niego względniejsze. Stąd też należało orzekać o karze łącznej na podstawie przepisów obowiązujących w dacie popełnienia przez niego przestępstw, czyli w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 roku. Gdyby zastosowano przepisy obowiązujące w okresie od 1 lipca 2015 roku do 23 czerwca 2000 roku, to w ogóle brak byłoby podstaw do orzeczenia kary łącznej, gdyż kara pozbawienia wolności z wyroku Sąd Okręgowego w Ostrołęce z dnia 22 maja 2014 roku ((...)) została w całości wykonana.

Nie ulega też wątpliwości, że przepisy obowiązujące przed 1 lipca 2015 roku były względniejsze niż obecnie obowiązujące, pomimo że zasady orzekania kary łącznej są takie same. Wynika to z tego, że w świetle przepisów w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 roku istniała możliwość orzeczenia kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji, a poza tym kara łączna pozbawienia wolności nie mogła przekraczać 15 lat (obecnie 30 lat).

Sąd stosując przepisy obowiązujące przed 1 lipca 2015 roku mógł wymierzyć skazanemu karę łączną pozbawienia wolności w granicach od 5 do 15 lat. Z kolei stosując przepisy obecnie obowiązujące mógł orzec karę łączną pozbawienia wolności w granicach od 5 lat i jednego miesiące do 22 lat i 8 miesięcy. Nieprawdą jest, co podnosi obrońca, że zastosowanie przepisów z daty popełnienia przestępstwa dawało możliwość orzeczenia wobec skazanego znacznie niższej kary łącznej.

Sąd pierwszej instancji nie orzekł kary łącznej powyżej 15 lat pozbawienia wolności. Brak też było jakichkolwiek podstaw do zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji. Sprzeciwia się temu zarówno duża ilość popełnionych przez A. B. przestępstw, jak i to, że godziły one w różne dobra prawne. Zastosowanie zasady pełnej absorpcji może mieć miejsce w zupełnie wyjątkowych sytuacjach, a z taką na pewno nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Sprzeciwia się temu też to, że A. B. popełniał przestępstwa na przestrzeni prawie siedmiu lat. Wprawdzie gro popełnionych przez niego przestępstw to przestępstwa przeciwko mieniu, ale były one popełniane w różny sposób, co znalazło swój wyraz w odmiennych kwalifikacjach prawnych.

Wymierzona wobec A. B. kara łączną jest wypośrodkowana, uwzględniająca wszystkie okoliczności. Obrońca w apelacji nie wskazał w gruncie rzeczy jakichkolwiek okoliczności, które mogłyby przemawiać za złagodzeniem tej kary. Okolicznością taką zdecydowanie nie jest fakt, że od popełnienia przestępstw upłynęło ponad 20 lat i w tym okresie oskarżony nie był ponownie karany. Skazany nie powinien przecież odnosić korzyści z tego, że się ukrywał, będąc ściganym Europejskim Nakazem Aresztowania. Doskonale wiedział o zapadłych wobec niego wyrokach skazujących i konieczności odbycia wymierzonych wobec niego kar.

Sąd pierwszej instancji, orzekając na przepisach obowiązujących przed 1 lipca 2015 roku mógł wymierzyć oskarżonemu znacznie surowszą karę łączną, nawet 15 lat pozbawienia wolności. Mając jednakże na względzie, że prowadzi on ustabilizowany tryb życia orzekł wobec niego karę łączną jedynie o 6 miesięcy większą od kary łącznej z wyroku jednostkowego.

W każdym razie bez względu na to, czy Sąd orzekałby na podstawie przepisów w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 roku czy też na podstawie obecnie obowiązujących, orzekłby taką samą karę łączną pozbawienia wolności. Tym samym nie było jakichkolwiek podstaw do zmiany wyroku. Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego całkowicie odpowiada prawu.

Wniosek

Rozwiązanie węzła kary łącznej orzeczonej w sprawie o sygnaturze akt (...) Sądu Rejonowego w Wyszkowie, połączenie kary orzeczonej w sprawie (...) Sądu Okręgowego w Ostrołęce z karami wymierzonymi w sprawie (...) Sądu Rejonowego w Wyszkowie i wymierzenie kary łącznej w wymiarze pięciu lat pozbawienia wolności

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutu apelacyjnego determinowała nieuwzględnienie wnioski apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Względy słusznościowe przemawiały za zwolnieniem skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS