II AKa 197/23 - wyrok Sąd Apelacyjny w Białymstoku z 2023-12-28
Sygn. akt II AKa 197/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 grudnia 2023 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie
Przewodnicząca |
Sędzia Halina Czaban (spr.) |
Sędziowie |
Jerzy Szczurewski Jacek Dunikowski |
Protokolant |
Elżbieta Niewińska |
przy udziale prokuratora Adama Sadowskiego
po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2023 r.
sprawy P. K. i S. K.
oskarżonych z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
z powodu apelacji obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce
z dnia 19 maja 2023 r., sygn. akt II K 67/22
I. Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia oskarżonych P. K. i S. K. od popełnienia przypisanego im czynu.
I. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. U. D. (...) (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych, w tym 276 ( dwieście siedemdziesiąt sześć) złotych podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconego wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego P. K. w postępowaniu odwoławczym.
II. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. C. (...) (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych, w tym 276 ( dwieście siedemdziesiąt sześć) złotych podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconego wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego S. K. w postępowaniu odwoławczym.
III. Kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 197/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce, II K 67/22 z 19 maja 2023r. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Za apelacji obrońcy oskarżonego P. K.: 1. Naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.: - art. 7 KPK poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego P. K. i nienadanie im waloru wiarygodności w zakresie w jakim wskazywał on, że informował pokrzywdzonego R. S. o kondycji finansowej firmy oraz w zakresie w jakim oskarżony wskazywał na wystąpienie niezależnych od niego przyczyn trudności finansowych takich jak wejście na rynek innych podmiotów prowadzących tożsame działalności jak oskarżony w sytuacji gdy wyjaśnienia te były konsekwentne, logiczne, spójne i zgodne z rzeczywistością co następnie potwierdzała otwarta restrukturyzacja firmy, w której wierzytelność względem pokrzywdzonego została zgłoszona; - art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oceny zeznań R. S. i bezkrytycznie przyjęcie twierdzeń, jakoby nie został poinformowany o problemach finansowych firmy (...), w sytuacji gdy świadek ten w sposób niezgodny z prawdą podał, że podczas pierwszego spotkania doszło pomiędzy nimi do spisania pisemnej umowy dotyczącej współpracy pomiędzy firmami co świadczy o niepamięci świadka odnośnie tych zdarzeń, a złożone przez niego zeznania miały na celu obciążenie odpowiedzialnością oskarżonych i usprawiedliwienie swoich nieudolnych działań w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa; - art. 7 KPK polegające na bezzasadnym odmówieniu waloru wiarygodności wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego S. K. w zakresie w jakim wskazywał on, że trudności finansowe firmy powstały z przyczyn niezależnych, które korespondowały z wyjaśnieniami oskarżonego P. K.. - art. 170 § 1 pkt 2 i 3 KPK polegające na bezzasadnym oddaleniu wniosków dowodowych zgłoszonych przez oskarżonego P. K. i jego obrońcę w postaci dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, przesłuchania w charakterze świadka B. W. i M. G. w sytuacji gdy przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego było istotne dla ustalenia kondycji finansowej firmy oskarżonego oraz ustalenia jego wypłacalności zaś zeznania w/w świadków jako osób sporządzających plan restrukturyzacyjny firmy (...) mogłyby mieć istotny wpływ na ustalenie przyczyn pogorszenia sytuacji finansowej firmy oraz proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa, która zawierała