Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

Przewodniczący

Sędzia Halina Czaban (spr.)

Sędziowie

Grzegorz Skrodzki

Tomasz Uściłko

Protokolant

Elżbieta Niewińska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa108/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Ostrołęce, II K 30/20 z 29.12.2022r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Z apelacji obrońcy oskarżonego A. L. adw. D. W.:

1. Obrazy przepisów postępowania, mających wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. 170 § 1 pkt 2 i 3 i 5 k.p.k w zw. z art. 170 ust. 1 a poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrońców oskarżonego z pisma z 25 czerwca 2020 r. o przesłuchanie świadków z pkt 3-6 (złożonych w odpowiedzi na akt oskarżenia) oraz z pisma z 23 maja 2022 r. wskazując, że okoliczności, które miałyby być wykazane zeznaniami tych świadków nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a nadto wnioski zmierzają w oczywisty sposób do przedłużenia postępowania, w sytuacji gdy dowody miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, oraz zmierzały do wykazania niewinności oskarżonego A. L..

2. Obrazy przepisów postępowania, mających wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 8 ust. 1 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. poprzez oparcie rozstrzygnięcia o ustalenia innych Sądów - w szczególności w zakresie postępowania dotyczącego A. N., bez dokonania własnych szczegółowych i zindywidualizowanych ustaleń faktycznych, oraz poprzestanie wyłącznie na ogólnikowych stwierdzeniach w zakresie oceny przeprowadzonych dowodów w sposób sprzeczny z dyrektywami swobodnej oceny dowodów.

3. Obrazy przepisów postępowania, mających wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 7 kpk i art. 410 kpk poprzez naruszenie przez Sąd I instancji zasady swobodnej, kontrolowanej oceny dowodów, wydanie orzeczenia z pominięciem analizy całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w zakresie sformułowanego pod adresem oskarżonego zarzutów, polegających na:

a. bezpodstawnym i lakonicznym postawieniu tezy przez Sąd I Instancji, iż zeznania H. S. są dowodem pewnym i całkowicie przekonującym, a także spójne, konsekwentne i logiczne podczas gdy wymieniony za każdym razem składania swoich depozycji przedstawia odmienną relację dotyczącą zdarzeń z udziałem A. L. w szczególności w zakresie odbytych spotkań, które miały stanowić jedyny bezpośredni kontakt oskarżonego ze świadkiem, a także pozostają one w sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym wskazującym, iż do spotkań na które świadek się powołuje nigdy nie doszło, w związku z faktem, iż A. L. nie przyjeżdżał w tym czasie do kraju.

b. pominięciu przy ocenie materiału dowodowego zeznań świadków D. M. (1) i P. E., oraz dowodów w postaci złożonych aktów notarialnych, a także informacji uzyskanej z Komendy Głównej Straży Granicznej z której wynika, iż A. L. w dniu 28 listopada 2007 roku wyjechał do Islandii i do 2015 roku nie przyjeżdżał do kraju, w związku z czym nie mógł on się spotkać z H. S..

c. Bezpodstawnym obdarowaniu walorem wiarygodności zeznań świadka H. S. w zakresie w jakim obciąża A. L. odnośnie udziału w zorganizowanej grupie przestępczej w latach 2007- 2011 r. w sytuacji gdy w skład przedmiotowej grupy w tym okresie miały wchodzić trzy osoby tj. A. L., A. N. i H. S., przy czym H. S. nigdy nie kontaktował się z A. L. i nie współdziałał z nim bezpośrednio w żadnym przestępstwie, a jego wiedza miała pochodzić wyłącznie ze słyszenia, co czyni depozycje te wysoce wątpliwymi.

d. Nieuprawnionym stwierdzeniu, iż dowodem świadczącym o winie oskarżonego w związku z udziałem w zorganizowanej grupie przestępczej i obrotem narkotykami są zabezpieczone stenogramy rozmów, w sytuacji gdy oskarżony nie był uczestnikiem żadnych rozmów, ani nie był przedmiotem rozmów, na które powołuje się Sąd I Instancji w pisemnych motywach rozstrzygnięcia, a ponadto rozmowy te pochodzą z 2017 r., a oskarżonemu zarzuca się popełnienie przestępstw w latach 2007-2011 r.,

a w konsekwencji zarzut:

4. błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na bezpodstawnym uznaniu, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstw zarzucanym mu aktem oskarżenia, w sytuacji gdy prawidłowa analiza zgromadzonych w toku procesu dowodów powinna prowadzić do wniosku odmiennego.

