Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 sierpnia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący	:	SSA Bogusław Dobrowolski
Sędziowie	:	SSA Elżbieta Borowska SSA Grażyna Wołosowicz (spr.)
Protokolant	:	Iwona Zakrzewska

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2019 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko J. B.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 23 stycznia 2019 r. sygn. akt VII GC 60/18

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów instancji odwoławczej;

III.  nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Białymstoku na rzecz radcy prawnego M. K. kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) zł, powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

(...)

UZASADNIENIE

Powódka M. P. wnosiła o zasadzenie od pozwanego tytułem odszkodowania kwoty 1 150 707,28 złotych oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu.

Pozwany J. B. wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2019 r. Sąd Okręgowy w Białymstoku oddalił powództwo (pkt I), zasądził od powódki M. P. na rzecz pozwanego J. B. kwotę 10.817,00 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt II), przyznał od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Białymstoku na rzecz radcy prawnego M. K. kwotę 7.200 zł, powiększoną o kwotę 1.656,00 zł. podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu (pkt III).

Powyższy wyrok został wydany w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 22.10.2009 r. pozwany zawarł z firmą (...) Sp. z o.o. umowę cesji, na mocy której przelał na jej rzecz prawa do wierzytelności należnych od powódki. W dniu 3.12.2009 r. (...)wytoczyła przeciwko M. P. powództwo o zapłatę kwoty 216.124,22 zł. Prawomocnym wyrokiem z dnia 8.07.2010 r. Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie o sygn. akt XIII GC 7/10/IW zasądził od pozwanej M. P. na rzecz powoda (...)w B. kwotę 216.124,22 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 30.07.2010 r. W dniu 7.09.2010 r. zaopatrzono tenże tytuł w klauzulę wykonalności.

Pozwany J. B. wypowiedział wskazaną umowę cesji i tym samym po dokonaniu z cesjonariuszem wzajemnych rozliczeń oraz dokonaniu w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym przelewu wierzytelności należnych od M. P. z powrotem na rzecz J. B., z dniem 22.11.2011 r. ponownie wszedł w prawa do spornej wierzytelności.

Powódka M. P. pozwem z dnia 13.03.2017 r. skierowanym przeciwko J. B. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...)wystąpiła o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w Katowicach z dnia 8.07.2010 r., sygn. akt XIII GC 7/10/IW zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 29.06.2012 r. oraz Postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27.06.2012 r., sygn. akt XIII GCo 90/12/AP (XIII GCo 91/12) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 29.06.2012 r. Następnie pismem z dnia 12.07.2017 r. powódka rozszerzyła roszczenie o zapłatę kwoty 1.000,707,28 zł tytułem naprawienia szkody na skutek bezprawnych działań pozwanego.

Postanowieniem z dnia 27.02.2018 r. wydanym na rozprawie przed Sądem Okręgowym w sprawie o sygn. akt VII GC 176/17 Sąd Okręgowy wyłączył do odrębnego rozpoznania roszczenie powódki o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.150.707,28 zł tytułem odszkodowania. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt VII GC 60/18. Następnie na skutek zgodnego wniosku stron, Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 16.10.2018 r. wydanym na rozprawie zawiesił postępowanie w sprawie.