wskazanie do dalszego kontynuowania wymiany handlowej z dotychczasowymi kontrahentami (w tym m in. z pokrzywdzonym) i pozyskiwania nowych odbiorców; -art. 410 KPK polegające na nieuwzględnieniu w dostateczny sposób całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej w tym wynikających z treści planu restrukturyzacyjnego znajdującego się na kartach 341 - 398, z którego wynikają przyczyny trudności finansowych firmy oskarżonego P. K. współpracującego ze S. K., zalecenia co do strategii prowadzenia przedsiębiorstwa co koresponduje z treścią wyjaśnień obu oskarżonych o braku zamiaru doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego, a który to dokument został ujawniony w toku rozprawy głównej i nie został w żaden sposób zakwestionowany przez Sąd, co w konsekwencji doprowadziło Sąd I Instancji do dokonania błędnych ustaleń faktycznych, który to błąd mógł mieć wpływ na treść wydanego wyroku, polegających na nieprawidłowym uznaniu, że oskarżeni, (…) działali w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz, że wprowadzili w błąd R. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe (...) co do możliwości i zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na jednoznaczne poczynienie takich ustaleń, a w rzeczywistości fakt ostatecznego nie wywiązania się z owych zobowiązań wynikał wyłącznie z okoliczności niezależnych od oskarżonych, pogorszenia się sytuacji ekonomicznej firmy i jako takie nie powinno zostać zakwalifikowane jako czyn zabroniony lecz jako spór cywilnoprawny pomiędzy tymi podmiotami, Z apelacji obrońcy oskarżonego S. K.: 1. Naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.: - art. 7 KPK poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego P. K. tj. właściciela firmy i nienadanie im waloru wiarygodności w zakresie w jakim oskarżony wskazywał, że informował pokrzywdzonego R. S. o kondycji finansowej firmy oraz w zakresie w jakim oskarżony wskazywał na wystąpienie niezależnych od niego przyczyn trudności finansowych takich jak wejście na rynek innych podmiotów prowadzących tożsame działalności jak oskarżony w sytuacji gdy wyjaśnienia te były konsekwentne, logiczne, spójne i zgodne z rzeczywistością co następnie potwierdzała otwarta restrukturyzacja firmy, w której wierzytelność względem pokrzywdzonego została zgłoszona; - art. 7 KPK polegające na bezzasadnym odmówieniu waloru wiarygodności wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego S. K. w zakresie w jakim wskazywał on, że trudności finansowe firmy powstały z przyczyn niezależnych, które korespondowały z wyjaśnieniami oskarżonego P. K.; - art. 7 KPK poprzez dokonanie błędnej oceny zeznań R. S. i bezkrytyczne przyjęcie twierdzeń jakoby nie został on poinformowany o problemach finansowych firmy oskarżonego w sytuacji gdy świadek ten w sposób niezgodny z prawdą podał, że podczas pierwszego spotkania doszło między nimi do spisania pisemnej umowy dotyczącej współpracy pomiędzy firmami co świadczy o niepamięci świadka odnośnie tych zdarzeń, a złożone przez niego zeznania miały na celu obciążenie odpowiedzialnością oskarżonych i usprawiedliwienie swoich nieudolnych działań w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa; - art. 170 § 1 pkt 2 i 3 KPK polegające na bezzasadnym oddaleniu wniosków dowodowych zgłoszonych przez oskarżonego P. K. i jego obrońcę w postaci dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, przesłuchania w charakterze świadka B. W. i M. G. w sytuacji gdy przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego było istotne dla ustalenia kondycji finansowej firmy oskarżonego oraz ustalenia jego wypłacalności zaś zeznania w/w świadków jako osób sporządzających plan restrukturyzacyjny firmy (...) mogłyby mieć istotny wpływ na ustalenie przyczyn pogorszenia sytuacji finansowej firmy oraz proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa, która zawierała wskazanie do dalszego kontynuowania wymiany handlowej z dotychczasowymi kontrahentami (w tym m in. z pokrzywdzonym) i pozyskiwania nowych odbiorców; -art. 410 KPK polegające na nieuwzględnieniu w dostateczny sposób całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej w tym wynikających z treści planu restrukturyzacyjnego znajdującego się na kartach 341 - 398, z którego wynikają przyczyny trudności finansowych firmy oskarżonego P. K. współpracującego ze S. K., zalecenia co do strategii prowadzenia przedsiębiorstwa co koresponduje z treścią wyjaśnień obu oskarżonych o braku zamiaru doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego, a który to dokument został ujawniony w toku rozprawy głównej i nie został w żaden sposób zakwestionowany przez Sąd, co w konsekwencji doprowadziło Sąd I Instancji do dokonania błędnych ustaleń faktycznych, który to błąd mógł mieć wpływ na treść wydanego wyroku, polegających na nieprawidłowym uznaniu, że oskarżeni działali w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz, że wprowadzili w błąd R. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe (...) co do możliwości i zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na jednoznaczne poczynienie takich ustaleń, a w rzeczywistości fakt ostatecznego nie wywiązania się z owych zobowiązań wynikał wyłącznie z okoliczności niezależnych od oskarżonych, pogorszenia się sytuacji ekonomicznej firmy i jako takie nie powinno zostać zakwalifikowane jako czyn zabroniony lecz jako spór cywilnoprawny pomiędzy tymi podmiotami, który zresztą miał miejsce przed Sądem. |
☒ zasadne ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
- obie apelacje są niemalże identyczne, zatem łączne omówienie zrzutów jest jednoznacznie słuszne; - podniesione zarzuty naruszenia art. 7 i 410 k.p.k., niezależnie do akcentów skarżących w zakresie argumentacji (m.in. wskazanie, nieuzasadnione, na to, że pokrzywdzony usprawiedliwia swoje nieudolne działania w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa), na potwierdzenie zarzutów, są zasadne; - wskazywany przez skarżących fakt, że w oparciu o prawidłowo ocenione zeznania pokrzywdzonego R. S. i wyjaśnienia oskarżonych relacje między działalnością oskarżonych a firmą (...) w kontekście zaprzestania regulowania należności w kwotach i terminach wynikających faktur należy traktować jako spór cywilnoprawny - abstrahując od generalizującego zdania skarżących, że opóźnienia w płatnościach, nieregulowanie faktur z uwagi na trudności finansowe firm stanowią sytuacje spotykane na co dzień i od silnie akcentowanej kwestii z jakich przyczyn powstały trudności, gdy zachowanie oskarżonych podlega ocenie w zakresie czy dopuścili się doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym, a „doprowadzenie” należy rozumieć jako wywołanie niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji rozporządzającej w odniesieniu do jego mienia, wtedy, kiedy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, co z kolei polega na podjęciu przez sprawcę podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości; - jest oczywiste, że nie każde doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo i zasadnie skarżący wskazują na to, że zaistniała sytuacja winna być oceniana tylko i wyłącznie na gruncie prawa cywilnego; - akcentowany przez Sąd I instancji fakt – a tym samym odmowa w pełni wiary wyjaśnieniom oskarżonego P. K., że w czasie pierwszego spotkania oskarżeni nie wspomnieli o kłopotach finansowych firmy, ma o tyle nieprzesądzające znaczenie w sprawie, że strony współpracę zaczęły od 2017r.: pierwsza faktura z marca 2017r. i kolejne, łącznie 25 faktur do listopada 2017r. – faktura z 21.11.2017r. były opłacane w całości, bez uwag pokrzywdzonego (faktura z 21 listopada 2017 r. została opłacona w kwocie ponad połowę należności); nie sposób zatem przez pryzmat tego, czy oskarżeni powiedzieli o swojej sytuacji finansowej w czasie pierwszego spotkania twierdzić o działaniu począwszy od 21 listopada 2017r. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oszustwa na szkodę pokrzywdzonego; - rzeczywiście istotnym argumentem skarżących jest kwestia otwarcia przyśpieszonego postępowania układowego dłużnika P. K. - postanowienie Sądu Rejonowego z 30.01.2018r. (k. 341 i nast. akt sprawy); z dokumentów tam zebranych wynika ocena czynników rzutujących na sytuację finansową firmy - czynniki wewnętrzne oraz sytuacja w branży mięsnej wymuszająca znaczne koszty inwestycyjne; postępowanie dotyczy oceny firmy z okresu, w którym nie nastąpiła płatność za faktury od 29.11. 2017r. do 19.01.2017r., a pokrzywdzony zgłosił do planu restrukturyzacji swoje wierzytelności i nadal nie zaprzestał współpracy – dostarczał towar, co jak wynika m.in. zeznań R. S., ale i wyników postępowania restrukturyzacyjnego z sytuacji na rynku, na którym działały strony, a Sąd meriti ustalił, że oskarżony zapłacił za towar poczynając od faktury za styczeń 2018r.(faktura (...)r.) do 28.01.2019r. (zapłacona faktura o nr (...)r.); - z ustaleń Sądu wynika, że pokrzywdzony ponaglał o zapłatę wcześniejszych faktur, ale nadal współpracował z oskarżonymi w 2019r., a oskarżeni mieli zapewniać, że spłacą pokrzywdzonego w pierwszej kolejności, przy czym nie wskazał na sytuację wytwarzania przez oskarżonych u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości; za przejaw tego nie można przyjąć przekazu pokrzywdzonego o wyglądzie zabudowań mieszkalnych i firmy, co nie wskazywało „na biedę”, jak podał pokrzywdzony ( k. 1046v); - nie był słuszny zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 170 § 1 pkt 2 i 3 k.p.k. albowiem w zakresie faktów wynikających z prowadzonego postępowania restrukturyzacyjnego dowód z dokumentów jest wystarczający, a opiniowanie przez biegłego, czyli sięganie po wiadomości specjalne dla przedmiotowej sprawy było bezzasadne; |
||
Wniosek |
||
- uniewinnienie oskarżonego P. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. - uniewinnienie oskarżonego S. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. |
☒ zasadne w zakresie wniosku o uniewinnienie oskarżonych ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
- powody uznania wniosku za zasadny wynikają z części motywacyjnej w odniesieniu do zarzutów obrońców; |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
- oskarżeni uniewinnieni od popełnienia przypisanego im czynu; |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
- powody rozstrzygnięcia wynikają z części motywacyjnej w odniesieniu do zarzutów, a nadto: Sąd I instancji podzielając zarzut prokuratora – zmiana „kosmetyczna” w czynie przypisanym, twierdził, że oskarżeni nie regulując zapłaty za dostarczony towar dopuścili się oszustwa na szkodę R. S. i jego następcy prawnego Kancelarii (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C.; zdaniem Sądu I instancji przejawem oszukańczych zamysłów oskarżonych było to, że oskarżeni - działając w ramach podziału ról: P. K. jako właściciel firmy, natomiast S. K. jako zajmujący się zamawianiem towaru, wprowadzili w błąd R. S. co do możliwości zapłaty za zakupiony, z odroczonym terminem płatności do 7 dni, towar – mając trudności finansowe, nie odstąpili od składania kolejnych zamówień i odbioru mięsa, nie poinformowali R. S. o sytuacji finansowej, wręcz przeciwnie sprawiali wrażenie osób majętnych, zapewniali, że nie zapłacenie faktur jest trudnością przejściową i zostaną one wszystkie uregulowane; - nadanie „znamiennej” wymowy wypowiedzi R. S., że oskarżeni wzbudzili w nim zaufanie, gdy był w ich miejscu, wygląd zabudowań mieszkalnych i firmy nie wskazywał na trudności finansowe, biedę (k. 1046 odw.) odzwierciedla wybiórczą ocenę materiału dowodowego, nie całokształcie tegoż; - wskazywanie, że istotą zamiaru oszukańczego jest wola doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą tzw. oszukańczych zabiegów, w tym wprowadzenia w błąd, który - przy świadczeniach pieniężnych nie musi zawsze dotyczyć zatajenia braku zamiaru uiszczenia należności, a może odnosić się