Z apelacji obrońcy oskarżonego A. L. adw. R. G.:

a. naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na wydane rozstrzygnięcie w postaci art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 § 1 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. objawiające się nieprawidłową, dowolną, niepełną oceną zeznań i wyjaśnień składanych przez świadka H. S. - z marginalizowaniem pojawiających się w nich sprzeczności, lakoniczności oraz luk pamięciowych, a w konsekwencji uznania ich za wiarygodne, a następnie czynienie na ich podstawie błędnych ustaleń w sprawie, w sytuacji gdy sprzeczne były one zarówno wewnętrznie, jak też ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, zaś sam świadek był zainteresowany pomawianiem innych osób w celu złagodzenia grożącej mu kary;

b. naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na wydane rozstrzygnięcie w postaci art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.k. w zw. z art. 169 § 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. objawiające się oddaleniem wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego A. L. zgłoszonego w piśmie procesowym z 25 czerwca 2020 r. o przesłuchanie świadków z pkt. 3-6 oraz w piśmie procesowym z 23 maja 2022 r. w całości tj. w pkt. 1-3 albowiem okoliczności, które miałyby być wykazane zeznaniami tych świadków nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a nadto wnioski te zmierzają w oczywisty sposób do przedłużenia postępowania, podczas gdy zgłoszone wnioski dowodowe pozwoliłby na weryfikację zarzutów przedstawionych oskarżonemu, które to zarzuty opierają się wyłącznie na niezweryfikowanych depozycjach jednego świadka H. S., a przy tym nigdy nie zmierzały do przedłużenia postępowania szczególnie biorąc pod uwagę, że zostały zgłoszone na długo przed zamknięciem przewodu sądowego;

c.naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na wydane rozstrzygnięcie w postaci art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 § 1 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. objawiające się nieprawidłową, dowolną, niepełną oceną zeznań i składanych przez świadków A. N., P. E. oraz D. M. (1), a w konsekwencji uznania ich za niewiarygodne i bezwartościowe w sytuacji, gdy świadkowie nie potwierdzili partycypacji oskarżonego A. L. w partycypowaniu w jakiejkolwiek grupie przestępczej - także opisanej w treści przedstawionego oskarżonemu zarzutu w pkt. I części wstępnej wyroku, a także nie potwierdzili, aby oskarżony A. L. w okresie pomiędzy lipcem 2007 r., a styczniem 2011 r. działając z terenu Polski oraz z terenu Islandii i Holandii w ramach zorganizowanej grupy przestępczej dokonywał wielokrotnie wywozu do Islandii i Wielkiej Brytanii znacznych ilości substancji psychotropowych czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu

d.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mającego wpływ na jego treść poprzez ustalenie, iż o sprawstwie oskarżonego A. L. w zakresie czynów opisanych w pkt. I i II części wstępnej wyroku świadczy treść stenogramów rozmów zabezpieczonych w toku śledztwa, a zaliczonych na poczet materiału dowodowego, podczas gdy w rozmowach tych brak jest jakichkolwiek informacji mogących świadczyć bądź to o udziale oskarżonego w jakiejkolwiek zorganizowanej grupie przestępczej, bądź też o dokonywaniu przez oskarżonego - w ramach zorganizowanej grupy przestępczej - wielokrotnego wywozu pomiędzy lipcem 2007 r., a styczniem 2011 r. do Islandii i Wielkiej Brytanii znacznych ilości substancji psychotropowych czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu;

z daleko idącej ostrożności, w razie nieuwzględnienia zarzutów jak wyżej zarzucił:

rażącą niewspółmierność kar jednostkowych orzeczonych za czyny przypisane oskarżonemu, a także kary łącznej w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie zasad i dyrektyw wymiaru kary prowadzi do wniosku, szczególnie przy uwzględnieniu okresu jaki minął od dat dopuszczenia się zarzucanych czynów, jak też stopnia naruszenia lub zagrożenia dóbr prawem chronionych oraz dobrowolnego odstąpienia od dalszego wchodzenia w konflikt z prawem, że adekwatną i sprawiedliwą reakcją karnoprawną byłoby wymierzenie kary w zakresie dolnego zagrożenia ustawowego.