Wyrokiem z dnia 30.05.2018 r. Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawie o sygn. akt VII GC 176/17 oddalił powództwo. Pismem z dnia 29.10.2018 r. powód wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania wraz z oświadczeniem o cofnięciu powództwa bez zrzeczenia się roszczenia. Konsekwencją było podjęcie postępowania przez Sąd Okręgowy, co nastąpiło postanowieniem z dnia 31.10.2018 r. Pozwany w oświadczeniu z dnia 7.11.2018 r. nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu przez powoda bez zrzeczenia się roszczenia i podtrzymał wniosek o oddalenie w całości powództwa.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy, Sąd Okręgowy odwołał się do regulacji art. 415 k.c. i wskazał, że dla zaistnienia odpowiedzialności z tytułu deliktu konieczne jest współistnienie trzech przesłanek: powstanie szkody – rozumianej jako uszczerbek w dobrach prawem chronionych osoby pokrzywdzonej, wystąpienie zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu oraz związku przyczynowego między owym zdarzeniem i szkodą. Zdarzenia które rodziły własną odpowiedzialność odszkodowawczą polegają – zgodnie z art. 415 k.c. na zawinionym, bezprawnym zachowaniu sprawcy szkody. Jeżeli przy tym między zdarzeniem a powstałą szkodą istnieje normalny związek przyczynowy, sprawca winien naprawić powstałą szkodę. Sąd I instancji zauważył, że podstawowe znaczenie dla możności przypisania sprawcy szkody odpowiedzialności odszkodowawczej opartej na art. 415 k.c. ma określenie zdarzenia, za które podmiotowi przypisywana jest odpowiedzialność (czyn sprawcy). Czynem tym może być działanie, jak i zaniechanie, a za bezprawne należy kwalifikować czyny zakazane przez przepisy prawne, bez względu na ich źródła, mające charakter abstrakcyjny, nakładające powszechny obowiązek określonego zachowania, a więc nakazując lub zakazując generalnie oznaczonym podmiotom określonych zachowań w określonych sytuacjach. Za bezprawne uznaje się także zachowania sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo dobrymi obyczajami, a więc normami moralnymi powszechnie akceptowanymi w całym społeczeństwie lub grupie społecznej. Działanie (zaniechanie) sprawcy musi być przy tym zawinione. Przez winę rozumieć zaś należy możność postawienia danej osobie zarzutu, że nie zachowała się prawidłowo (tj. zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego), chociaż mogła i powinna tak się zachować. Innymi słowy, że w konkretnej sytuacji dopuściła się ona nagannej decyzji odnoszącej się do podjętego przez niego bezprawnego czynu. Takie ujmowanie winy stanowi konsekwencję posługiwania się na gruncie prawa cywilnego kategoriami analogicznymi do pojęcia winy w prawie karnym, a jednocześnie dominacji koncepcji normatywnej winy.

Następnie Sąd Okręgowy przypomniał, że to na powodzie ciąży w procesie cywilnym obowiązek udowodnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej pozwanego.

Przenosząc poczynione rozważania na grunt sprawy stwierdził, że powódka nie wykazała zaistnienia odpowiedzialności deliktowej po stronie pozwanego. Powódka utrzymywała, iż postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 605/13 wszczęte przez pozwanego, a prowadzone w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8.07.2010 r. w sprawie o sygn. akt XIII GC 7/10/IW, któremu Sąd ten postanowieniem z dnia 27.06.2012 r. nadał klauzulę wykonalności stanowi zdarzenie powodujące szkodę w jej majątku, którą określiła na łączną kwotę 1.150.707,28 zł. Wskazywała, iż wierzytelność stwierdzona ww. tytułem wykonawczym poprzednik prawny pozwanego nabył mocą umowy przelewu wierzytelności z dnia 22.11.2009 r., a następnie mocą umowy przelewu wierzytelności z dnia 22.11.2011 r.(...) przeniósł przedmiotową wierzytelność zwrotnie na rzecz pozwanego. Powódka konsekwentnie twierdziła, że kolejna umowa przelewu, tj. pomiędzy (...) a pozwanym J. B. nie wywołała skutku prawnego z uwagi na fakt, że opiewała na wierzytelność, która wygasła wskutek jej spłaty. Spełnienie długu miało bowiem nastąpić poprzez przeniesienie w dniu 28.03.2011 r. na (...) wierzytelności w kwocie 263.400,84 zł przysługującej jej wobec trzeciego dłużnika - (...) S.A.