do braku zamiaru terminowego uiszczenia należności, przy zapewnieniu o woli spełnienia świadczenia w dacie wynikającej z zawartej umowy i że w takiej sytuacji również może dojść do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, co może potwierdzać fakt, że gdyby pokrzywdzony wiedział o rzeczywistym zamiarze sprawcy, to w ogóle nie zawarłby z nim umowy i nie dokonał rozporządzenia mieniem – to co do zasady słuszne stwierdzenie, ale nie przystaje do realiów dowodowych sprawy; - ani „praktyka początkowego regulowania należności za dostarczany towar” ani dalszy etap niepłacenia z towar, co istotne, „z roczną przerwą w zamiarze”, nie była realizacją z góry przemyślanego przez oskarżonych planu oszukańczego wyłudzenia mienia na szkodę R. S.; zdecydowanie oskarżyciel publiczny podzielił bezrefleksyjnie punkt widzenia zaprezentowany w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa – zawiadomienie złożyła Kancelaria (...) Sp. z o.o., co następnie powielił Sąd Okręgowy; - w sytuacji wprowadzania w błąd, sprawca wywołuje w świadomości pokrzywdzonego fałszywe wyobrażenie o rzeczywistości; konstrukcja oszustwa zakłada istnienie związku przyczynowego-skutkowego pomiędzy zachowaniem sprawcy a zachowaniem pokrzywdzonego, którego rezultatem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem przez pokrzywdzonego; wprowadzenie w błąd może przybrać formę przemilczenia - tj. ukrycia przed osobą rozporządzającą mieniem faktów i okoliczności, których nieświadomość powoduje powstanie błędnego wyobrażenia o rzeczywistości; z drugiej jednak strony wskazuje się, że nie stanowi wprowadzenia w błąd sytuacja, w której sprawca nie podejmował wobec pokrzywdzonego żadnych działań w toku trwającej współpracy, której celem byłoby wywołanie błędnego wyobrażenia pokrzywdzonego o możliwościach płatniczych sprawcy; podjęcie przez pokrzywdzonego decyzji o sprzedaży towarów, mając świadomość wcześniej nieuregulowanych należności, czy też zadłużenia – vide: postępowanie restrukturyzacyjne, należy traktować jako działanie świadome w ramach prowadzonej działalności z nadzieją na opłacalność przedsięwzięcia/współpracy, przy braku dowodów znamionujących budowanie przez oskarżonych fałszywego obrazu rzeczywistości po to, aby doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego; zamiar bezpośredni przy przestępstwie oszustwa musi obejmować zarówno cel działania sprawcy jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu, co wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem ewentualnym, a to oznacza, że nie doszło do oszustwa w sensie prawno – karnym; nie ma podstaw do uznania, że oskarżeni znamiona obejmowali chęcią; Sąd Okręgowy nie wykazał, że w czasie dotyczącym zawierania zobowiązań, co do których nie nastąpiła płatność oskarżeni dążyli do uzyskania świadczenia poprzez wprowadzenie w błąd co do okoliczności mających znaczenie dla zawarcia umowy; sam fakt zadłużenia nie może decydować o zamiarze wyłudzenia, godzenie się sprawcy, że zaciągniętego zobowiązania może nie wykonać w przyszłości w ogóle bądź w ustalonym terminie również nie wystarcza do przypisania oszustwa; - z ustalonego stanu faktycznego wynika, że od marca 2017r. należności za towar w okresie od marca 2017r. do faktury o numerze (...)r. – łącznie 25 faktur było zapłaconych.( k. 438-445, t. III), faktura o numerze (...) r. na kwotę 31.860 złotych została nieopłacona w części – na kwotę 16.883, 66 złotych, faktury poczynając od numeru (...) z dnia 29 listopada 2017r. do faktury (...).01.2018r. nie zostały opłacone, ale jak wynika z dowodów R. S. godził się na dalszą współpracę, mimo zaległości w płatnościach; tym samym zarzutem – co do całości ze z góry powziętym zamiarem objęty jest okres, w którym doszło do nieopłacenia faktur począwszy od numeru 07/02/2019r. z 04.02.2019r., przy czym z tej faktury opiewającej na kwotę 38 507,70 złotych zostało nieopłaconych 36.000 złotych, a wcześniej przez blisko rok czasu, bo w okresie od