Z apelacji obrońcy oskarżonego J. N.:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że J. N. pomiędzy styczniem 2007r. a lipcem 2007r. w W. i innych miejscach na terenie Polski oraz na terenie Islandii, brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej, której członkowie mieli na celu popełnianie przestępstw, w tym obrót znacznymi ilościami substancji psychotropowych w postaci amfetaminy oraz wywóz znacznych ilości amfetaminy z terenu Polski do Islandii, jak również, że ww. okresie czasu, działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, w ramach podziału ról dwukrotnie dokonał wywozu do Islandii znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci nie mniej niż 2 kilogramów amfetaminy, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stale źródło dochodu, w sytuacji gdy całokształt zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego, oceniony w sposób wszechstronny i obiektywny, nie pozwala przyjąć, aby J. N. dopuścił się opisanych powyżej zachowań, a mianowicie:

a) Sąd I instancji przypisał oskarżonemu J. N. sprawstwo w oparciu o następujące dowody (wymienione w rubryce „ustalenie faktów”: „fakty uznane za udowodnione"): przekazy W. (...); dokumentacja finansowa; dokumentacja uzyskana od strony holenderskiej; materiały uzyskane od strony islandzkiej (vide s. 2 i 4 uzasadnienia skarżonego wyroku) - Sąd nie przywołał konkretnych dokumentów, dat ich sporządzenia, a jedynie wymienił je zbiorczo, jak powyżej; dopiero na s. 7 uzasadnienia Sąd I instancji „dodał"' do tych dowodów (w rubryce „ocena dowodów" „dowody będące podstawą ustalenia faktów") zeznania H. S. w odniesieniu do zarzutów postawionych J. N. - na poprzednich stronach uzasadnienia skarżonego wyroku dowód z tych zeznań został wskazany jedynie przy oskarżonym A. L.,

b) Sąd I instancji całkowicie nie odniósł się do złożonego do akt sprawy przez obrońcę ww. oskarżonego wyroku wydanego przez Islandzki Krajowy Sąd Apelacyjny z dn. 20 maja 2022 r. w sprawie J. N. wraz z tłumaczeniem przysięgłym sentencji tego wyroku na jęz. polski (vide: wniosek dowodowy z dn. 28.09.2022 r.; tłumaczenie całego wyroku znajduje się w aktach sprawy), pomimo że dowód ten jest istotnym dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, mając na uwadze przedmiot obu spraw (ich powiązanie), oraz fakt uniewinnienia J. N. ww. wyrokiem od postawionego mu zarzutu dotyczącego tzw. prania brudnych pieniędzy (art. 264 islandzkiego k.k.),

c) zarzuty postawione J. N. w przedmiotowej sprawie opierają się tak naprawdę wyłącznie na depozycjach świadka koronnego H. S., tymczasem jego zeznania w zakresie dotyczącym J. N. cechuje bardzo wysoki poziom ogólności - całą wiedzę dotyczącą rzekomej przestępczej działalności ww. oskarżonego świadek miał czerpać od A. N., a samego J. N. nigdy nie widział i nie miał z nim żadnego kontaktu: co więcej, w depozycjach ww. występują liczne rozbieżności (wymieniono je w uzasadnieniu apelacji) – jego zeznania nie są konsekwentnymi, ale zmiennymi w czasie i to pod względem istotnych okoliczności co do zarzuconych J. N. czynów;

zarzut alternatywny:

