Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

Przewodniczący

Janusz Sulima (spr.)

Sędziowie

Jacek Dunikowski

Tomasz Uściłko

Protokolant

Marek Bychowski

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 14/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 30 października 2023 r., sygn.. akt II K 81/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

2.

Apelacja obrońcy oskarżonego P. Z.:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, iż w stosunku do oskarżonego P. Z. nie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek uzasadniający zastosowanie względem niego przy wymiarze kary instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, podczas gdy właściwości i warunki osobiste oskarżonego, jego sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po jego popełnieniu wskazują na zasadność zastosowania tejże instytucji, albowiem oskarżony przed popełnieniem przestępstwa przez okres ostatnich pięciu lat przestrzegał porządku prawnego, prowadził uporządkowany i ustatkowany tryb życia, wykonywał pracę zarobkową, zaś po popełnieniu przestępstwa przyznał się do zarzucanego mu czynu, przeprosił pokrzywdzonych oraz pojednał się z nimi, częściowo zadośćuczynił finansowo cierpieniom pokrzywdzonych, sami zaś pokrzywdzeni wnioskowali o nadzwyczajne złagodzenie kary wymierzonej oskarżonemu;

rażąco niewspółmiernie wysoką karę orzeczoną w stosunku do oskarżonego w wymiarze 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w stosunku do stopnia winy oskarżonego, jak również z uwagi na niedostateczne uwzględnienie faktu przyznania się przez oskarżonego do popełnienia zarzuconego mu czynu, wyrażenia skruchy, pojednania z pokrzywdzonymi, co powoduje, że kara ta jest zbyt dotkliwa, a orzeczenie kary w niższym wymiarze spełniłoby funkcję kary, uwzględniając zarówno prewencję ogólną, jak i indywidualną.

Apelacja obrońcy oskarżonego T. D.:

orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernie surowej kary 5 lat pozbawienia wolności, która to kara nie uwzględnia występujących w sprawie wszystkich okoliczności łagodzących, takich jak przyznanie się oskarżonego do winy, wyjaśnienie przez oskarżonego sposobu działania, dobrowolnej zapłaty na rzecz pokrzywdzonych zadośćuczynienia oraz udziału osoby trzeciej w związku z popełnionym czynem zabronionym

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego P. Z.:

Ad. 1;

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest wręcz absurdalny. Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił wszystkie okoliczności obciążające i łagodzące. Przede wszystkim sąd ten wymierzając karę wziął w szczególności pod uwagę, że oskarżony przyznał się do winy, przeprosił pokrzywdzonych, wyraził żali z powodu tego, co zrobił i częściowo zadośćuczynił pokrzywdzonym za wyrządzone krzywdy. Niczego zatem, co jest korzystne dla oskarżonych, Sąd pierwszej instancji nie pominął.

Całkowicie błędne jest kwestionowanie przez obrońcę niezastosowania dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary poprzez postawienie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych. To, że sąd nie zastosował tej instytucji, nawet gdyby były ku temu obligatoryjne podstawy, żadną miarą nie może być traktowane w kategoriach błędu w ustaleniach faktycznych.

Ad.2:

Nie można zgodzić się z obrońcą, że wymierzona wobec oskarżonego kara jest rażąco surowa. Została ona przecież wymierzona niemalże w granicach minimum ustawowego. Zastanawiając się zaś nad możliwością zastosowania dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary należało nie tylko mieć na względzie okoliczności łagodzące, ale również obciążające. Tych zaś ostatnich jest duże nagromadzenie i mają one jednocześnie znaczący ciężar gatunkowy. Zachowanie oskarżonych było wyjątkowo niebezpieczne. Przypomnieć należy, że oskarżeni wieczorową porą wtargnęli do domu pokrzywdzonych ubrani w ciemne ubrania, z założonymi na głowach kominiarkach. Jeden z oskarżonych uderzał J. P. (1) pięściami i rękojeścią pistoletu po głowie i klatce piersiowej oraz oddawać w jego stronę strzały z pistoletu, grożąc pokrzywdzonym pozbawieniem życia i domagając się wydania pieniędzy. Nie można też bagatelizować, jak zdaje się to czynić obrońca, uprzedniej karalności oskarżonego. Był on aż pięciokrotnie karany sądownie. Wyroki skazujące zapadały wobec niego w latach 2020 – 2023. Ostatni wyrok skazujący zapadł wobec niego 11 kwietnia 2023 roku. Zupełnie zatem niezrozumiałe jest twierdzenie obrońcy, że P. Z. przez okres ponad 5 lat od ostatniego skazania przestrzegał porządku prawnego.

W tych okolicznościach wymierzona P. Z. kara może wydawać się wręcz za rażąco łagodną. Oskarżonemu mogła być wymierzona nawet kara 12 lat pozbawienia wolności. Gdyby nie przyznanie się oskarżonego do winy, wyrażenie żalu z powodu swojego postępowania oraz próba pojednania się z pokrzywdzonymi, zostałaby zapewne wymierzona wobec niego znacznie surowsza kara. Nie można zatem twierdzić, że Sąd pierwszej instancji w niewystarczającym stopniu uwzględnił okoliczności łagodzące dla oskarżonego. Poza tym zastosowanie wobec oskarżonego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary byłoby rażąco sprzeczne z ogólnoprewencyjną funkcją kary. Stanowiłoby wręcz swoistą zachętę do popełnienia tego typu przestępstw. Kłóciłoby się ze społecznym poczuciem sprawiedliwości.

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego T. D.:

Zupełnie nie ma racji obrońca, że wymierzona oskarżonemu kara pięciu lat pozbawienia wolności nie uwzględnia występujących w sprawie okoliczności łagodzących. Jak wynika bowiem z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji wymierzając karę temu oskarżonemu wziął pod uwagę wszystkie możliwe okoliczności łagodzące. Do okoliczności łagodzących zostało zaliczone przyznanie się oskarżonego do winy, przeproszenie pokrzywdzonego, wyrażanie żalu za to, co zrobił i częściowe zadośćuczynienie pokrzywdzonym za wyrządzone krzywdy. Z całą stanowczością należy stwierdzić, że nie ma więcej okoliczności łagodzących. Czymś zaś zupełnie kuriozalnym jest twierdzenie obrońcy, że do okoliczności łagodzących należałoby zaliczyć udział osoby trzeciej w związku z popełnionym przez oskarżonego czynem zabronionym. Z zeznań pokrzywdzonych wynika jednoznacznie, że napadu rabunkowego dokonały dwie osoby. Jak się później okazało byli to T. D. i P. Z.. Przesłuchany w charakterze świadka J. Z. stwierdził jedynie, że powiedział oskarżonemu o tym, że J. P. (2) pobrał pieniądze z banku i wcale nie nakłaniał go do popełnienia kradzieży. Nawet gdyby J. Z. miał jakikolwiek udział w dokonaniu napadu rabunkowego na braciach P., to żadną miarą nie byłaby to okoliczność łagodząca.

Nie można też przeceniać przyznania się oskarżonego do winy. Podkreślić należy, że w śledztwie nie przyznawał się on do winy i odmawiał składania wyjaśnień. Przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu dopiero na rozprawie, kiedy znał zebrany materiał dowodowy, jednoznacznie wskazujący na jego sprawstwo. Pomimo tego jego wyjaśnienia z rozprawy wcale nie są w całości szczere i nie wyjaśniają niektórych istotnych okoliczności. T. D. nie chciał odpowiadać na pytania. Nie chciał nic wyjaśnić na temat udziału w rozboju drugiego oskarżonego. Nie chciał odpowiedzieć na pytanie, czy w czasie napadu posiadał broń. Stwierdził również, że nie odpowie na pytania, czy do domu wszedł sam, czy we dwójkę oraz jaką mieli broń. Nie jest zatem prawdą, co stwierdził obrońca w uzasadnieniu apelacji, że T. D. w swoich wyjaśnieniach nie umniejszał swojej roli. Nie jest też okolicznością łagodzącą, że wskazał, co było motywem jego działania. Jest to bowiem nad wyraz oczywiste. To zaś, że znalazł się w trudnej sytuacji materialnej, żadną miarą nie usprawiedliwia jego przestępczego działania.

Wymierzając karę sąd nie może wyłącznie mieć na względzie okoliczności łagodzących. Kara musi też uwzględniać okoliczności obciążające. Tych zaś jest bardzo dużo i mają one znaczący ciężar gatunkowy. Okoliczności obciążające zdecydowanie dominują nad okolicznościami łagodzącymi. Poza okolicznościami podmiotowymi i przedmiotowymi popełnionego przez niego przestępstwa, które odznaczało się ogromną szkodliwością społeczną, należało też wziąć pod uwagę jego dotychczasową karalność. Był on aż dwunastokrotnie karany sądownie, w tym za przestępstwa przeciwko mieniu z użyciem przemocy. Przypisanego mu przestępstwa dopuścił się w warunkach recydywy szczególnej wielokrotnej. Dopuszczał się też przestępstw poza granicami kraju. Świadczy to o tym, że dotychczas stosowane wobec niego kary nie przyniosły żadnych efektów poprawczych. Niczego go nie nauczyły. Już ta okoliczność wskazuje na konieczność jego stosunkowo długotrwałej izolacji w warunkach zakładu karnego, gdzie zostanie wdrożony wobec niego proces resocjalizacyjny.

W gruncie rzeczy można mówić, że wymierzona wobec niego kara pięciu lat pozbawienia wolności jest stosunkowo łagodna. Sąd I instancji mógł mu wymierzyć nawet karę 18 lat pozbawienia wolności. Wymierzona wobec niego kara jest zatem bliższa dolnego progu ustawowego zagrożenia. Świadczy to dobitnie o tym, że Sąd Okręgowy w znaczącym stopniu uwzględnił wszystkie okoliczności łagodzące. Gdyby nie te okoliczności łagodzące wymierzona wobec niego kara z pewnością byłaby znacznie surowsza. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że z uwagi na treść art. 64 §2 k.k. oscylowałaby powyżej górnego progu ustawowego zagrożenia.

Wniosek

Apelacja obrońcy oskarżonego P. Z.:

złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary przy zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary (art. 60 §2 k.k.) i wymierzenie mu kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Apelacja obrońcy oskarżonego T. D.:

o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary trzech lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Całkowita bezzasadność zarzutów apelacyjnych determinowała nieuwzględnienie wniosków z obydwu apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy w całości zaskarżony wyrok.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku zostały wyjaśnione w części uzasadnienia odnoszącej się do zarzutów apelacyjnych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Ponieważ oskarżeni pozbawieni są wolności i tym samym nie mają obecnie możliwości zarobkowania, zostali oni zwolnieni z mocy art. 624 §1 k.p.k. od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.

7.  PODPIS