stycznia 2018r. do lutego 2019r. (faktura (...)r.) do 28.01.2019r. (faktura (...)r), z 26 faktur pokrzywdzony R. S. należność otrzymał; - z powyższego „zestawienia” wynika, że fakt zadłużenia spółki nie stanowił przeszkody dla dalszej współpracy; - przerwa w „zachowaniu przestępczym” w okresie od stycznia 2018r do 28.01.2019 r. nie wzbudziła żadnej refleksji w Sądzie Okręgowym badającym znamiona czynu zarzucanego jako działanie w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oszustwa, w tym i w zakresie częściowo opłaconych faktur (faktura (...)r. nieopłacona w niewielkiej części); fakt, że pomimo znanego zadłużenia, R. S. dokonywał kolejnych dostaw świadczy o tym, że zależało mu na kontynuacji współpracy - podejmował decyzje o dalszej sprzedaży towarów z opóźnionym terminem płatności, działał w ramach ryzyka gospodarczego w obrocie handlowym; nie mamy więc do czynienia z sytuacją, że realizowanie dostaw było wynikiem jakichś oszukańczych zabiegów oskarżonych, wprowadzeniem w błąd, bądź zatajaniem stanu rzeczy; w międzyczasie prowadzone było działanie restrukturyzacyjne, którego reguły stronom są znane, gdyby oskarżeni zamawiali towar nie mając zamiaru uregulowania za nie zapłaty to nie podejmowaliby działania restrukturyzacyjnego; kwestia zadłużenia wobec innych podmiotów (gros materiału aktowego w sprawie) nie rzutuje na ocenę znamion czynu wobec R. S.; to, że firma windykacyjna odkupiła dług i skierowała zawiadomienie o przestępstwie – zawiadomienie z 07grudnia 2021r. nie zwalniało od weryfikacji stanu faktycznego zgodnie z zasadami badania odpowiedzialności karnej sprawcy, a nie przesądzenia o winie w sytuacji istnienia długu, co winno stanowić rozstrzygnięcie sądu cywilnego; oskarżeni mieli prawo oczekiwać, że proces restrukturyzacji spółki, czego się przecież podjął P. K., a S. K. był w sprawie zorientowany, zmieni realia ich funkcjonowania. Plan restrukturyzacji został opracowany – vide akta VIII GRp 2/18, k. 341-417, postanowienie restrukturyzacyjne z 28.09.2018r. ( k. 401), uchylone postanowieniem z 25.11.2020 r. ( k. 417); - z zeznań R. S. wynika, że na jego pytanie dlaczego nie zapłacono za fakturę (27 faktura, za 26 faktur było zapłacone) S. K. odpowiedział, że „wchodzi inwestor i będzie zapłacone”, mówił też, że mają złożony wniosek do Sądu o restrukturyzację; R. S. zeznał też, że jeździli do domu i firmy oskarżonych i nie zauważył nic niepokojącego na terenie firmy co mogło wskazywać na problemy firmy; puenta pokrzywdzonego, że „Chcieli mnie na pewno oszukać” (k. 435), nie oznacza, że oskarżeni wyczerpali znamiona oszustwa; tak też należy ocenić twierdzenia B. S. ( k. 102-103), przedstawiciela firmy windykacyjnej składane 29.12.2021r. po złożeniu pisemnego zawiadomienia o uprawdopodobnionym popełnieniu przestępstwa z 12.11.2021r. ( k. 2-32), czy zeznania A. S. z k. 490-491, a także te złożone na rozprawie głównej, bardziej ukierunkowanie na wykazanie zawinienia oskarżonych; - rynek na którym działały strony w tamtym okresie czasu był trudny, na co wskazywał sam R. S. w rozmowie z B. S. – „było dużo tucznia na rynku” (k. 929v), obarczony był sporym ryzykiem; decyzje podejmowane przez R. S. trudno nazwać przyjętą strategią biznesową, ale obracał się określonych realiach gospodarczych (vide: k 1046 v), a oskarżeni na użytek współpracy z nim nie kreowali żadnej fałszywej rzeczywistości, a sam pokrzywdzony o takie informacje nie zabiegał; - powyższe nie oznacza pobłażania osobom, których zachowanie rzutuje negatywnie na kondycję finansową osób z którymi współpracują, ale przypisanie sprawstwa może nastąpić tylko w sytuacji wypełnienia znamion czynu zgodnie z przepisem prawa karnego materialnego; |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
- o kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 632 pkt. 2 k.p.k. |
7. PODPIS |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Halina Czaban, Jerzy Szczurewski , Jacek Dunikowski
Data wytworzenia informacji: