Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący	:	SSA Elżbieta Kuczyńska
Sędziowie	:	SA Magdalena Natalia Pankowiec (spr.) SA Bogusław Suter
Protokolant	:	Iwona Zakrzewska

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2017 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa K. R.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 7 lutego 2017 r. sygn. akt I C 512/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie II w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda 70.363,49 (siedemdziesiąt tysięcy trzysta sześćdziesiąt trzy i 49/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty i oddala powództwo w pozostałej części;

b)  w punkcie III o tyle, że zasądza kwotę 10.241 zł;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 779 zł tytułem zwrotu kosztów instancji odwoławczej.

E. M. N. B. S.

Sygn. akt I ACa 345/17

UZASADNIENIE

Powód K. R. wniósł początkowo o zasądzenie od pozwanej (...) 81.739,94 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Następnie cofnął pozew do kwoty 72.425, 64 zł i zrzekł się roszczenia w tym zakresie. Podniósł, że strony zawarły umowę ubezpieczenia mienia – budynku przy ulicy (...) w O. od następstw zdarzeń losowych. 17 czerwca 2016 r., na skutek działania silnego wiatru, w obiekcie tym doszło do uszkodzenia dachu. Pozwana, jako ubezpieczyciel, ponosiła odpowiedzialność za skutki tego zdarzenia. W jej ramach powinna uiścić kwotę, która pozwoli pokryć koszt, jaki wygeneruje wymiana całego poszycia dachowego.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Wyrokiem z 7 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy umorzył postępowanie co do 9.313,30 zł (pkt I), zsądził od pozwanej na rzecz powoda: 72.425,64 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt II) oraz kwotę 10.899,28 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III).

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

W dniu 10 lipca 2015 r. powód zawarł umowę ubezpieczenia mienia, na podstawie której pozwana wzięła na siebie odpowiedzialność za szkody, jakie na skutek działania silnego wiatru mogły powstać w budynku przy ulicy (...) w O. (dalej: „budynek”; suma ubezpieczenia: 1.000.000 zł).

W dniu 17 czerwca 2016 r. (w okresie ubezpieczenia) na skutek huraganu doszło do uszkodzenia dachu tego obiektu. W wyniku zdarzenia również na ścianach wewnętrznych budynku wystąpiły zacieki, wykwit grzyba budowalnego i uszkodzenie powłoki farby. Całkowite usunięcie następstw tych okoliczności wymagało nie tylko naprawy dachu, lecz również wnętrza obiektu (oczyszczenie, zagruntowanie i pomalowanie farbą powierzchni ścian zalanych wodą oraz zlikwidowanie pleśni budowalnej środkami chemicznymi). Łączny ich koszt wynosił 85.327,83 zł uwzględniając podatek od towarów i usług (opinia biegłego z zakresu budownictwa).

W oparciu o te ustalenia Sąd Okręgowy zważył, że pozwana powinna, w oparciu o umowę ubezpieczenia pokryć uszczerbek, który powstał w majątku powoda na skutek huraganu. Obejmował on koszty naprawy dachu i zalanych ścian budynku. Wprawdzie wynosiły 85.327,83 zł z VAT, niemniej, skoro sporne roszczenie zostało już spełnione w kwocie 12.902,19 zł, to odszkodowanie należało się w wysokości dalszych 72.425,64 zł (art. 805 § 1 i 2 ust.1 k.c. i art. 481 § 1 k.c. i art. 817 § 1 k.c.).

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Ocenił, że pozwana przegrała sprawę w 88,60% (zasądzono od niej 72.2.425,64 zł z żądanych 81.738,94 zł). Z tych przyczyn po potrąceniu kosztów procesu, które poniosła (7.217 zł: wynagrodzenie pełnomocnika 7.200 zł, opłata skarbowa 17 zł) z tymi, jakie powstały u powoda (13.230,26 zł: opłata od pozwu 4.087 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 7.200 zł, opłata skarbowa 17 zł, zaliczka na biegłego 1.926,26 zł), powinna mu zwrócić 11.722,01 zł

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana. Zaskarżyła go w części, to jest w zakresie, w jakim: zasądzono od niej 2.061,51 zł z odsetkami ustawowymi od 17 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz rozstrzygnięto o kosztach postępowania i zarzuciła naruszenie art. 321 § 1 k.p.c. polegające na uwzględnieniu powództwa ponad żądanie pozwu wobec faktu, że powód domagał się zasądzenia zwrotu kosztów naprawy poszycia dachowego budynku, natomiast sąd zasądził 2.061,51 zł brutto stanowiących koszt prac remontowych w pomieszczeniach poddasza tegoż budynku, opierając się na opinii biegłego, przy braku zmiany zakresu żądania pozwu.

Z uwagi na powyższe wniosła o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w zakresie kwoty 2.061,51 zł z odsetkami ustawowymi od 17 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zmianę rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Zażądała też zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja była zasadna.

Pozwana oparła swoją apelację na zarzucie naruszenia art. 321 § 1 k.p.c. Jak wynika z wykładni tego przepisu, przedmiot orzekania sądu nie może wykraczać ponad to, czego w sprawie cywilnej domaga się powód. W judykaturze słusznie się podnosi, że dyspozycja powyższej normy prawnej dotyczy nie tylko samej treści, lecz również podstawy faktycznej, na której strona inicjująca postępowanie opiera swoje żądanie (patrz: wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2017 r. I CSK 270/16).

W niniejszej sprawie powód domagał się zapłaty 72.425,64 zł. Roszczenie to wywodził z faktu, że dach, który stanowił część obiektu, jaki ubezpieczył od potencjalnej szkody wywołanej silnym wiatrem, został uszkodzony na skutek huraganu. Jak wynikało z treści pozwu, załączonego kosztorysu (k. 12 – 14), jak też jego innych pism procesowych. Do okoliczności, na których oparł swoje żądanie, nie zaliczył zaś tego, że w dniu 17 czerwca 2016 r. doszło również do zalania i zagrzybienia ścian wewnętrznych budynku. Pozwana słusznie zatem oceniła, że skoro ta ostatnia okoliczność znalazła się poza zakresem powództwa, to nie powinna stanowić podstawy merytorycznego rozstrzygnięcia Sądu (art. 321 § 1 k.p.c.). Mimo to Sąd Okręgowy, jak sam wskazał w uzasadnieniu skarżonego wyroku, zasądził na rzecz powoda świadczenie, które miało pokryć całą szkodę, jaka wynikła z wypadku ubezpieczeniowego, w tym nieobjętą żądaniem pozwu. Po zajęciu ostatecznego stanowiska w sprawie cofnął jedynie pozew w części, w której dochodzona kwota przewyższała ustaloną w opinii biegłego. Nie rozszerzył natomiast w formie wymaganej w art. 193 § 2 ¹ k.p.c. powództwa o nowe żądanie wynikające z konieczności wykonania remontu poddasza budynku.

Sąd Okręgowy orzekł tym samym ponad żądanie w zakresie 2.061,51 zł, skoro, co wynikało z wiarygodnej i niekwestionowanej przez żadną ze stron opinii biegłego, taka suma stanowiła uszczerbek majątkowy, który powstał na skutek uszkodzenia ścian budynku (k. 111, 117, 118, 122, 123). Uchybienie to z oczywistych względów miało wpływ na treść rozstrzygnięcia. Kwota, którą zasadzono, powinna zatem zostać obniżona z 72.425,64 zł do 70.363,49 zł (72.425,64 zł - 2.061,51 zł = 70.363,49 zł).

Na skutek tego, że apelacja została uwzględniona, modyfikacji podlegało też postanowienie o kosztach procesu za pierwszą instancję. Pozwana przegrała ją w 86,1% (zasądzono od niej 70.363,49 zł z żądanych 81.739,94 zł), zatem powinna zwrócić powodowi kwotę 10.241 zł.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt I a i pkt I b sentencji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach instancji odwoławczej rozstrzygnięto w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik sporu (art. 98 k.p.c.). Skoro więc powódka przegrała postępowanie apelacyjne w całości, to powinna zwrócić pozwanej 779 zł (opłata od apelacji 104 zł; wynagrodzenie pełnomocnika 675 zł § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt II apelacji na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

(...)