rażąca niewspółmierność kar jednostkowych oraz kary łącznej orzeczonej w stosunku do J. N. w wymiarze 3 lata i 3 miesiące pozbawienia wolności - Sąd I instancji nie uwzględnił przy wymiarze kary wszystkich dyrektyw wymiaru kary oraz wszystkich okoliczności łagodzących, a jednocześnie nienależycie ocenił ogół okoliczności podmiotowo-przedmiotowych, a mianowicie:

a) Sąd I instancji wcale nie uzasadnił w stosunku do J. N. wymiaru kary za czyn z art. 55 ust. 1 i 3 u.p.n.,

b) uzasadnienie wyroku w części, w: jakiej odnosi się do wymierzonej J. N. kary pozbawienia wolności (jako kary łącznej) oraz kary grzywny sprowadza się tylko i wyłącznie do wskazania, że wymiar tych kar jest adekwatny do stopnia społecznej szkodliwości jego czynów oraz wskazania, że stopień ten jest niższy aniżeli stopień społecznej szkodliwości czynów A. L. z racji ilości środków odurzających, w których przewozie uczestniczył (analogicznie jeśli chodzi o stopień zawinienia) - nic poza to stwierdzenie,

c) Sąd a quo w ogóle nie przeanalizował (a w konsekwencji nie wziął pod uwagę przy wymiarze kary) celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do J. N., jego właściwości i warunków osobistych, sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu,

d) Sąd całkowicie pominął fakt uprzedniej niekaralności J. N.,

e) Sąd praktycznie orzekł zgodnie z żądaniem prokuratora, który wniósł o wymierzenie ww. oskarżonemu kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

f) zestawienie czynów przypisanych obu oskarżonym (ich opisów, w tym czasookresu ich popełnienia oraz ilości środków odurzających), jak też wymierzonych im kar jednostkowych i kar łącznych również wskazuje na to, że wymierzone J. N. kary jednostkowe i kara łączna są rażąco niewspółmiernymi - A. L. wymierzono karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji gdy jego udział w zorganizowanej grupie przestępczej miał trwać w okresie pomiędzy lipcem 2007 r. a styczniem 2011 r. (J. N. pomiędzy styczniem 2007 r. a lipcem 2007 r.); A. L. miał w ww. okresie wielokrotnie dokonać wywozu do Islandii i Wielkiej Brytanii znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 8000 gramów (tj. 8 kg) w postaci sypkiej oraz w ilości nie mniejszej niż 26 litrów w postaci płynnej a także 1000 sztuk tabletek ekstazy, zaś J. N. we wskazanym powyżej okresie miał dwukrotnie dokonać wywozu do Islandii znacznych ilości substancji psychotropowej w postaci nie mniej niż 2 kg amfetaminy.

Z apelacji prokuratora, w zakresie rozstrzygnięcia o karze:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przepadku korzyści majątkowych osiągniętych z przestępstwa przez oskarżonych, a polegający na błędnym przyjęciu rynkowej wartości substancji psychotropowych w postaci płynnej i sypkiej amfetaminy oraz wartości tabletek ekstazy obowiązującej w dacie popełnienia czynów na terenie Polski, w sytuacji gdy wskazane powyżej trzy rodzaje substancji psychotropowych sprzedawane były na terytorium Wielkiej Brytanii i Islandii, który to błąd miał wpływ na treść orzeczenia, skutkując orzeczeniem wobec oskarżonych przepadków korzyści majątkowych istotnie mniejszych niż faktyczne osiągnięte z popełnienia czynów zabronionych.

☒ zasadne adw. D. W. w zakresie zarzutów z punktu 2 i 3 i adw. R. G. z punktu a) oraz obrońcy oskarżonego J. N. M. G. w kontekście rozstrzygnięcia o uchyleniu wyroku do ponownego rozpoznania

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- rozważania w zakresie zasadności zarzutów z zakresu prawa procesowego, a mianowicie art. 7k.p.k, 8 § 1 k.p.k, 410 k.p.k skutkujących uchyleniem sprawy do ponownego rozpoznania poniżej;

Wniosek

Z apelacji adw. D. W. o:

- zmianę wyroku, poprzez uniewinnienie oskarżonego A. L.,

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji

Z o:

Z apelacji adw. D. W. o:

- zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego

ewentualnie

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji

Z apelacji adw. R. G. o:

- uniewinnienie oskarżonego A. L. w całości od zarzucanych mu czynów, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

ewentualnie,

- zmianę wyroku w pkt. I poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 4 miesięcy pozbawienia wolności, w pkt. II kary 3 lat pozbawienia wolności; wymierzenie kary łącznej 3 lat i 1miesiąca pozbawienia wolności.