Za kluczowy do oceny sprawy Sąd I instancji uznał prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 30.05.2018 r. w sprawie o sygn. akt VII GC 176/17, od którego następnie Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawie o sygn. akt I AGa 133/18 oddalił apelację. Sąd pierwszej instancji stwierdził, że wyrok ten ma znaczenie prejudycjalne (art. 365 k.p.c.). Sąd Okręgowy w wyroku z dnia z dnia 30.05.2018 r. w sprawie o sygn. akt VII GC 176/17 oddalił powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8.07.2010r. w sprawie o sygn. akt XIII GC 7/10/IW stanowiącego podstawę do prowadzenia egzekucji przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ełku w sprawie Km 605/13. Sąd pierwszej instancji wskazał dalej, że w świetle art. 365 k.p.c. związanie dotyczy wprawdzie sentencji wyroku, ale w przypadku orzeczeń oddalających powództwo, gdy z sentencji nie wynika zakres przedmiotowy rozstrzygnięcia – można go ustalać na podstawie motywów zawartych w uzasadnieniu. Pomiędzy tymi samymi stronami sąd jest więc związany ustaleniem okoliczności spełnienia długu wynikającego z umowy cesji z dnia 22.11.2011 r. zawartej pomiędzy(...) a J. B., co miało nastąpić poprzez przeniesienie przez M. P. na (...) wierzytelności przysługującej jej względem (...) S.A z tytułu odszkodowania z polisy serii (...). W pisemnych motywach rozstrzygnięcia wyjaśniono, że z treści umowy ww. cesji nie wynikało, aby strony zawarły ją w celu zwolnienia się powódki M. P. z długu. Samo bowiem przeniesienie na rzecz wierzyciela (...)wierzytelności w niej oznaczonej nie spowodowało wygaśnięcia zobowiązania. M. P. nie wykonała prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8.07.2010r., sygn. akt XIII GC 7/10/IW. Z tych przyczyn powództwo przeciwegzekucyjne nie mogło zostać uwzględnione.

W ocenie Sądu Okręgowego, z uwagi na treść zapadłego w sprawie VII GC 176/17 wyroku i poczynione tam ustalenia, twierdzenia powódki jakoby postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 605/13 prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego jakim jest wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8.07.2010 r. w sprawie o sygn. akt XIII GC 7/10/IW doprowadziło do powstania szkody w jej majątku, były nieuprawnione. Powódka nie wykazała bowiem przesłanki odpowiedzialności deliktowej pozwanego jaką jest wina. Przeciwnie, ustalenia i rozważania poczynione przez Sąd Okręgowy w sprawie VII GC 176/17 jednoznacznie dowodzą o pełnoprawnym i zasadnym prowadzeniu egzekucji z majątku powódki. Nie sposób zatem uznać, że działanie pozwanego J. B. poprzez wszczęcie rzeczonego postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 605/13 było bezprawne i zawinione oraz że doprowadziło do powstania ewentualnej szkody w majątku powódki. Wina w działaniu sprawcy szkody jest konieczną przesłanką odpowiedzialności deliktowej na podstawie art. 415 k.c. Dlatego też na podstawie tego przepisu powództwo uległo oddaleniu.

Końcowo, Sąd pierwszej instancji wskazał, że po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie VII GC 176/17 powód wnosząc o podjęcie zawieszonego postępowania w sprawie niniejszej złożył również oświadczenie o cofnięciu pozwu bez zrzeczenia się roszczenia, nie uzyskując jednak zgody pozwanego. Stąd też Sąd Okręgowy pominął dowód z zeznań świadków A. P., K. P. i A. B. na okoliczność pozbawienia powódki możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, utraty możliwości uzyskiwania dochodów, a w konsekwencji wyrządzenia szkody powódce przez pozwanego na skutek prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ełku postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Km 605/13) - jako pozostający bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zaś o kosztach pomocy prawnej - zgodnie z § 4 pkt 1 i 3 oraz § 8 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 23 stycznia 2019 roku wniosła powódka zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym wyrażającą się w ustaleniu, że:

1)  w wyniku bezprawnego działania pozwanego, polegającego na wszczęciu i prowadzeniu postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ełku E. K. pod sygn. akt KM605/13:



nie doszło do wyrządzenia powódce szkody, a konsekwencji, że brak jest związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanego a wyrządzoną powódce szkodą, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w tym w szczególności Zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w E. z dnia 21. 04. 2017r. oraz akta postępowania egzekucyjnego KM 605/13 wykazują wprost, że do czasu bezprawnego wszczęcia postępowania egzekucyjnego powódka prowadziła prężnie funkcjonujące i przynoszące dochody przedsiębiorstwo, a na skutek wszczęcia egzekucji i w jej konsekwencji zajęcia rachunków bankowych i majątku ruchomego, i nieruchomości zmuszona była zlikwidować firmę oraz utraciła prawo własności nieruchomości, co doprowadziło do utraty korzyści, których osiągnięcia mogła się spodziewać i oczekiwać w kontekście dotychczas uzyskiwanych dochodów, co do prowadziło do pomniejszenia jej aktywów;

II.  naruszenie przepisów postępowania tj.:

1)  art. 227 k.p.c. w zw. art. 258 k.p.c. przez niewyjaśnienie wszystkich faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie i w tym zakresie oddalenie wniosków dowodowych powódki o przeprowadzanie dowodu z przesłuchania świadków w osobach: A. P., K. W. oraz A. B., powołanych na okoliczność pozbawienia powódki możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, utraty możliwości uzyskiwania dochodów, a w konsekwencji wyrządzenia szkody powódce przez pozwanego na skutek prowadzonego postępowania egzekucyjnego (KM 605/13, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ełku E. K.), w oparciu o wykonawczy stwierdzający istnienie wierzytelności, która została spłacona i nie istniała w dacie wszczęcia postępowania egzekucyjnego,

2)  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów czyniąc ją dowolną, wyprowadzając z zebranego materiału dowodowego niewłaściwe wnioski oraz ustalenia, które są sprzeczne z treścią tych dowodów oraz doświadczeniem życiowym, a w szczególności, uznanie, że powódce nie została wyrządzona szkoda, za którą ponosi odpowiedzialność pozwany, w sytuacji gdy w aktach sprawy znajduje się Zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w E. z dnia 21.04.2017r. z którego wynika, że powódka do czasu wszczęcia przeciwko niej postępowania egzekucyjnego prowadziła dobrze prosperującą firmę, którą zmuszona była zamknąć na skutek dokonanych czynności egzekucyjnych, a tym samym utraciła dochody, które jej firma przynosiła, a także akta postępowania egzekucyjnego KM 605/13, z których wynika fakt licytacyjnej sprzedaży nieruchomości będącej własnością powódki,

3)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, powodów w zakresie których Sąd uznał, że przeprowadzenie postępowania dowodowego w zakresie przesłuchania zawnioskowanych świadków jest nieprzydatne dla wydania rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, podczas gdy właśnie owe zeznania miały potwierdzić zaistnienie przesłanek odpowiedzialności pozwanego za szkodę;

III.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1)  art. 415 k.c. poprzez jego niewłaściwą interpretację i w konsekwencji nieprawidłowe zastosowanie, a to:



uznanie, że w zachowaniu pozwanego, polegającym na wszczęciu i prowadzeniu egzekucji świadczenia stwierdzonego wyrokiem, które to świadczenie - w ocenie powódki zostało spłacone - brak jest winy skutkującej odpowiedzialnością pozwanego za szkodę wyrządzoną powódce,



uznanie, że pomiędzy kwestionowanym zachowaniem pozwanego w postaci wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego, w ramach którego doszło do licytacyjnej sprzedaży nieruchomości powódki, a wyrządzoną powódce szkodą nie zachodzi związek przyczynowy.

Z uwagi na powyższe, powódka wniosła o:



zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości,



zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa procesowego,

ewentualnie o:



uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji wraz z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania apelacyjnego.

Strona pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

SĄD APELACYJNY USTALIŁ I ZWAŻYŁ, CO NAPUJE:

Apelacja jest niezadana.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy są prawidłowe. Na aprobatę zasługuje również dokonana przez ten Sąd prawna ocena sprawy.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, że o skutecznym postawieniu zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. można mówić tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, a braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej muszą być tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona, bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Zarzut ten może więc odnieść skutek jedynie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania zaskarżonego orzeczenia (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 listopada 2016 r., I ACa 1966/15, LEX nr 2185482, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2012 r., I ACa 599/12, LEX nr 1238241). W tej sprawie nie można stwierdzić naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., skoro uzasadnienie zaskarżonego wyroku jest prawidłowe: zawiera ustalenia faktyczne; odzwierciedla ono i ujawnia w dostatecznym stopniu tok procesu myślowego i decyzyjnego Sądu Okręgowego, którego wynikiem jest treść zaskarżonego wyroku oraz pozwala na kontrolę tego procesu przez Sąd Apelacyjny.

Wbrew omawianemu zarzutowi, Sąd pierwszej instancji wyjaśnił i to w należyty sposób motywy, które legły u podstaw pominięcia dowodów z zeznań wnioskowanych w sprawie świadków. Podkreślił ich nieprzydatność w kontekście zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wskazującego na brak wykazania podstawowych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej. Sąd Apelacyjny zgadza się z oceną Sądu Okręgowego, iż kontynuowanie postępowania dowodowego i przeprowadzanie dowodów na okoliczność pozbawienia powódki możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskiwania przez nią dochodów i upatrywanej przez nią szkody, było zbyteczne w świetle braku dowodów wskazujących na bezprawny i zawiniony charakter działania strony pozwanej. Warto też podkreślić, że powódka przed Sądem pierwszej instancji cofnęła powództwo, choć bez zrzeczenia się roszczenia, co wobec braku zgody pozwanego, zrodziło konieczność wydania w sprawie wyroku. Także w takiej postawie powódki Sąd Okręgowy upatrywał przyczyn pominięcia omawianych dowodów, czego nie można poczytywać za błąd.

W ocenie Sądu Apelacyjnego okoliczności, dla stwierdzenia których zostały zgłoszone dowody z zeznań świadków A. P., K. W., A. B. nie były okolicznościami przydatnymi dla rozstrzygnięcia sprawy, co oznacza, że zakwestionowana decyzja Sądu pierwszej instancji nie była wadliwa.

Wobec zarzutów apelacji, przypomnieć należy, że postępowanie dowodowe w sprawie cywilnej nie może zmierzać w dowolnym kierunku, wyznaczonym przez wnioski dowodowe stron, gdyż jego zadaniem jest wyjaśnienie okoliczności ujawnionych w sprawie, doniosłych w świetle norm prawa materialnego, na podstawie których oceniane jest roszczenie dochodzone przez powoda. Sąd nie tylko może, ale wręcz powinien, pominąć wnioski dowodowe, które zmierzają do wykazania okoliczności nieistotnych dla rozstrzygnięcia, w istocie bowiem takie dowody należy traktować, jako powołane tylko dla zwłoki (art. 217 § 3 k.p.c.). Tak należało potraktować w tej sprawie dowody z zeznań świadków, skoro za ich pomocą powódka chciała wykazać szkodę, w sytuacji braku jakichkolwiek dowodów pozwalających na przypisanie stronie pozwanej bezprawnego i zawinionego czynu, z którym to można byłoby następnie tę szkodę powiązać.

Wobec powyższego także zarzuty naruszenia przepisów postępowania eksponujące niewystarczający charakter przeprowadzonego postępowania dowodowego należy ocenić jako niezasadne.

Przy prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu dowodowym oraz należytych ustaleniach faktycznych sprawy Sąd pierwszej instancji nie naruszył przepisów prawa materialnego.

Według art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Do przesłanek odpowiedzialności deliktowej należą: zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Czyn sprawcy, aby mógł zrodzić odpowiedzialność cywilną powinien charakteryzować się od strony przedmiotowej – bezprawnością, natomiast od strony podmiotowej – winą. Bezprawnym zachowaniem jest takie zachowanie, które stanowi obiektywne złamanie określonych reguł postępowania, czyli jest sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym.

W okolicznościach tej konkretnej sprawy przesłanka bezprawności nie została wykazana. Strona powodowa wskazywała jako źródło szkody czyn polegający na wszczęciu z inicjatywy pozwanego i prowadzeniu przeciwko niej postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ełku E. K. pod sygn. KM 605/13. Twierdziła, że jej zobowiązanie wynikające z tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8 lipca 2010 r. (sygn. XIII GC 7/10/W), zaopatrzone w klauzulę wykonalności na rzecz J. B. – pozwanego w tej sprawie, zostało zaspokojone jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Podstawę prawną do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania stanowi art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. Jak wynika prawidłowych ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego, tę możliwość powódka już wykorzystała wnosząc powództwo o pozbawienie wykonalności przedmiotowego tytułu wykonawczego. Wyrokiem z dnia 30 maja 2018 r., sygn. VII GC 176/17, Sąd Okręgowy w Białymstoku oddalił je. Wywiedziona od tego wyroku apelacja powódki została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 18 października 2018r., sygn. I AGa 133/18. Wyrok ten jest zatem prawomocny. Zarówno z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego, jak i z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego, wynika że umowa cesji wierzytelności z dnia 28.03.2011 r. zawarta między powódką a (...)mocą której powódka przeniosła przysługującą jej wierzytelność względem (...) S.A z tytułu szkody poniesionej na skutek pożaru budynku, na rzecz spółki (...), nie zwolniła powódki z długu. Za takim wnioskiem przemawiały takie argumenty jak: brak jakiegokolwiek postanowienia umownego w tym zakresie, brak przekazania cesjonariuszowi lub J. B. odszkodowania otrzymanego od (...) S.A., brak racjonalnych powodów do przyjęcia, że (...) Sp. z o.o. faktycznie wyraziła zgodę na umorzenie zobowiązania w zamian za niepewną, szczególnie co do wysokości wierzytelność wobec ubezpieczyciela. Te wszystkie istotne kwestie apelacja pomija, co powoduje, że ma ona charakter tylko polemiczny.

Prawidłowo Sąd pierwszej instancji odwołał się do przepisu art. 365 § 1 k.c., zgodnie z którym orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Zgodnie z zapatrywaniami orzecznictwa, wynikające z art. 365 k.p.c. związanie wyrokiem sądu cywilnego oznacza brak możliwości zignorowania zarówno ustaleń faktycznych stanowiących bezpośrednio podstawę rozstrzygnięcia, jak i podstawy prawnej. Nie jest dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych, chociażby przedmiot tych spraw się różnił. Mocą wiążącą objęte jest to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Moc wiążącą uzyskuje bowiem rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 sierpnia 2016 r. I ACa 1030/15, LEX nr 2115437, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 4 lipca 2018 r., I AGa 127/18, LEX nr 2549918). Związanie stron (oraz wyjątkowo innych osób), o którym mowa w art. 365 k.p.c. oznacza, że inne sądy są związane prejudycjalnie, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia, niż zawarta w prejudykacie, ale także nie mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. Jest to tzw. pozytywny aspekt prawomocności materialnej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 czerwca 2018 r., I ACa 15570/17, LEX nr 2545095 ). W rezultacie uprawomocnienia się takiego orzeczenia nikt nie może kwestionować nie tylko faktu jego istnienia, lecz także jego treści i to nawet bez względu na to, czy był, czy też nie był stroną postępowania zakończonego tym orzeczeniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2009 r., I CSK 456/08, LEX nr 584190).

W przedmiotowej sprawie powódka nie podnosi nowej argumentacji, a powiela tą, którą przytaczała w ramach sprawy o pozbawienie tytułu wykonawczego, co nie może odnieść oczekiwanego skutku. Sąd Odwoławczy jest związany wyżej wskazanym prawomocnym wyrokiem i nie może dokonywać odmiennych ustaleń i odmiennej oceny twierdzeń powódki.

Wskazać należy, że prowadzenie postępowania egzekucyjnego względem powódki z inicjatywy pozwanego było uprawnione, wierzyciel ma bowiem prawo domagać się realizacji tytułu wykonawczego przez komornika i dążyć do uzyskania przysługującej mu kwoty. Złożenie przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego rodzi automatycznie obowiązek podjęcia czynności egzekucyjnych zgodnie z wnioskiem wierzyciela. Na dłużniku spoczywa natomiast obowiązek znoszenia faktu przeprowadzanych przez komornika czynności egzekucyjnych. Tylko w oparciu o przekonanie powódki co do zaspokojenia ciążącego na niej zobowiązania jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, które to przekonanie jest nieusprawiedliwione, nie da się w żaden sposób wywieść odpowiedzialności deliktowej pozwanego. Powódka nie wykazała zdarzenia, z którym należałoby łączyć odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego.

W konsekwencji powyższych rozważań apelacja została oddalona w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu w instancji odwoławczej orzeczono w punkcie II sentencji na mocy przepisów art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Powódka przegrała postępowanie apelacyjne w całości i wobec tego powinna zwrócić stronie pozwanej poniesiony koszt tego postępowania. Do obliczenia tego kosztu należało w tym wypadku zastosować przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U.2019.68 j.t.) tj. § 8 pkt 7 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 2

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu – punkt III rozstrzygnięto zgodnie z przepisami § 2, § 4 ust.3, § 8 pkt 7 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 2 ww. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

(...)