Z apelacji adw. M. G. o:

- zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego J. N. od popełnienia zarzuconych mu czynów,

ewentualnie:

- zmianę wyroku poprzez rozwiązanie węzła kary łącznej i złagodzenie orzeczonych w stosunku do oskarżonego kar jednostkowych wymierzonych mu w pkt I i II sentencji wyroku, a następnie kary łącznej wymierzonej mu w pkt III sentencji wyroku.

Z apelacji prokuratora:

- o zmianę wyroku w zakresie orzeczenia w oparciu o art. 45 § 1 k.k.(k. 4277v);

☒ zasadne w zakresie wniosku o uchylenie sprawy do ponownego rozpoznania, przedwczesny wniosek z apelacji obrońcy oskarżonego J. N. z uwagi podstawę z art. 437§ 2 k.p.k. do uchylenia wyroku do ponownego rozpoznania w stosunku do obu oskarżonych;

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- argumenty w części odnoszącej się do zaistnienia podstawy do uchylenia wyroku do ponownego rozpoznania;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Unormowanie zawarte w art. 437 § 2 zdanie drugie k.p.k., ogranicza możliwości wydawania przez sąd odwoławczy orzeczeń uchylających zaskarżone orzeczenie z następczym przekazaniem sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ale przewiduje sytuację, która obliguje sąd odwoławczy do wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego i jest nim sytuacja „konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości".

Taka konieczność zaistniała w tej sprawie z powodu stwierdzenia uchybień o charakterze względnym, uchybień procesowych z art. 7 i 410 k.p.k. na co zasadnie wskazali skarżący, a które mogły mieć wpływ na wszystkie przeprowadzone w postępowaniu pierwszoinstancyjnym czynności, w związku z czym jedyną drogą ich usunięcia jest przeprowadzenie od początku wszystkich czynności składających się na przewód - czego nie może, z uwagi na treść art. 437 § 2 k.p.k., uczynić sąd odwoławczy. Chodzi o potrzebę ponownego przeprowadzenia czynności w przewodzie sądowym w sytuacji gdy sąd pierwszej instancji nieprawidłowo przeprowadził dowody i w efekcie ocenił je niezgodnie z zasadami oceny dowodów z art. 7 i 410 kpk w aspekcie standardu rzetelnego procesu, którego jednoznacznie w tej sprawie nie dochował.

Ocena spełnienia wymogów rzetelności procesu to ocena realnego kształtu konkretnego postępowania w oparciu o sprecyzowany w art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności standard rzetelnego, sprawiedliwego postępowania, z gwarancjami wynikającymi m.in. z art. 6 ust. 2 - domniemania niewinności.

Nie do zaakceptowania, z punktu widzenia wymagań rzetelnego procesu karnego jest praca Sądu, który:

- mechanicznie przeprowadził czynność przesłuchania świadka H. S. co można ustalić po lekturze protokołów rozpraw przed Sądem meriti z k. 4072v-4074 i z k. 4112v - 4114, a zatem nie przeprowadził rzetelnie dowodu z jego zeznań – brak odzwierciedlenia dążenia do zweryfikowania twierdzeń świadka w oparciu o dowody istniejące w sprawie, brak inicjatywy dowodowej Sądu meriti w tym względzie, czego odzwierciedleniem mogłyby być pytania Sądu do świadka uszczegóławiające/weryfikujące/ kontrolujące jego twierdzenia, a tym samym wpływać na ustalenia faktyczne w sprawie, by wymienić, a nie jest to wyczerpujące wyliczenie, następujące kwestie:

- kiedy A. N. wyjechał do Islandii, a kiedy wyjechał A. L., np. z dowodu na k. 4169 wynika, że w VIII 2007r. A. L. stawał w Polsce do aktu notarialnego, a z uznanych za podstawę ustaleń faktycznych zeznań H. S. wynikać ma, że działanie ww, w tym i w grupie przestępczej, z A. N. miało mieć miejsce już od lipca 2007r.,

- w pierwszym protokole przesłuchania z 19.05.2016r., mimo okazywania świadkowi H. S. tablicy poglądowej nr 12 sporządzonej do akt (...) (zdjęcia k. 93-114), na której pod poz. 319 było zdjęcie A. L., (...), nie wskazał go, mimo tego, że rozpoznawał osoby, o których wyjaśnia w tym protokole (k. 221 v),

- mimo przychylenia się do stanowiska strony o załączenie protokołów przesłuchania świadka w sprawie (...) Sądu Okręgowego w Białymstoku z 02 marca 2020 r. i z 03marca 2020 r. nie przeprowadzony dowód z tych zeznań na okoliczność weryfikacji zeznań świadka,

-bez jakiejkolwiek refleksji/oceny pozostała kwestia informacji z k. 217 akt, że odnotowano fakt przekraczania granicy Rzeczpospolitej Polskiej przez A. L. „tylko” 28.11.2007r., jak to się ma do twierdzeń świadka o dwóch spotkaniach z ww, czy informacja Straży Granicznej, o tym, że Straż Graniczna nie prowadzi pełnej ewidencji osób przekraczających granice państwową RP ma znaczenie przy ocenie wiarygodności świadka (informacja KG SG z 03.10.2017r. dotyczy przedziału czasowego od 02.10.2007r. do 20.09.2017r., k. 335),

-skoro Sąd meriti „wykorzystał” podsłuchy z 2017r. to w jaki sposób to wpływa na ocenę wiarygodności świadka H. S. (przesłuchiwany w 29 sierpnia 2017r., k. 256 zeznał, że z tego co słyszał ostatnio „to w chwili obecne L. znów dogadał się z N.…”, z notatki urzędowej z k. 463 wynika relacja A. L. z W. S., co odnosi się do 2017r., ale czy powyższe może rzutować na ocenę zakresu realnej wiedzy świadka i co do okresu w sprawie badanej),

- kwestia twierdzeń świadka o J. N.: przesłuchiwany któryś z kolei raz na przestrzeni od maja 2016r.w protokole przesłuchania z października 2017r. (k. 259 v), po raz pierwszy wymienia imię tegoż, wcześniej operując stwierdzeniem brat N., z nieodczytanego protokołu z k. 3957- 3978, zeznania złożone 02.03.2020 r. w sprawie (...): H. S. podał, w kontekście pytania o „grupę”, k. 3166v „ W pierwszej fazie to byłem ja z A.”, na k. 3958v co do brata A. – J. – chyba , jak dobrze pamiętam tak ma na imię”, i twierdzenie, że „on pierwszy kilogram nam sprzedał”, czyli komu? „grupie”? H. S. i A. N.? (vide: zarzut I co do J. N.),

- powyższe wskazane przykładowo kwestie dowodzą, że Sąd meriti bez przemyśleń powtórzył wzorzec ustaleń z postępowania przygotowawczego, nie poczynił własnych, o czym przekonuje jednoznacznie treść uzasadnienia Sądu; Sąd meriti nie podjął żadnej próby weryfikacji przedstawionego materiału dowodowego, na co wskazuje nie odniesienie się do ważnych aspektów dowodowych sprawy, brak omówienia rzeczywistego dowodów, które przyjął i nieadekwatnie do ich treści/wymowy przedstawił na poparcie ustalenia faktycznego („ustalenie” zasadniczo polegało na skopiowaniu treści zarzutów autora aktu oskarżenia), a dotyczy to wskazania na stenogramy rozmów, przekazy W. (...), dokumentację finansową, dokumentację uzyskaną od strony holenderskiej, materiały uzyskane od strony islandzkiej, nota bene tożsamo co do obu oskarżonych, a dowody w części dotyczyły okoliczności oderwanych od siebie merytorycznie, czasowo - np. stenogramy rozmów dotyczyły 2017r.; ewidentnie widać bezrefleksyjne działanie, w sensie braku analizy, czy dany dowód rzeczywiście dotyczy okoliczności wskazanych w stanie faktycznym ewentualnie czy potwierdza - chociażby jako poszlaka, w jakimś zakresie, okoliczności, czy też uwiarygadnia dowód z osobowego źródła;

- ocena zeznań H. S. mogła być dokonywana w kontekście tych dowodów, ale z logicznym wywodem; namacalnym przykładem braku badania sprawy jest np. kwestia przesądzenia, dania temu wyrazu w ustaleniach/rozważaniach Sądu meriti np. w jakim okresie przebywał w jednostkach penitencjarnych na terenie kraju H. S., A. N., ale i A. L., a to w kontekście właśnie weryfikacji zeznań H. S. (w szczegółach ta kwestia w apelacji obrońcy oskarżonego J. N. na k. 4286v akt);

- gros materiału dowodowego sprawy stanowi dowód z oględzin akt sprawy (...) w B., poczynając od k. 2027 akt i następne (niemal cztery tomy akt ), a brak „śladu” oceny zeznań świadka H. S. – art. 410 k.p.k. i 7 k.p.k. m.in. w świetle materiałów z kontroli operacyjnych (...), (...), (...), (...)( np. k. 2233, k. 2234, k. 2411v, 2421v-2422, 2441v w kontekście zarzutu o pomówienie), czy dowodu z k. 2248-2249; na k. 3120 i następne znajduje się wyrok Sądu Rejonowego w R. z 14.05.2009r. dotyczący A. S. co do przywozu 17.04.2009r. amfetaminy z W. do Islandii ukryte w butach tegoż co również powinno było być przedmiotem własnych uszczegółowionych rozważań Sądu I instancji w kontekście oceny zeznań H. S. (m.in. twierdzenie tegoż o każdorazowej ilości środków, w tym przypadku (...) i H. S. zeznaje o przemytach po 1 kilogramie), a nie na takim poziomie ogólności (nieweryfikowalnym) jaki zaprezentował Sąd meriti; co do przerzutu z 31.01.2010r. w butelce V. (...) również prowadzone było postępowanie w Islandii, skazany K. N. (k. 3165 i następne), a w trakcie czynności podejmowanych w tej sprawie był zatrzymany A. L. 15.03.2010r. (k. 3216), w związku z ustaleniami jak na k. 3179 (t. XVI); brak badania/oceny dowodów w sprawie widoczny jest i na przykładzie dowodu w postaci „dokumentacji finansowej” ze wskazanych kart akt sprawy - w jaki sposób informacja z analizy transferu środków finansowych z wyszczególnionych kart rzutuje na ustalania w sprawie, znaczenie dla ustaleń w sprawie „dokumentacji uzyskanej od strony holenderskiej” - de facto dotyczy zatrzymania w drodze ENA w Holandii A. N.;

- Sąd meriti „hurtowo" przytoczył dowody, jako podstawę ustaleń o sprawstwie, a to nie w dowodzi w jaki sposób (z jakim efektem) je analizował, a wręcz jednoznacznie przekonuje, że de facto Sąd meriti nie zapoznał się z danym źródłem dowodowym, nie przeprowadził tym samym postępowania dowodowego i nakazuje przeprowadzenie czynności na nowo;

- podkreślić należy, że zapis protokołu z rozprawy z 19.12.2022 r. „ Sąd postanowił w trybie art. 405 k.p.k. w zw. z art. 394 k.p.k. uznać za ujawnione bez odczytania i zaliczyć w poczet materiału dowodowego dowody wskazane przez oskarżyciela w akcie oskarżenia oraz inne załączone do akt postępowania” w tej konkretnej sprawie odzwierciedla wymóg kodeksowy wypełniony formalnie, ale, czego odzwierciedleniem jest wykazane rozumowanie Sądu I instancji w uzasadnieniu, nie odzwierciedla przeprowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie, rzeczywistego zapoznania się z dowodami, w tym np. dowodem obrony z postaci wyroku Islandzkiego Krajowego Sądu Apelacyjnego co do J. N. (a uznanie zasadności przeprowadzenia dowodu z tego dokumentu skutkowała przecież odroczeniem rozprawy na kolejny termin (k. 4213v) i zlecenie tłumaczenia dokumentu biegłej);

- słusznie skarżący wywodzą, że Sąd meriti odwołał się w decydującym niemal stopniu do znaczenia ocen - w szczególności oceny zeznań świadka H. S. oraz ustaleń poczynionych w innych postępowaniach, ewidentnie naruszając regułę z art. 8 k.p.k.;

- konieczność przeprowadzenia wszystkich dowodów na rozprawie przed sądem pierwszej instancji zachodzi, gdyż nieprawidłowe przeprowadzenie dowodów w sądzie pierwszej instancji spowodowało niemożność poddania ich ocenie - w kontekście wszystkich okoliczności istotnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia w kwestii odpowiedzialności karnej, było ono w istocie całkowicie pobieżne, formalne, „aby przeprowadzić” nieprzydatne dla osiągnięcia celu jakim jest konieczność poczynienia trafnych ustaleń przez sąd pierwszej instancji.

Reasumując, konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, o której mowa w art. 437 § 2 zdanie drugie in fine k.p.k., jako powód uchylenia przez sąd odwoławczy zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, zachodzi wówczas, gdy orzekający sąd pierwszej instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego, uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji (patrz też stanowisko w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2019 r. I KZP 3/19, OSNKW 2019/6/31).

Zebrany materiał dowodowy – wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd zobligowany jest poddać kompleksowej ocenie (art. 410 k.p.k.), stosując się do reguł wskazanych w art. 7 k.p.k.

Na marginesie wskazać trzeba, że przepis art. 455a k.p.k. zakazuje uchylenia wyroku, gdy jego uzasadnienie nie odpowiada wymogom z art. 424 k.p.k., co nie oznacza przyzwolenia, i to musi wybrzmieć w tej sprawie, aby ten dokument sprawozdawczy, z racji braków uzasadnienia w przeważającej części był uzupełniany – poprzez omawianie dowodów niewłaściwie ocenionych przez Sąd I instancji, jak i tych, które zostały pominięte, przez Sąd II instancji i nie taki był zamysł ustawodawcy przy zmianie regulacji.

W tej sprawie jednoznacznie uchybienie Sądu dotyczy wcześniejszej fazy procedowania w sprawie, z etapu przeprowadzania dowodów, co potwierdza uzasadnienie sporządzone w sprawie.

Zasada określona w art. 2 § 1 pkt 1 oznacza konieczność realizacji czterech dyrektyw, a mianowicie:1) nikt niewinny nie powinien ponosić odpowiedzialności, 2) nikt winny nie powinien ponosić odpowiedzialności większej, niż na to zasłużył, 3) nikt winny nie powinien ujść odpowiedzialności, 4) nikt winny nie powinien ponieść odpowiedzialności mniejszej, niż na to zasłużył i wprawdzie wnioski ewentualne dwóch obrońców oskarżonych „łagodzą” poziom braku realizacji przez Sąd meriti pierwszej dyrektywy, ale żadną miarą nie zwalnia to konieczności realizacji dyrektywy prawdy materialnej w całym wymiarze i to zadanie ma zrealizować w toku nowo przeprowadzonego postępowania Sąd I instancji.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

- prawidłowe przeprowadzone postępowania dowodowego w ramach przewodu sądowego z uwzględnieniem dociekania kwestii, które wybrzmiały w apelacjach obrońców, jak i prokuratora (ewentualność konieczności inicjatywy dowodowej Sądu w związku z argumentacją prokuratora jak na k. (4279v);

- uzasadnienie rozstrzygnięcia zgodnie z wymogami z art. 424 § 1 i 2 k.p.k., w przypadku wymogu jego sporządzenia;

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS